Υπάρχει διαδικασία για καταχώριση της κουμανταρίας στον Διεθνή Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, είπε στο ΚΥΠΕ η Λουκία Λοΐζου Χατζηγαβριήλ, Πρόεδρος της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO. Μεταξύ άλλων, η Κύπρος έχει καταχωρίσει ήδη στον Διεθνή Κατάλογο το λευκαρίτικο κέντημα, τα τσιαττιστά, τη μεσογειακή διατροφή, την ψαλτική αλλά και τη μαιευτική, ενώ έχουν υποβληθεί και πέντε νέες προτάσεις για εγγραφή στον Εθνικό Κατάλογο, για τις οποίες έχει ολοκληρωθεί η επιστημονική πτυχή του στοιχείου που καταγράφεται.

Με αφορμή τα 60 χρόνια από την ίδρυση της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO, η κ. Χατζηγαβριήλ κλήθηκε από το ΚΥΠΕ να μιλήσει για τους κυριότερους σταθμούς στην πορεία της Επιτροπής. Πρώτος σταθμός, είπε, ήταν ο διορισμός του πρώτου αντιπροσώπου της Κυπριακής Δημοκρατίας στην UNESCOτο 1962, καθώς η ίδρυση της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO, η οποία έχει ως στόχο να εφαρμόζει και να παρακολουθεί τι συμβαίνει στην Κύπρο σχετικά με τις συμβάσεις που ψηφίζουν τα κράτη μέλη και εφαρμόζει η UNESCO.

Ένας άλλος μεγάλος σταθμός, συνέχισε η κ. Χατζηγαβριήλ, ήταν η υπογραφή της Σύμβασης για τη Λεηλασία Αρχαιοτήτων, η οποία ειδικά μετά την τουρκική εισβολή του 1974 βοηθά στο θέμα των κλοπιμαίων αρχαιοτήτων που βρίσκονται στο εξωτερικό. «Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι από τα πιο δραστήρια κράτη μέλη της σύμβασης, και μάλιστα ήταν για πολλά χρόνια μέλος στο διοικητικό συμβούλιο της σύμβασης», τόνισε. 

Η Πρόεδρος της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO ανέφερε στο ΚΥΠΕ ότι σημαντικός σταθμός υπήρξε και η υπογραφή της Σύμβασης για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά το 2006, διά της οποίας η Κύπρος μπόρεσε να καταχωρίσει αρκετά στοιχεία στον Διεθνή Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. 

Τέτοια στοιχεία είναι το λευκαρίτικο κέντημα (2009), τα τσιαττιστά (2011), η μεσογειακή διατροφή (2013, σε συνεργασία με την Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία, την Κροατία, το Μαρόκο και την Πορτογαλία) η ξερολιθιά (2018, σε συνεργασία με τη Γαλλία, την Ελβετία, την Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία, την Κροατία και τη Σλοβενία), η ψαλτική (2019, σε συνεργασία με την Ελλάδα), ενώ το τελευταίο στοιχείο που καταχώρισε η Κύπρος είναι η μαιευτική. «Τώρα υπάρχει διαδικασία για καταχώριση της κουμανταρίας στον εν λόγω κατάλογο», δήλωσε η κ. Χατζηγαβριήλ στο ΚΥΠΕ.

Παράλληλα, είπε ότι η Κυπριακή Εθνική Επιτροπή UNESCO εξετάζει και προωθεί διάφορα θέματα, όπως τα θέματα του περιβάλλοντος, για τα οποία υπάρχει μεγάλη ευαισθητοποίηση τα τελευταία χρόνια, θέματα που αφορούν τη διά βίου μάθηση, καθώς και άλλα που παρουσιάζονται κατά καιρούς. 

«Στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης της UNESCO, η οποία συνέρχεται κάθε δύο χρόνια, λαμβάνονται αποφάσεις οι οποίες επικυρώνονται από τα κράτη. Κατόπιν, οι εθνικές επιτροπές προωθούν τις αποφάσεις στους αρμόδιους κυβερνητικούς και μη κυβερνητικούς φορείς των χωρών τους», επεσήμανε η κ. Χατζηγαβριήλ. 

Ερωτηθείσα για τα επόμενα σχέδια της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO, η Πρόεδρός της εξήγησε στο ΚΥΠΕ ότι για να υποβληθεί ένα στοιχείο προς εγγραφή στον Διεθνή Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς πρέπει να γίνει ενδελεχής έρευνα για την ιστορική πορεία του και την εξέλιξή του μέσα στον χρόνο. «Υπάρχουν αρκετές υποψηφιότητες για εγγραφή», πρόσθεσε. 

Παράλληλα, η άλλη μεγάλη εργασία που γίνεται με τη βοήθεια εμπειρογνωμόνων είναι η ετοιμασία του Εθνικού Καταλόγου της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ανέφερε η Λουκία Λοΐζου Χατζηγαβριήλ, διευκρινίζοντας ότι τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στον Εθνικό Κατάλογο χαρακτηρίζουν τον λαϊκό κυπριακό πολιτισμό και δεν εντάσσονται κατ’ ανάγκην στον διεθνή κατάλογο, αφού παρόμοια στοιχεία συναντώνται και σε άλλες χώρες. Τέτοια στοιχεία, εξήγησε, είναι η κεραμική της Λαπήθου και του Αγίου Δημητρίου Μαραθάσας.

Ερωτηθείσα για τις πέντε νέες προτάσεις που υποβλήθηκαν για εγγραφή στον Εθνικό Κατάλογο, η κ. Χατζηγαβριήλ εξήγησε ότι έχει ολοκληρωθεί η επιστημονική πτυχή του στοιχείου που καταγράφεται. Οι προτάσεις είναι το Λουκούμι Γεροσκήπου, το κυθρεώτικο κραμπί και οι παραδοσιακές συνταγές της μούγκρας και της κραμπόσουπας, τα εθιμικά δρώμενα «Το Πουλάκι» και «Ο Βασίλης» καθώς και το πανηγύρι της Αγίας Ειρήνης της Μεγαλομάρτυρος στον Φαρμακά. 

«Εάν κριθεί ότι ένα στοιχείο του Εθνικού Καταλόγου δεν παρουσιάζεται κάπου αλλού στον κόσμο, μπορεί να υποβληθεί αίτηση για ένταξη στον Διεθνή Κατάλογο», είπε η Πρόεδρος της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO. «Υπάρχει σειρά προτεραιότητας στον Διεθνή Κατάλογο, σε σημείο που ακόμα κι αν η Κύπρος υποβάλει αίτηση, είναι αδύνατο να εξεταστεί στα επόμενα τρία χρόνια, λόγω του μεγάλου αριθμού των υποψηφιοτήτων από πολλές χώρες», υπογράμμισε.

Ένας άλλος τομέας στον οποίο δραστηριοποιείται η Κυπριακή Εθνική Επιτροπή UNESCO είναι οι επτά έδρες UNESCO στα κυπριακά πανεπιστήμια, ανέφερε η κ. Χατζηγαβριήλ, προσθέτοντας ότι δρομολογείται η διδυμοποίηση εδρών με έδρες στο εξωτερικό. «Είμαστε από τις πρωτοπόρους χώρες σε αναλογία πληθυσμού και πανεπιστημίων σε αυτόν τον τομέα, γιατί οι έδρες μπορούν να διακλαδωθούν και να αναπτύξουν προγράμματα μαζί με άλλες έδρες του εξωτερικού», τόνισε.

Επιπλέον, η κ. Χατζηγαβριήλ δήλωσε στο ΚΥΠΕ ότι μέχρι τώρα η Κυπριακή Εθνική Επιτροπή UNESCO υπαγόταν στο Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας. «Τώρα, με τη δημιουργία του Υφυπουργείου Πολιτισμού, έχουν μοιραστεί οι αρμοδιότητες της επιτροπής. Γι’ αυτόν τον λόγο, θα προχωρήσουμε σε τροποποίηση του καταστατικού μας για να μπορέσει η Επιτροπή να λειτουργήσει σωστά», κατέληξε.