Σήμερα, συμπληρώνονται 45 χρόνια από την εκδήλωση του προδοτικού πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 1974.

Κυβέρνηση, Βουλή και κυπριακός λαός τιμούν όλους όσοι έπεσαν υπερασπιζόμενοι τη δημοκρατία και τη νομιμότητα.Το καθιερωμένο μνημόσυνο, για όσους έπεσαν κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος, προς προάσπιση της νομιμότητας και της Δημοκρατίας, θα πραγματοποιηθεί στον Ιερό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, στη Λευκωσία στις 8.30 το πρωί.  Ο Υπουργός Οικονομικών, Χάρης Γεωργιάδης, θα εκπροσωπήσει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, συνοδευόμενος από τον Υπουργό Άμυνας.Στις 11:00 το πρωί θα πραγματοποιηθεί ειδική συνεδρία της Ολομέλειας της Βουλής για τις επετείους του πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής.Κόμματα και οργανώσεις καταδικάζουν το πραξικόπημα της Χούντας και διοργανώνουν διάφορες εκδηλώσεις μνήμης και τιμής.

To χρονικό του μαύρου πρωινού της 15ης Ιουλίου

Ήταν 8:20 το πρωί όταν ακούστηκαν οι πρώτοι πυροβολισμοί έξω από το προεδρικό Μέγαρο. Δύο φάλαγγες αρμάτων εξήλθαν στο οδικό δίκτυο με στόχο την εξουδετέρωση της προεδρικής φρουράς. Την δεδομένη στιγμή, ο Μακάριος συνομιλούσε με μαθητές από την Αίγυπτο οι οποίοι τον είχαν επισκεφθεί στο Προεδρικό Μέγαρο.

Με το σύνθημα “Αλέξανδρος εισήλθε νοσοκομείον” το σχέδιο της Χούντας Αθηνών για ανατροπή του Προέδρου της Δημοκρατίας Εθνάρχη Μακαρίου έπαιρνε σάρκα και οστά. Aκολούθησε ο βομβαρδισμός του Προεδρικού Μεγάρου με όλμους και ρουκέτες. Παράλληλα, μία μοίρα καταδρομών διατάχθηκε να καταλάβει όλα τα επίκαιρα σημεία και τα δημόσια κτίρια.

Οι πρώτοι πραξικοπηματίες αξιωματικοί που εισβάλλουν στο μέγαρο, ψάχνουν με το πιστόλι στο χέρι, τον Μακάριο.

Ωστόσο, ο διοικητής της προεδρικής φρουράς προλαβαίνει να ενημερώσει τον Πρόεδρο, ο οποίος με πολιτική περιβολή καταφέρνει να διαφύγει από την πίσω πόρτα και ένα αστυνομικό όχημα τον μεταφέρει στη Μονή του Κύκκου.

Μέχρι το μεσημέρι, οι πραξικοπηματίες είχαν θέσει υπό τον έλεγχό τους σχεδόν ολόκληρη τη Λευκωσία και ανακοίνωναν από το κρατικό ραδιόφωνο συνεχώς πως ο Μακάριος είναι νεκρός.

Advertisement

«Σήμερον την πρωίαν η Εθνική Φρουρά επενέβη διά να σταματήσει τον αδελφοκτόνον εμφύλιον πόλεμον. Η Εθνική Φρουρά είναι την στιγμήν αυτήν κυρία της καταστάσεως. Ο Μακάριος είναι νεκρός».

Η είδηση προκαλεί τους πανηγυρισμούς της χούντας των Αθηνών, όμως λίγες ώρες αργότερα, στις 3 το μεσημέρι η φωνή του Μακαρίου ηχεί από έναν μικρό ερασιτεχνικό ραδιοφωνικό σταθμό της Πάφου.

Οι πάντες παγώνουν.

Advertisement

«Ελληνικέ κυπριακέ λαέ! Γνώριμη είναι η φωνή που ακούεις. Γνωρίζεις ποίος σου ομιλεί. Είμαι ο Μακάριος… Δεν είμαι νεκρός, όπως η χούντα των Αθηνών και οι εδώ εκπρόσωποί της θα ήθελαν… Η χούντα δεν πρέπει να περάσει και δε θα περάσει. Νυν υπέρ πάντων ο αγών».

Στο μεταξύ, η Χούντα ορίζει για Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον τότε βουλευτή Νικόλαο Σαμψών. Ορκίζεται και εκφωνεί διάγγελμα κηρύσσοντας στρατιωτικό νόμο. Στη θέση αυτή θα παραμείνει για οκτώ ημέρες.

Την επόμενη μέρα ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος φυγαδεύεται στη Μάλτα και απ’ εκεί στο Λονδίνο, για να καταλήξει στη Νέα Υόρκη για τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Το τίμημα του πραξικοπήματος ήταν βαρύ με τους νεκρούς να αγγίζουν τους 450.

Η Τουρκία έχει ήδη αρχίσει να ετοιμάζεται και λίγες μέρες μετά υπό την πρόφαση του πραξικοπήματος κάνει πράξη τους σχεδιασμούς της και εισβάλλει στην Κύπρο και μέχρι σήμερα, η Κύπρος βιώνει τις τραγικές συνέπειες.

Σε μια εισβολή δύο φάσεων, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, και παρά τις εκκλήσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ [Ψήφισμα 353 (1974)] και τη γρήγορη αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης στο νησί, η Τουρκία κατέλαβε το 36,2 τοις εκατό της εδαφικής επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας και εκτόπισε βίαια περίπου 200.000 Ελληνοκυπρίους από τις εστίες τους. Άλλοι 20.000 Ελληνοκύπριοι, οι οποίοι παρέμειναν στις κατεχόμενες περιοχές, εξαναγκάστηκαν και αυτοί τελικά να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να αναζητήσουν καταφύγιο στις ελεγχόμενες από την κυπριακή Κυβέρνηση περιοχές. 

45 χρόνια μετά το μαύρο πρωινό της 15ης Ιουλίου, ήχησαν ξανά οι σειρήνες..