Η Ρομπέρτα Μετσόλα εξελέγη Πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου με συντρηπτική πλειοψηφία, από τον πρώτο γύρο της εκλογικής διαδικασίας. Η εκλογή της θεωρείται ιστορική καθώς είναι η νεαρότερη Πρόεδρος που ανέλαβε ποτέ τη θέση αυτή και κατάγεται από τη Μάλτα, το μικρότερο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι η τρίτη γυναίκα που αναλαμβάνει τη θέση. Μάλιστα, κατά την πρώτη της ομιλία ως Πρόεδρος επέλεξε να αναφερθεί στο Κυπριακό και να πει ότι η Ευρώπη δεν θα είναι ποτέ αληθινά ολόκληρη ενόσω η Κύπρος παραμένει μοιρασμένη.

Απευθυνθήκαμε στην Ανώτερη Επιστημονική Συνεργάτιδα στο Κυπριακό Κέντρο Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων-Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, Άννα Κουκκίδη-Προκοπίου για να αναλύσουμε τα μηνύματα που στέλνει η εκλογή της Μετσόλα.

Η Ρομπέρτα Μετσόλα είναι η τρίτη γυναίκα Πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, αλλά η νεαρότερη. Έχει πει αρκετές φορές ότι αντιλαμβάνεται τη σημασία που έχει για ένα μικρό κορίτσι να βλέπει στη θέση αυτή μια γυναίκα. Πως μεταφράζεται σε κοινωνικό επίπεδο;

Είναι σημαντικό να υπάρχουν γυναίκες πρότυπα για τις νεαρότερες γενιές γυναικών. Σε συμβολικό επίπεδο, η εκλογή της Μετσόλα, παρότι οφείλεται αναμφισβήτητα σε κομματικά παζάρια, όπως συνήθως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις, επιβεβαιώνει ταυτόχρονα μια αλλαγή στη νοοτροπία που κυριαρχεί στην Ευρώπη. Σε αντίθεση με ότι επικρατεί στην χώρα μας, όπου προτεραιότητα δίνεται σε μεγαλύτερης ηλικία άτομα (με τους άντρες να υπερτερούν), στην Ευρώπη σιγά σιγά βλέπουμε τη γενιά των μάχιμων σαραντάρηδων να αναλαμβάνει τα ηνία. Στους κόλπους της ΕΕ, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι ο 46χρόνος Σαρλ Μισέλ, με πρόεδρο τώρα του Ευρωκοινοβουλίου την 43χρονη Ρομπέρτα Μετσόλα. Της Γαλλίας ηγείται ο 44χρόνος Εμμανουέλ Μακρον, λόγου χάριν. Κάτι τέτοιο αποτελεί σημάδι των καιρών. Για όσους, βέβαια, ενδιαφέρονται να το αφουγκραστούν.

Ήταν η υποψήφια του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, μας λέει κάτι για τη στάση των συντηρητικών;

Η παραχώρηση της προεδρίας στην υποψήφια του συντηρητικού ΕΛΚ έγινε με την σύμφωνη γνώμη των Σοσιαλδημοκρατών (που αύξησαν τις αντιπροεδρίες τους) και των Φιλελευθέρων.

Τώρα, η επιλογή της κ. Μετσόλα από το ίδιο της το κόμμα δείχνει κιόλας ότι λήφθηκε αφενός υπόψη η δημοτικότητα της ανάμεσα στην ολότητα των συναδέλφων της, πέρα από κομματικούς διαχωρισμούς και αφετέρου, η ενεργός της δράση στο ευρωκοινοβούλιο, όπου κατάφερνε να χτίζει υπερκομματικές συνεργασίες, πάρα τις συντηρητικές της απόψεις σε θέματα  όπως η άμβλωση, για την οποία η ίδια τάσσεται εναντίον. Το γεγονός και μόνο ότι με την εκλογή της δήλωσε ότι αυτόματα θα εκπροσωπεί τις απόψεις της πλειοψηφίας και όχι την προσωπική της γνώμη επιδεικνύει σεβασμό προς τη συλλογικότητα.

Παρότι η Μετσόλα εθεωρείτο από πολλούς ως φυσική διάδοχος του Σασόλι, οφείλουμε να αναφέρουμε ότι μέσα στο ΕΛΚ ενδιαφέρον για τη θέση επέδειξε ο Αυστριακός ευρωβουλευτής Καράς, από το κόμμα του πρώην Καγκελλάριου Κουρτζ-κάτι που φαίνεται να λειτούργησε εναντίον του, χάρη στις κατηγορίες διαφθοράς που αντιμετωπίζει ο πρώην ηγέτης του κόμματος  αλλά και στις ακραίες απόψεις που εκπροσωπεί.  Ο Καράς θεωρείτο καμένο χαρτί, γιατί θα ήταν δύσκολο να τον δεχτούν οι πιο προοδευτικές ομάδες στο ευρωκοινοβούλιο. Οι σκληρές θέσεις δε της άλλης υποψήφιας του ΕΛΚ, της Ολλανδής Ντε Λάγκε, σε θέματα χρηματοδότησης και οικονομικής πειθαρχίας την είχαν επίσης καταστήσει αντιπαθή σε μεγάλη μερίδα συναδέλφων της, κυρίως του Ευρωπαϊκού Νότου. Η Μετσόλα κέρδισε τη θέση επάξια αλλά βοηθήθηκε κι από τις συγκυρίες.

Προέρχεται από τη μικρή Μάλτα. Τι σημαίνει αυτό για τη μικρή μας Κύπρο;

Οι θέσεις των ευρωπαϊκών θεσμών διαμοιράζονται συνήθως μεταξύ των μεγάλων παικτών και των ιδρυτικών κρατών μελών της ΕΕ. Εξού και είχαμε τη Γαλλίδα Λαγκάρντ να ηγείται της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τον Ιταλό Σασόλι να βρίσκεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Βέλγο Μισέλ να ηγείται του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τη Γερμανίδα φον ντερ Λάιεν να ηγείται της Κομισιόν. Αυτό θεωρείτο ένας ‘δίκαιος’ διαμοιρασμός μεταξύ των παραδοσιακών δικαιούχων. Η εκλογή της Μετσόλα ανατρέπει τα δεδομένα. Η ίδια κατέχει την πιο υψηλή διεθνώς θέση που κατείχε Μαλτέζος πολίτης. Βεβαίως, ας σημειωθεί ότι η Μετσόλα αποτελεί σημαντικό στέλεχος του μεγαλύτερου και συντηρητικότερου συνασπισμού κομμάτων στην Ευρώπη και ουσιαστικά, δεν είναι παρά μέρος του κατεστημένου, ανεξαρτήτως εθνικότητας.

Στην πρώτη της τοποθέτηση ως Πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην Κύπρο, λέγοντας ότι η Ευρώπη δεν μπορεί ποτέ να είναι ολόκληρη ενόσω η Κύπρος παραμένει μοιρασμένη. Ποια μηνύματα λαμβάνουμε από μια τέτοια κίνηση;

Η τοποθέτηση της είναι συμβολική αλλά καλοδεχούμενη. Το κυβερνών κόμμα στην Κύπρο αλλά και στην Ελλάδα είναι μέλη του ΕΛΚ το οποίο εκπροσωπεί και η κίνηση αυτή χαιρετίστηκε. Ας θυμηθούμε όμως ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παίζει ένα δευτερεύον ρόλο στα δρώμενα της Γηραιάς Ηπείρου, αφού δεν διαδραματίζει οποιοδήποτε εκτελεστικό ρόλο και δεν μπορεί να προτείνει αυτόνομα οποιαδήποτε νομοθεσία προς χάραξη στρατηγικής. Είτε σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, όπως είναι οι σχέσεις Ευρώπης-Τουρκίας, είτε σε θέματα κυπριακού.

Αυτή τη στιγμή έχουμε γυναίκες ως Προέδρους της Κομισιόν, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στα κυπριακά δεδομένα, γυναίκα ως Πρόεδρο της Βουλής. Είναι αυτή μια ένδειξη ότι έχουμε ήδη περάσει σε ένα καλύτερο επίπεδο σχετικά με την αντιπροσώπευση των γυναικών αλλά και της νεολαίας στα κέντρα λήψης αποφάσεων;

Αναμφισβήτητα, τα πράγματα είναι λίγο καλύτερα από ότι στο παρελθόν. Αυτό δεν πρέπει να μας καθησυχάζει. Παραδείγματος χάριν, το sofagate ήταν ενδεικτικό στο να μας υποδείξει όχι μόνο τις αντιλήψεις του Έρντογαν προς μια γυναίκα πολιτικό, όπως η κ. φον ντερ Λάγιεν, αλλά πάνω από όλα την ανεπίτρεπτη στάση του Σαρλ Μισέλ προς την προσβολή που δέχτηκε η συνάδελφος του.  Κάποιες νοοτροπίες δεν αλλάζουν εύκολα. Και δεν αναφέρομαι στην συμπεριφορά του αυταρχικού Ερντογάν.