«Δεν κάνουμε θέατρο για το θέατρο. Δεν κάνουμε θέατρο για να ζήσουμε. Κάνουμε θέατρο για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας, το κοινό που μας παρακολουθεί κι όλοι μαζί να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί ένας πλατύς, ψυχικά πλούσιος και ακέραιος πολιτισμός στον τόπο μας», θα πει ο Κάρολος Κουν.

Παγκόσμια ημέρα θεάτρου, μια μέρα που όπως και το ίδιο το θέατρο, γεννήθηκε στην Ελλάδα…

«Ο πόλεμος και η τέχνη είναι αντίθετα, όπως ακριβώς ο πόλεμος και η ειρήνη είναι αντίθετα. Είναι τόσο απλό. Η τέχνη είναι ειρήνη.»

Και αυτό είναι το Μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου 2024 από τον Νορβηγό συγγραφέα, μεταφραστή και θεατρικό συγγραφέα Γιον Φόσε και αποδίδει στα ελληνικά ο βραβευμένος ηθοποιός και σκηνοθέτης Βαρνάβας Κυριαζής.

Τι είναι όμως θέατρο και τι το κάνει τόσο πολύτιμο;

Ετυμολογικά προέρχεται από το ρήμα θεῶμαι, που σημαίνει βλέπω, παρατηρώ. Κατά τον Τριανταφυλλίδη, θέατρο θα πει η δραματική τέχνη που, ακολουθώντας ορισμένες συμβάσεις, αναπαριστάνει μπροστά σε κοινό μια σειρά γεγονότων με τη χρησιμοποίηση ανθρώπων (ηθοποιών) που μιλούν και δρουν.

Είναι όμως μόνο αυτό; «Καταδικασμένος να ερμηνεύσει το μυστήριο της ζωής, ο άνθρωπος εφηύρε το θέατρο», θα πει ο Γάλλος ηθοποιός Louis Jouvet και για την Αμερικανίδα χορογράφο Μάρθα Γκράχαμ, «Το θέατρο είναι ρήμα παρά ουσιαστικό, μια δράση παρά ένα μέρος.»

Εκφράζει έρωτες, επαναστάσεις, αγώνες πολιτικούς και κοινωνικούς, ανησυχίες προσωπικές και συλλογικές. Επαφίεται, μπλέκεται και ανθίζει μέσα σε όλες τις υπόλοιπες μορφές τέχνης με έναν μόνο σκοπό: να μετακινήσει.

«Κάποια σώματα κινούνται μπροστά σε άλλα σώματα για να τα κινητοποιήσουν», θα πει ο Γάλλος δραματουργός Ζαν Ρασίν και θα εξηγήσει επίσης ότι…«το πραγματικό πρέπει να γίνει μυθοπλαστικό για να γίνει αντικείμενο σκέψης».

Η σκηνή, η πλατεία και ανάμεσά τους ένας δίαυλος μοναδικής επικοινωνίας. Μιας επικοινωνίας εφήμερης, όπως η φύση του θεάτρου, μα και ικανή να κρατήσει για πάντα, για όσο ο θεατής επιλέξει να κρατήσει στη θύμησή του.

«Η ηθοποιία έχει να κάνει με πολύ λεπτά συναισθήματα. Δεν βάζεις μια μάσκα. Κάθε φορά που ένας ηθοποιός παίζει, δεν κρύβεται, εκθέτει τον εαυτό του», λέει η Γαλλίδα ηθοποιός, Ζαν Μορώ.

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη μέσω του θεάτρου ο θεατής καθαίρεται και απαλλάσσεται από το άγχος της καθημερινότητας. 

Άλλωστε, όπως είπε ο Μπρεχτ…το θέατρο δεν μπορεί ν’ αλλάξει τον κόσμο. Μπορεί όμως να αλλάξει τους θεατές. Αυτοί αν θέλουν μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο.