Όπως σε κάθε αγώνα, έτσι και στον αγώνα της ΕΟΚΑ, οι γυναίκες είχαν τη δική τους συμμετοχή που…ίσως αποτελεί ακόμα ένα «άγνωστο» μέρος της ιστορίας. Η Λουκία Παπαγεωργίου Λαουτάρη από το Αυγόρου είναι η μοναδική ηρωίδα της ΕΟΚΑ, η μόνη γυναίκα πεσούσα στον αγώνα της ΕΟΚΑ.

Μιλώντας στο AlphaNewsLive ο ιστορικός Αντρέας Κάρυος, εξιστόρησε τα γεγονότα της 5ης Ιουνίου 1958, στην πλατεία της κοινότητας Αυγόρου, τη θυσία της 32χρονης πολύτεκνης μητέρας και τη σημασία της για την απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ.

«Η Λουκία Παπαγεωργίου Λαουτάρη είχε κι αυτή το δικό της μερίδιο στον αγώνα της ΕΟΚΑ. Μάλιστα στο περιβόλι που είχε με τον σύζυγό της στο Αυγόρου είχε κρησφύγετο και εκεί πρόσφερε φιλοξενία και έκρυβε καταζητούμενα πρόσωπα της οργάνωσης.»

Ο Δρ. Αντρέας Κάρυος εξηγεί ότι κάτι τέτοιο εγκυμονούσε μεγάλους κινδύνους καθώς μεταξύ των μέτρων καταστολής που είχαν επιβάλει οι Βρετανοί, αν εντοπίζονταν καταζητούμενοι σε σπίτι, τότε η οικία έπρεπε να ανατιναχθεί. Η Λουκία Παπαγεωργίου Λαουτάρη έκρυβε μέλη της ΕΟΚΑ μέχρι τις 5 Ιουλίου του 1958, όταν ήταν η μάχη της πλατείας στην κοινότητα Αυγόρου, όπου βρήκαν τραγικό θάνατο δύο πρόσωπα που συμμετείχαν, η Λουκία Παπαγεωργίου Λαουτάρη και ο Παναγής Ζαχαρία.

Το χρονικό της μάχης της πλατείας

Όπως αναφέρει ο κ. Κάρυος, στις 4 Ιουλίου 1958, η ΕΟΚΑ τοποθέτησε στο κέντρο του χωριού συνθήματα τα οποία εξέφραζαν τις πολιτικές απόψεις της οργάνωσης. Οι Βρετανοί στρατιώτες του Συντάγματος των Βασιλικών Φρουρών κατέβασαν αυτά τα συνθήματα, όμως την επόμενη μέρα στις 05/07/1958 ανέβασε νέο σύνθημα η ΕΟΚΑ, ξανά στην πλατεία του Αυγόρου και οι Βρετανοί στρατιώτες στρατιώτες επανήλθαν, συνέλαβαν έναν δεκαπεντάχρονο αγόρι και το έσπρωχναν να ανέβει σε μια σκάλα για να κατεβάσει τα συνθήματα. Το αγόρι αρνήθηκε και τότε οι Βρετανοί άρχισαν να τον ξυλοκοπούν.

Τότε θαμώνες από τα γύρω καφενεία και παριστάμενες γυναίκες που είδαν το το σήμα του επεισοδίου παρενέβησαν και προσπάθησαν να πάρουν το αγόρι από τα χέρια των Βρετανών. Ακολούθησε συμπλοκή στην οποία οι στρατιώτες έκαναν χρήση των υποκόπανων και των ροπάλων τους. Οι χωρικοί ανταπάντησαν εκσφενδονίζοντας πέτρες, ενώ χτύπησαν και οι καμπάνες της εκκλησίας, σημάδι για να συγκεντρωθούν επιπλέον κάτοικοι της κοινότητας, κυρίως γυναίκες, διότι οι άντρες έλειπαν στις εργασίες τους.

Σημειώνεται ότι στην κοινότητα Αυγόρου υπήρχε ένα οργανωμένο γυναικείο τμήμα, υπό τη μορφή κλιμακίων διότι ο τοπικός υπεύθυνος εκείνη την περίοδο, Ανδρέας Κάρυος είχε δώσει εντολές να δημιουργηθούν οργανωμένα τμήματα γυναικών για να βρίσκονται στην υπηρεσία της οργάνωσης και να παρεμβαίνουν σε τέτοιου είδους περιστατικά.

Έτσι, με το σήμα της καμπάνας, άρχισε να πυκνώνει ο κόσμος, ιδίως οι γυναίκες στην περιοχή της Πλατείας. Κατέφθασαν όμως και στρατιωτικές ενισχύσεις, με τη βρετανική δύναμη να ανέρχεται περίπου στους 50-100 στρατιώτες στο Αυγόροι, οι οποίοι μάλιστα υποστήριζαν και από τεθωρακισμένα οχήματα.

Η Λουκία Παπαγεωργίου Λαουτάρη, έκανε μπάνιο ένα από τα παιδιά της όταν άκουσε για τα γεγονότα και μετέβη στο συμβάν για να δει συνέβη και δεν σκέφτηκε, δεν δίστασε και συμμετείχε στη συμπλοκή.

Τα γεγονότα πήραν τέτοια δυναμική που εξελίχθηκαν σε συμπλοκή, σε πραγματική οδομαχία, η οποία είχε ιδιαίτερη ένταση, μέχρι που οι στρατιώτες από τα τεθωρακισμένα οχήματα άνοιξαν πυρ εναντίον του πλήθους, αδιακρίτως, ερρίφθησαν περίπου 200 σφαίρες.

Από τις σφαίρες σκοτώθηκαν η Λουκία Λαουτάρη Παπαγεωργίου. Ήταν πολύτεκνη, μητέρα 6 παιδιών και έγκυος στο έβδομο παιδί της. Επίσης σκοτώθηκε και ο Παναγής Ζαχαρίας. Πολύτεκνος, πατέρας 5 τέκνων, ο οποίος και εκείνος βοηθούσε την οργάνωση το προηγούμενο διάστημα, στο περιβόλι του φιλοξενούσε καταζητούμενους, στο σπίτι του διατηρούσε κρύπτη όπου είχε τοποθετήσει πολυγράφο για την εκτύπωση φυλλαδίων της ΕΟΚΑ, προκηρύξεων δηλαδή που διανέμονταν στα γύρω χωριά.

Ήταν τόση η ένταση της συμπλοκής που σύμφωνα με μαρτυρίες της περιόδου, ο χώρος έμοιαζε με βομβαρδισμένο τοπίο, υπήρχαν πάρα πολλές πέτρες από το λιθοβολισμό στρατιωτών, σπασμένα γυαλιά από μπουκάλια, τρύπες από σφαίρες και αίματα. 

Τα αντίποινα

Επιβλήθηκε κέρφιου στο Αυγόρου λόγω της συμπεριφοράς των κατοίκων. Όσοι ήταν εντός του Αυγόρου, υποχρεώθηκαν να μείνουν κλεισμένοι στα σπίτια τους, ενώ όσοι απουσίαζαν στους αγρούς και επέστρεφαν στο χωριό εκείνη τη μέρα παρεμποδίζονταν από τους Βρετανούς από του να εισέλθουν και εξαναγκάζονταν να στέκονται με τα χέρια ψηλά κάτω από τον καυτό ήλιος.

Είχαμε και αντίποινα από την πλευρά της ΕΟΚΑ, εφόσον λίγες μέρες αργότερα είχαμε τον θανάσιμο τραυματισμό δύο Βρετανών στρατιωτών στην Αμμόχωστο, σε μια προσπάθεια εκδίκησης του θανάτου των δύο Αυγοριτών. Μέλη της οργάνωσης στην Αμμόχωστο προέβησαν στην επίθεση και στο θανάσιμο τραυματισμό δύο Βρετανών στρατιωτών, γεγονός που οδήγησε στην επιβολή κέρφιου στην Αμμόχωστο και στις έρευνες που ακολούθησαν είχαμε και την απόφαση των βρετανικών αρχών να προβούν σε ανατίναξη του οικήματος της Ανόρθωσης, με την αιτιολογία ότι εντόπισαν εκρηκτικά στην χώρους του οικήματος. 

Πλήθος κόσμου περευρέθει στην κηδεία της Λυκίας Λαουτάρη Παπαγεωργίου και του Παναγή Ζαχαρία, υπό το βλέμμα ισχυρών στρατιωτικών δυνάμεων.

Το τραγούδι για την Λουκία Παπαγεωργίου

Τους στίχους του τραγουδιού υπογράφει η Κλαίρη Αγγελίδου και τη μουσική ο Γιώργος Θεοφάνους. Ένα τραγούδι που ερμηνεύει η Μαρινέλα και υμνεί τη θυσία της Λουκίας Παπαγεωργίου Λαουτάρη…

Μάνα (Λουκία Παπαγεωργίου)

Κροτάλισαν τα όπλα του εχθρούμες στου καλοκαιριού την πύρη,η Λευτεριά ξεπρόβαλενα μελετήσει τη σπορά.

***

Κόκκινο χώμα στ’ Αυγόρουσμίχτηκε με της Μάνας το αίμα,έξι παιδιά καβάλησαντο φλάμπουρο της Λευτεριάςκι ανέβηκαν την Μάνα να φιλήσουν…

***

Τρεις στρατιώτες του Βορράμες στην οδυνηρή σιωπήγια τα ορφανά δακρύζουν.

***

Και πορευτήκαμε μέσα στα έθνηγυμνοί, σκυφτοί, χωρίς νερό, φαγί, κρασί.Τα χέρια μας από τις αλυσίδες,τις αλυσίδες της σκλαβιάς σχιστήκαν.

***

Τρεις Άγγλοι στρατιώτεςφρουρούν στα καλντερίμια του Αυγόρουμε την σκανδάλη στο χέριέτοιμοι για τον Θάνατο,τα μάτια τους γέμισαν Φωςκι ανέβηκαν την Μάνα να φιλήσουν…

***

Τα στάχυα του Αυγόρου μεγαλώσαν.Πήγε καλά και φέτος η σοδειά… για την Λευτεριά.