“Ισότητα των ηλικιών.” Ένας ορισμός που δεν ακούμε συχνά. Η διάκριση και κακοποίηση εις βάρος των ηλικιωμένων είναι ένα σοβαρό φαινόμενο με ευρείες διαστάσεις και μια άλλη παράπλευρη επίπτωση της πανδημίας. Πολλές φορές μάλιστα, παραμένει επικαλυμμένο με ένα μανδύα άγνοιας. 

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περίπου 1 στα 6 άτομα των 60 ετών και άνω βιώνει κάποια μορφή κακοποίησης κάθε χρόνο, με μόλις 4% των περιστατικών να καταγγέλλονται. Όλα αυτά, την ώρα που το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται. 

Μιλώντας στο AlphaNews.Live ο Ψυχολόγος – Συνθετικός Ψυχοθεραπευτής, Σωκράτης Παναγή, ανέδειξε την έκταση του φαινομένου το οποίο έγινε ακόμη πιο έντονο εν καιρώ κορωνοϊού. Ένα φαινόμενο που όπως μας ανέφερε είναι κατά βάση θεσμικό, αφού πολύ συχνά παρουσιάζεται σε δομές όπως νοσοκομεία και οίκους ευγηρίας. 

Ποιες μορφές μπορεί να πάρει η κακοποίηση;

Η κακοποίηση μπορεί να έχει δύο βασικές μορφές, σύμφωνα με τον κ. Παναγή: τη βία και την αμέλεια. Από τη μια, η κακοποίηση έχει να κάνει με την άσκηση κάποιας μορφής βίας – ψυχολογικής, σωματικής, σεξουαλικής ή οικονομικής – και από την άλλη συνδέεται με τα διαφορετικά είδη αμέλειας, όπως την μη παροχή βοήθειας και την εγκατάλειψη.

Ένας παράγοντας που συμβάλλει στην κακοποίηση είναι η διάκριση εις βάρος των ηλικιωμένων, η οποία πολλές φορές προκύπτει από την ίδια την πολιτεία. Ένα παράδειγμα, όπως εξήγησε ο κ. Παναγή, είναι η δυσκολία ατόμων της τρίτης ηλικίας να προβαίνουν σε ηλεκτρονικές διαδικασίες, όταν αυτό απαιτείται από διάφορες υπηρεσίες και φορείς. Παρόμοια προκατάληψη εντοπίζεται όταν ηλικιωμένοι δεν λαμβάνουν τη νοσοκομειακή φροντίδα που χρειάζονται εξαιτίας της ηλικίας τους. 

Η έκταση του φαινομένου

Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Τρίτης Ηλικίας Κύπρου, η κακοποίηση εις βάρος ηλικιωμένων είναι ένα έντονο φαινόμενο στην Κύπρο που τα τελευταία χρόνια, ελέω πανδημίας, διογκώθηκε. Αντίστοιχα, σύμφωνα με τον κ. Παναγή, τέτοιου είδους περιστατικά παρατηρούνται πολύ συχνά στη χώρα μας.

Η πανδημία, εξήγησε, συνέβαλε στην κακοποίηση εξαιτίας του γεγονότος ότι ηλικιωμένοι αναγκάστηκαν να μείνουν στο σπίτι, χωρίς επαφή με την οικογένειά τους, κάτι που οδήγησε σε αύξηση της μοναξιάς τους, ένα σημαντικό, μάλιστα, παράγοντα θανάτου.

Υπάρχουν σημάδια;

Ένας ηλικιωμένος που βιώνει κακοποίηση από ένα μέλος της οικογένειας του, τον φροντιστή του ή οποιοδήποτε άλλο άτομο, εκπέμπει κάποια σημάδια τα οποία πρέπει να προσέξουν όσοι βρίσκονται στο περιβάλλον του. 

Όπως δήλωσε ο κ. Παναγή, μπορούμε να αντιληφθούμε εάν ένα πρόσωπο της τρίτης ηλικίας έχει πέσει θύμα κακοποίησης, παρατηρώντας για αρχή το πόσο περιποιημένο είναι. Ξεκινώντας από το αν πληρώνει τους λογαριασμούς τους, μέχρι το πώς είναι ντυμένο, αν μυρίζει, αν έχει σημάδια στο σώμα και αν έχει στοιχεία φοβίας.

Το επόμενο βήμα δεν είναι άλλο από την επικοινωνία με έναν ειδικό και τον κατάλληλο φορέα, αλλά και η φιλική συζήτηση με τον ίδιο τον ηλικιωμένο. 

Η επόμενη μέρα

Ζούμε σε μια εποχή όπου οι άνθρωποι ζουν περισσότερα χρόνια και κάνουν λιγότερα παιδιά, γι’ αυτό και στο μέλλον αναμένεται ότι θα υπάρχουν περισσότεροι ηλικιωμένοι από ό,τι σήμερα. 

“Αυτός ο κόσμος, που πιθανόν να είμαστε εμείς, χρειάζεται φροντίδα. Πρέπει να γίνουν οι κατάλληλες κινήσεις, ώστε η κοινωνία να τους συμπεριλάβει.”