Δέκα χρόνια κράτησε η συζήτηση για την μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αφού για να ανατρέξει κάποιος το χρονικό της μεταρρύθμισης θα πρέπει να γυρίσει τον χρόνο πίσω στο 2014.

Πώς άρχισε αυτή η συζήτηση προ δεκαετίας, τις πρώτες υποδείξεις για τη δημιουργία πέντε δήμων, που έγιναν δέκα, δεκατέσσερις, δεκαεπτά και εν τέλει είκοσι.

Στη μνημονιακή Κύπρο ανοίγει για πρώτη φορά στα σοβαρά μια συζήτηση για νοικοκύρεμα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Την ώρα που τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη είχαν ήδη προχωρήσει σε ριζικές αλλαγές, η Κύπρος με Υπουργό Εσωτερικό τον αείμνηστο Σωκράτη Χάσικο, κάνει το πρώτο ουσιαστικό βήμα με την μελέτη του βρετανικού NSGI,

Οι εμπειρογνώμονες καταλήγουν σε δύο προτεινόμενες επιλογές, με σαφή προτίμηση στην πρώτη που ήθελε τη δημιουργία πέντε άμεσα εκλεγμένων Επαρχιακών Συμβουλίων τα οποία θα αναλάμβαναν όλες τις υπηρεσίες τοπικής αυτοδιοίκησης, συν άλλες 15 που θα μεταφέρονταν από την Κεντρική Κυβέρνηση. Η δεύτερη επιλογή αφορούσε στην αναδιάρθρωση Δήμων και Κοινοτήτων ώστε να σχηματιστούν 10 Τοπικές Αρχές. Επί της ουσίας ο πολίτης, προτείνεται να προσεγγίζεται ως πελάτης.

Όπως και οι μελέτες των Ιταλών και των Ελλήνων εμπειρογνωμόνων, που είχαν παραγγείλει οι Ενώσεις Δήμων και Κοινοτήτων, η έκθεση είχε καταλήξει στο συμπέρασμα πως το μοντέλο τοπικής αυτοδιοίκησης στην Κύπρο είναι δυσλειτουργικό και ακραία κοστοβόρο.

Τα πρώτα «όχι»

Αρχικός στόχος ήταν το θέμα να κλείσει και τα νομοσχέδια να περάσουν από τη Βουλή πριν από το τέλος του 2014, κάτι που δεν έγινε. Η δημόσια διαβούλευση αρχίζει. Κόμματα και τοπικοί παράγοντες εμφανίζονται αρνητικοί. Η συζήτηση γίνεται μύλος, με χιλιάδες απόψεις και προσεγγίσεις να κάνουν κύκλους.

Οι πέντε Δήμοι, έγιναν δέκα και οι δέκα έγιναν 14 από τους συνολικά 30 + 9 κατεχόμενους Δήμους.

Η σκυτάλη του Υπουργείου Εσωτερικών περνά τον Μάιο 2017 στα χέρια του Κωνσταντίνου Πετρίδη, ο οποίος κληρονομεί την ανοιχτή συζήτηση και στοχεύει σε αποτέλεσμα μέχρι το 2019.

Οι διαφωνούντες δεν αλλάζουν γνώμη ούτε μετά τη μελέτη του Χαράλαμπου Κουταλάκη που δημοσιεύθηκε τον Γενάρη του 2019 και φώτιζε τις δυσλειτουργίες ορισμένων σχημάτων, προτείνοντας διαφορετικά σενάρια συνενώσεων.

Οι δεκατέσσερις δήμοι έγιναν δεκαεπτά, με τον Νίκο Νουρή να παραλαμβάνει το φάκελο τον Δεκέμβριο του 2019.

Επί των ημερών Νουρή γίνεται μια άκαρπη προσπάθεια για επιστροφή στους πέντε Δήμους.

Άλλαξε στη Βουλή

Τον Μάρτιο του 2020 κατατίθενται στη Βουλή τα επίμαχα νομοσχέδια, τα οποία προβλέπουν τη δημιουργία 17 Δήμων.

Μετά από μια καταιγίδα τροπολογιών, η Ολομέλεια ενέκρινε τη μεταρρύθμιση τέτοιες μέρες το 2022, αυξάνοντας τους Δήμους σε 20 και δίνοντας επιπλέον αρμοδιότητες στους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης.

Τελικά από την 1η Ιουλίου θα έχουμε 20 Δήμους με 93 αντιδημάρχους, 5 Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης, 287 κοινότητες και 30 συμπλέγματα υπηρεσιών κοινοτήτων.

Δείτε το ρεπορτάζ του Χριστόφορου Χριστοφή: