Για προφανή εικόνα κακοδιαχείρισης στο Γραφείο της Επιτρόπου Νομοθεσίας και Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, κάνει λόγο η Ελεγκτική Υπηρεσία. Τα αποτελέσματα έκθεσης την οποία ετοίμασε η Ελεγκτική Υπηρεσία μετά τον έλεγχο στα γραφεία της Επιτρόπου Νομοθεσίας και Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού καταδεικνύει διαδικασίες που έρχονται σε αντίθεση με τις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου, συμφωνίες που έχουν συναφθεί οι οποίες δεν διασφαλίζουν το δημόσιο συμφέρον καθώς και υποψίες για κατάχρηση του δικαιώματος άδειας ασθενείας και άλλα. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι το Υπουργικό Συμβούλιο, ασκώντας τις εξουσίες που του παρέχονταν από το άρθρο 11 της τότε ισχύουσας νομοθεσίας  Ν.12(Ι)2006, αποφάσισε να εξαιρέσει από την εφαρμογή των προνοιών του εν λόγω Νόμου, τις συμβάσεις αγοράς νομικών υπηρεσιών από 4 ιδιώτες δικηγόρους.

Με την πιο πάνω απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου και τις μετέπειτα αποφάσεις ημερ. 9.3.2016 και 26.10.2016, που αφορούν στην αγορά υπηρεσιών για την ετοιμασία νομοθετημάτων μέσα στα πλαίσια των συνομιλιών για επίλυση του Κυπριακού, με υπολογιζόμενη δαπάνη στην Πρόταση ύψους €1.2 εκ. περίπου, από την 1.9.2015 μέχρι 31.8.2017 υπογράφηκαν 22 συμφωνίες με 4 ιδιώτες δικηγόρους συνολικού ύψους €582.000 πλέον ΦΠΑ. Αναφέρει ότι 18 συμβάσεις, ύψους €282.000, αφορούσαν στην ετοιμασία νομοθετημάτων, και 4 συμβάσεις ύψους €300.000, αφορούσαν στο συντονισμό από το δικηγόρο Α των υποομάδων εργασίας (που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων προκαταρκτικό έλεγχο της σχετικής με την επίλυση του Κυπριακού Νομοθεσίας που θα συνταχθεί από τις υποομάδες, πριν την εξέταση των τελικών νομοσχεδίων από την Επίτροπο). Σχετικά με τις πιο πάνω συμβάσεις παρατηρήθηκαν ότι ενώ στις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου γινόταν αναφορά για χρονοδιάγραμμα των παρεχόμενων υπηρεσιών, στις συμφωνίες που υπογράφηκαν δεν αναφέρθηκαν οποιαδήποτε  χρονοδιαγράμματα.

H Επίτροπος πληροφόρησε το Γραφείο του Γενικού Ελεγκτή ότι δεν θα μπορούσε να υπάρξει χρονοδιάγραμμα παραδοτέων αφού πρόκειται για μια συνεχή διαδικασία, η οποία ξεκίνησε από τη 1.9.2015 και συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, και το περιεχόμενο της οποίας διαμορφώνεται ανά πάσα στιγμή στη βάση των πολιτικών αποφάσεων/συγκλίσεων και η οποία θα ολοκληρωθεί είτε με την κατάληξη των διαπραγματεύσεων σε δημοψήφισμα ή με κατάρρευση των διαπραγματεύσεων και λήψη οδηγιών από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τερματισμό της διαδικασίας. «Ωστόσο, θεωρούμε απαράδεκτο από τη μια να υποβάλλεται Πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο και να λαμβάνεται Απόφαση, και μετά αυτή να περιφρονείται», σημειώνει το Γραφείο του ΓΕ. Αν η Επίτροπος θεωρούσε ότι η Απόφαση ήταν λανθασμένη, όφειλε να επιδιώξει την τροποποίηση της, πρόσθεσε.

Σύμφωνα με επιστολή της Επιτρόπου ημερ. 9.8.2017, προς τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο, υπολείπεται αρκετός όγκος εργασίας μέχρι να φτάσουν όλες οι νομοθεσίες στο στάδιο του πρώτου προσχεδίου.

Το Γραφείο του Γενικού Ελεγκτή, σε σύστασή του, λόγω της ιδιαιτερότητας και του ευαίσθητου των συμβάσεων που αφορούν την ετοιμασία νομοθετημάτων μέσα στα πλαίσια των συνομιλιών για επίλυση του Κυπριακού, σε επιστολή ημερ.7 Νοεμβρίου 2016, είχε εισηγηθεί όπως για το θέμα αυτό συγκληθεί σύσκεψη στην οποία θα κληθούν η Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας, το Γενικό Λογιστήριο, η Προεδρία της Δημοκρατίας, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος και το Γραφείο του Γενικού Ελεγκτή. Αναφέρεται ότι σε απαντητική επιστολή της Επιτρόπου ημερ. 14.11.2016 ενημέρωσε το Γραφείο του Γενικού Ελεγκτή ότι θεωρεί επιβεβλημένη την προτεινόμενη από την Υπηρεσία μας σύσκεψη και ότι θα μεριμνήσει το συντομότερο για τη σύγκληση της, κάτι το οποίο δεν έγινε. «Ένα χρόνο αργότερα, και αφού στο μεταξύ οι δαπάνες έτρεχαν, σε νέα επιστολή της ημερ. 20.10.2017 η Επίτροπος, μάς ανέφερε ότι έχει διαβιβάσει την εισήγησή μας στον Διευθυντή Διπλωματικού Γραφείου Προέδρου της Δημοκρατίας, επειδή τέτοια σύσκεψη, επιβάλλεται να συγκληθεί από την Προεδρία της Δημοκρατίας». Επίσης αναφέρει ότι έχουν συναφθεί 13 συμφωνίες συνολικού ύψους €388.000 πλέον ΦΠΑ, με ένα εκ των τεσσάρων δικηγόρων, που αφορούσαν στην ετοιμασία σχετικών νομοθετημάτων για την επίλυση του Κυπριακού, εκ των οποίων, οι 4 συμβάσεις ύψους €300.000 πλέον ΦΠΑ, αφορούσαν στην παροχή υπηρεσιών συντονισμού των υποομάδων, για 4 εξάμηνα. Σημειώνει ότι δεν γίνεται ταύτιση/συσχετισμός των πληρωμών προς το εν λόγω άτομο με τα παραδοτέα.

Το Γραφείο του Γενικού Ελεγκτή θεωρεί ότι οι συμφωνίες που έχουν συναφθεί δεν διασφαλίζουν το συμφέρον αφού προβλέπουν υπερβολικές αμοιβές χωρίς καθορισμένα παραδοτέα και ως εκ τούτου, εισηγείται, τη μη ανανέωση της συμφωνίας που ισχύει και σήμερα και την αναζήτηση βοήθειας από την αρμόδια αρχή δημοσίων συμβάσεων για την ανάθεση των υπηρεσιών μέσω ανταγωνιστικής (όχι κατ΄ ανάγκη ανοικτής) διαδικασίας.

Η Επίτροπος ενημέρωσε το Γραφείο ότι η ολοκλήρωση του έργου του συντονιστή (Άτομο Α) εξαρτάται απόλυτα και άμεσα από το χρόνο κατά τον οποίο παραδίδονται οι σχετικοί ομοσπονδιακοί νόμοι από την κάθε ομάδα εργασίας και, βέβαια, την πρόοδο σε σχέση με τις συγκλίσεις/πολιτικές αποφάσεις. Επίσης, η εξουσιοδότηση οποιασδήποτε πληρωμής γίνεται εφόσον η Επίτροπος ικανοποιηθεί ως προς την ποσότητα και την ποιότητα του έργου που έχει παραχθεί υπό τις συνθήκες του δεδομένου χρόνου.

Επίσης, θεωρεί ότι ο τρόπος πληρωμής δεν θα μπορούσε να συναρτιστεί με συγκεκριμένα παραδοτέα, αφού τα τελικά παραδοτέα, σύμφωνα με τη σύμβαση, θα είναι ομοσπονδιακοί νόμοι που θα ετοιμαστούν και θα συμφωνηθούν με την τουρκοκυπριακή πλευρά και θα τεθούν σε δημοψήφισμα με τη συμφωνία λύσης, εκτός και αν διακοπεί η διαδικασία.

Είναι άποψη της Υπηρεσίας, σημειώνει, ότι ο όλος χειρισμός του θέματος συνιστά πρόδηλα διασπάθιση δημοσίου χρήματος αφού, χωρίς καμιά διαδικασία συγκεκριμένος δικηγόρος αμείβεται με υπέρογκα ποσά με ασαφή καθήκοντα, που μεταξύ άλλων αφορούν τον έλεγχο της εργασίας των άλλων δικηγόρων που επίσης επιλέγηκαν ως ειδικοί. Αναφέρει επίσης ότι από τις 17.12.2003 μέχρι τις 14.7.2017 η Επίτροπος Νομοθεσίας προέβηκε σε σύναψη 13 συμβάσεων με συνταξιούχο πρέσβη και την εταιρεία Στ, συνολικού ύψους €396.172 για παροχή υπηρεσιών σχετικά με τις Διεθνείς Συνθήκες, που υπογράφει η Κυπριακή Δημοκρατία. Οι διεθνείς συμβάσεις καταχωρούνται και τηρείται σχετικό Μητρώο και από το ΓΕΝ και από το Υπουργείο Εξωτερικών. Επίσης η στελέχωση των δύο γραφείων γίνεται με μη εγκεκριμένες οργανικές  θέσεις. Σε θέματα προσωπικού, παρατηρείται ότι οι τρεις Νομικοί Λειτουργοί Αορίστου Χρόνου που απασχολούνται στο ΓΕΝ απουσιάζουν για μεγάλο χρονικό διάστημα από την εργασία τους, με άδεια ανάπαυσης, ασθενείας και άδεια άνευ απολαβών, γεγονός, όπως αναφέρεται, το οποίο δυσχεραίνει την εύρυθμη λειτουργία του Γραφείου. Συγκεκριμένα, οι πιο πάνω λειτουργοί από το 2014 ως τον Αύγουστο του 2017, έλαβαν συνολικά 908 ημέρες άδεια (περιλαμβανομένων 436 ημερών άδεια ασθενείας, 90 ημερών άδεια μητρότητας και 61 ημερών γονική άδεια). Επίσης, υπάλληλοι του Γραφείου, απουσιάζουν από την εργασία τους, χωρίς να αιτηθούν και να εξασφαλίσουν άδεια εκ των προτέρων από την Προϊστάμενη του Γραφείου, σε αντίθεση με τις πρόνοιες των σχετικών Κανονισμών. Παρατηρήθηκε επίσης ότι, σχεδόν όλοι οι υπάλληλοι του Γραφείου απουσιάζουν συστηματικά από την εργασία τους με άδεια ασθενείας, γεγονός που εγείρει υποψίες για κατάχρηση εκ μέρους τους του δικαιώματος αυτού. Συγκεκριμένα για την τριετία 2014-2016, οι 9 δημόσιοι υπάλληλοι (Μόνιμοι και Αορίστου Χρόνου) που απασχολούνταν με πλήρες ωράριο στο ΓΕΝ, έλαβαν συνολικά 786 ημέρες άδειες ασθενείας δηλαδή κατά μέσο όρο 29 ημέρες ετησίως. Σημειώνεται ότι 4 υπάλληλοι, για την πιο πάνω περίοδο, έλαβαν  166,136,119 και 112 μέρες άδεια ασθενείας αντίστοιχα. Η παρούσα αναφορά δεν υποδηλοί ότι εξ ανάγκης υπάρχει κατάχρηση, επισημαίνει και τονίζει ότι σε τέτοιες όμως περιπτώσεις το θέμα θα έπρεπε να είχε απασχολήσει την Επίτροπο η οποία όφειλε να λάβει μέτρα για εντοπισμό τυχόν φαινομένων κατάχρησης.

Επίσης παρατηρήθηκε ότι παραχωρείται συστηματικά άδεια άνευ απολαβών στους υπαλλήλους κατά παράβαση των σχετικών Κανονισμών.

Καταλήγοντας, στη γενική παρατήρηση, το Γραφείο του ΓΕ αναφέρει ότι “λαμβάνοντας υπόψη όλα τα πιο πάνω, και κυρίως τα υπέρογκα ποσά που διασπαθίζονται σε διάφορες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών με αδιαφανείς διαδικασίες, θεωρούμε προφανή την εικόνα κακοδιαχείρισης του Γραφείου”.

Το γραφείο Επιτρόπου Νομοθεσίας και Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού απάντησε στα όσα καταλογίζει ο Γενικός Ελεγκτής.

Αυτούσια η ανακοίνωση:

Η Επίτροπος Νομοθεσίας και Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού Λήδα Κουρσουμπά, με λύπη επισημαίνει ότι, τα όσα εκτενώς και σαφώς έχει παραθέσει στα πλαίσια της σχετικής με το θέμα αλληλογραφίας με τον Γενικό Ελεγκτή δεν έχουν ληφθεί υπόψη και/ή δεν αντανακλώνται σε αυτή. 

Ως εκ τούτου, το κείμενο της δημοσιοποιημένης Έκθεσης, πέραν μερικών σημείων, παραμένει το ίδιο με το κείμενο του προσχεδίου αυτής που διαβιβάστηκε στην Επίτροπο με επιστολή του Γενικού Ελεγκτή ημερομηνίας 5 Δεκεμβρίου 2017.

Η  Επίτροπος σημειώνει και δημόσια – όπως έπραξε και με επιστολή της προς τον Γενικό Ελεγκτή, ημερομηνίας 15 Δεκεμβρίου 2017, σε σχέση με το προσχέδιο της  Ειδικής Έκθεσης που της απεστάλη στις 5 Δεκεμβρίου 2017- ότι στην Ειδική Έκθεση:

(α) Εξακολουθεί να δίνεται εσφαλμένα η εντύπωση ότι ο έλεγχος αφορούσε μια Υπηρεσία. Παραγνωρίζεται το πραγματικό γεγονός, που είναι ουσιώδους σημασίας για τον έλεγχο, ότι, ενώπιόν του ο Γενικός Ελεγκτής είχε το Γραφείο Επιτρόπου Νομοθεσίας (ΓΕΝ) και το Γραφείο Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού (ΓΕΠ), δύο εντελώς διαφορετικούς θεσμούς, με εντελώς διαφορετική νομική βάση, εντελώς διαφορετικές αρμοδιότητες, εντελώς διαφορετικό προσωπικό και ξεχωριστές κτιριακές εγκαταστάσεις. Κατά συνέπεια, τα «γεγονότα» που πολύ περιληπτικά αναφέρονται στην Ειδική Έκθεση, δεν ανταποκρίνονται στα πραγματικά δεδομένα και, ως επακόλουθο, τα όποια ευρήματα εδράζονται σε εσφαλμένη πραγματική και/ή νομική βάση. 

(β) Σε σχέση με την κατάρτιση ομοσπονδιακών νόμων στα πλαίσια των διαπραγματεύσεων για επίλυση του Κυπριακού Προβλήματος, παραγνωρίζεται και/ή δεν αποτυπώνεται και/ή δε φαίνεται να λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι συνιστά ειδική αρμοδιότητα που ανατέθηκε στην Επίτροπο Νομοθεσίας από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και ασκείται στη βάση συγκεκριμένης Απόρρητης Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου (Α 79.211, ημερ. 29/7/2015), η οποία συμπληρώθηκε με τη μεταγενέστερη Απόρρητη Απόφαση, Α 80.466, ημερ. 26/10/2016 (στο εξής οι «Απόρρητες Αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου»), η οποία σαφώς και ρητώς ρυθμίζει το θέμα και η εφαρμογή της οποίας είναι εντελώς ανεξάρτητη από τις γενικές αρμοδιότητες του Επιτρόπου Νομοθεσίας και, εν πάση περιπτώσει, ουδεμία σχέση έχει με τον θεσμό του Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού. 

(γ) Δεν φαίνεται να λαμβάνονται υπόψη οι πρόνοιες των Απόρρητων Αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου, οι οποίες συναρτώνται με την ιδιομορφία της διαδικασίας κατάρτισης των ομοσπονδιακών νόμων.

Ως εκ τούτου, η  Επίτροπος αισθάνεται θεσμικά υποχρεωμένη να δημοσιοποιήσει αυτούσιο το κείμενο της τελευταίας επιστολής της προς τον Γενικό Ελεγκτή, ημερομηνίας 15 Δεκεμβρίου 2017, θεωρώντας ότι με αυτόν τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα στους πολίτες να διαμορφώσουν ολοκληρωμένη άποψη σε ό,τι αφορά τα θέματα που αγγίζει στην Έκθεσή του ο Γενικός Ελεγκτής. 

Παραπέρα, η Επίτροπος επισημαίνει ότι, σε ό,τι αφορά τα όσα η Έκθεση αποδίδει σε επιστολή του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών προς τον Γενικό Ελεγκτή, ημερομηνίας 18 Δεκεμβρίου 2017, αυτά πρώτη φορά περιέχονται σε γνώση της και σε κάθε περίπτωση, η ίδια, εφάρμοσε κατά γράμμα τη σχετική Απόρρητη Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, η οποία υιοθέτησε σχετική Πρόταση του Υπουργού Οικονομικών.