Νέο τροποποιημένο νομοσχέδιο σε σχέση με τις διαδικασίες ίδρυσης και λειτουργίας παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στην Κυπριακή Δημοκρατία παρουσίασε την Τετάρτη η Υπουργός Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, Αθηνά Μιχαηλίδου, ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας και Πολιτισμού, με την ίδια να υπογραμμίζει ότι στόχος είναι η διασφάλιση της ποιότητας μέσω αυστηρών κριτηρίων. Η Επιτροπή Παιδείας εξέτασε, επίσης, μεταξύ άλλων και τη διαδικασία διορισμού και μεταθέσεων εκπαιδευτικών στα σχολεία των κατεχόμενων χωριών, αλλά και την τοποθέτηση και λειτουργία κεραιών κινητής τηλεφωνίας τεχνολογίας 5G πλησίον σχολείων.

Η κ. Μιχαηλίδου σημείωσε ότι μετά από συζήτηση που έγινε σε προηγούμενη συνεδρίαση τον Ιούλιο για το θέμα της ίδρυσης και λειτουργίας παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στην Κύπρο και με βάση τις επισημάνσεις που έγιναν, τις απορίες, τις επιφυλάξεις και τις εισηγήσεις των Βουλευτών υποβλήθηκε αναθεωρημένο νομοσχέδιο για συζήτηση.

Πρόσθεσε ότι φάνηκε από τη συζήτηση ότι οι Βουλευτές είναι θετικοί με την υποβολή του αναθεωρημένου νομοσχεδίου και ότι απαντήθηκαν αρκετά ερωτήματά τους. Υπέδειξε ότι το αναθεωρημένο νομοσχέδιο ετοιμάστηκε σε πλήρη συνεργασία με τοn Φορέα Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας της Ανώτερης Εκπαίδευσης (ΔΙΠΑΕ) και τη Νομική Υπηρεσία, υπενθυμίζοντας ότι η ίδρυση παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων και η λειτουργία τους προβλέπεται από την υφιστάμενη νομοθεσία του 2015 του ΔΙΠΑΕ.

«Αυτό που κάνουμε είναι να ρυθμίσουμε την ίδρυση των παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων και να διασφαλίσουμε την ποιότητα μέσω αυστηρών κριτηρίων», είπε η κ. Μιχαηλίδου, εξηγώντας ότι τα κριτήρια του ΔΙΠΑΕ είναι τα ίδια με τα κριτήρια, που εφαρμόζονται στην περίπτωση ίδρυσης ξένων πανεπιστημίων, ώστε να υπάρχει η αναγκαία αυστηρότητα και διασφάλιση της ποιότητας.

Μεταξύ άλλων, υπέδειξε ότι υπάρχει έντονη αναφορά όχι μόνο στους κανονισμούς του ΔΙΠΑΕ, αλλά και στο νομοσχέδιο ότι το μητρικό ίδρυμα πρέπει να είναι πλήρως αναγνωρισμένο στη χώρα όπου εδρεύει και θα πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον 3 σχολές στο παράρτημα με έναν τουλάχιστον πρόγραμμα πρώτου κύκλου σπουδών η καθεμιά. Επιπρόσθετα, συνέχισε, τα παραρτήματα θα υποβάλουν εγγυητικές επιστολές τράπεζας με ένα πολύ υψηλό ποσοστό, κατ’ αναλογία και με αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα. Επεσήμανε ότι  τα παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων που θα ιδρύονται στην Κύπρο θα υπόκεινται σε περιοδικές αξιολογήσεις από το ΔΙΠΑΕ κατ’ αναλογία των ισχυόντων για όλα τα εντός της δημοκρατίας ιδρύματα ανώτερης εκπαίδευσης.

Ερωτηθείσα εάν την ανησυχεί η αύξηση των πανεπιστημίων στην Κύπρο και η ενδεχόμενη μείωση των υφιστάμενων πανεπιστημίων λόγω μείωσης των φοιτητών τους, η κ. Μιχαηλίδου απάντησε ότι «εφόσον ο ευρωπαϊκός χώρος μας υποχρεώνει να είμαστε ανοιχτοί για αυτό και η νομοθεσία μας το επέτρεπε από το 2015. Απλά, είναι η πρώτη φορά που δεχτήκαμε αιτήματα -όχι επίσημα- ενδιαφέρον εξέφρασαν από τα δύο μεγάλα πανεπιστήμια της Ελλάδας, το Καποδιστριακό και το Μετσόβιο».

Πρόσθεσε ότι αυτό που γίνεται είναι να διασφαλιστεί στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδιασμού για την ανώτερη εκπαίδευση ότι «δεν θα είναι ούτε ανταγωνιστικά σε θέματα κριτηρίων αξιολόγησης, ούτε σε δυσμενή θέση τα δικά μας τα πανεπιστήμια και επίσης θα έχουμε αυστηρά κριτήρια ακόμα και για τα θέματα με τα οποία θα ασχοληθούν τα παραρτήματα, τον χώρο, τις εγκαταστάσεις, το προσωπικό τους κ.α.».  Επεσήμανε ότι η επέκταση θα πρέπει να γίνει προσεκτικά και γι’ αυτό τίθεται μια σειρά από ασφαλιστικές δικλείδες ως προς το ποια πανεπιστήμια θα ενδιαφέρονται να έρθουν και με ποιο καθεστώς.

Σε ερώτηση αν για την παρακολούθηση των προγραμμάτων στα παραρτήματα των ξενών πανεπιστημίων θα υπάρχουν δίδακτρα, η Υπουργός ανέφερε ότι θεωρεί ότι θα υπάρχουν δίδακτρα, γιατί θα λειτουργήσουν σε μια ξένη χώρα. «Θα λειτουργήσουν στην Κύπρο όπως αντίστοιχα τα δικά μας τα πανεπιστήμια ανοίγουν ήδη παραρτήματα στο εξωτερικό. Έχουμε πανεπιστήμιο ιδιωτικό που άνοιξε στη Γερμανία και δικά μας πανεπιστήμια ιδιωτικά που ενδιαφέρονται να ανοίξουν παραρτήματα και στην Ελλάδα», είπε.

Ερωτηθείσα αν εκτός από τα ελληνικά υπάρχουν και άλλα που επιθυμούν να ιδρύσουν παραρτήματα στην Κύπρο, η Υπουργός είπε ότι «προς το παρόν δεν είχαμε ενδιαφέρον, εκτός από τα δύο που έχω αναφέρει».

Σε ερώτηση αν τα κριτήρια εισδοχής θα είναι άλλα και όχι με τις Παγκύπριες Εξετάσεις, η κ. Μιχαηλίδου είπε ότι «δεν θα είναι με τις Παγκύπριες Εξετάσεις που θα μπαίνουν, θα είναι άλλα (τα κριτήρια), αν συμφωνηθεί κάτι συγκεκριμένο θα το ξέρετε ανάλογα με τις αιτήσεις που θα λάβουμε. Επαναλαμβάνω ότι δεν έχουμε λάβει επίσημα καμία αίτηση. Απλά ενδιαφέρον επέδειξαν τα δύο μεγάλα πανεπιστήμια».

Ερωτηθείσα αναφορικά με το τι θα γίνει αν ιδρυθούν παραρτήματα και από άλλες χώρες εκτός από την Ελλάδα στην Κύπρο, λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχουν αγγλόφωνα προγράμματα, τουλάχιστον στα δημόσια πανεπιστήμιά, και αυτό τα θέτει σε μειονεκτική θέση, η κ. Μιχαηλίδου ανέφερε ότι είναι ήδη έτοιμο το νομοσχέδιο για να επιτρέπεται στα δημόσια πανεπιστήμιά να προσφέρουν και ξενόγλωσσα προπτυχιακά προγράμματα, ακριβώς για να αποφευχθεί αυτή η δυσμενής διάκριση προς τα δημόσια πανεπιστήμια.

Ερωτηθείσα για το πόσα είναι σήμερα τα ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Κύπρο, η Υπουργός Παιδείας απάντησε ότι σήμερα υπάρχουν 12 ιδιωτικά και 3 κρατικά πανεπιστήμια και 45 σχολές ανώτερης εκπαίδευσης σημειώνοντας ότι είναι γι’ αυτό που επείγει να υπάρχουν πολύ αυστηρά κριτήρια. «Από τη στιγμή που θα έχουμε παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων, τουλάχιστον να τα έχουμε σωστά με αυστηρά κριτήρια και πολύ αυστηρούς όρους, όπως ακριβώς κάνουμε και για τα δικά μας πανεπιστήμια», κατέληξε η κ. Μιχαηλίδου.

Δηλώσεις Βουλευτών

Ο Αναπληρωτής Πρόεδρος της Επιτροπής, Βουλευτής ΔΗΚΟ, Χρύσανθος Σαββίδης, δήλωσε από πλευράς του ότι η Υπουργός παρουσίασε μια αναθεωρημένη πρόταση για την ίδρυση και λειτουργία παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στην Κύπρο σημειώνοντας ότι «ως ΔΗΚΟ μας ικανοποιεί γιατί έρχεται να διασκεδάσει αρκετές από τις ανησυχίες τις οποίες είχαμε θέσει στις προηγούμενες συνεδριάσεις».

Ο κ. Σαββίδης είπε ότι έχουν τεθεί ορισμένα ζητήματα όπως είναι για παράδειγμα οι αξιολογήσεις (“rankings”) των πανεπιστημίων, καθώς όπως είπε οι αξιολογήσεις εμπεριέχουν διαφορετικές παραμέτρους και κριτήρια όπως για παράδειγμα η εισδοχή φοιτητών, οι κτηριακές εγκαταστάσεις και το ερευνητικό έργο. Σημείωσε ότι οι αξιολογήσεις είναι στατικές και ότι αυτό είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να εξετάσει το Υπουργείο Παιδείας.

Παράλληλα, ο κ. Σαββίδης ξεκαθάρισε ότι το ΔΗΚΟ τάσσεται υπέρ της δημιουργίας των παραρτημάτων σημειώνοντας ότι θα πρέπει να γίνει και στρατηγικός σχεδιασμός προκειμένου να μην υπάρχει ανεξέλεγκτη δημιουργία πανεπιστημίων.

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Γιώργος Κάρουλλας, ανέφερε ότι «ως ΔΗΣΥ στο πλαίσιο και της υπάρχουσας νομοθεσίας για την ίδρυση πανεπιστημίων είμαστε υπέρ της ίδρυσης και λειτουργίας ξένων παραρτημάτων πανεπιστημίων στην Κύπρο και ειδικά για τα ελληνικά πανεπιστήμια». Επεσήμανε ότι αυτό θα πρέπει να γίνει «ορθά, δίκαια και στο πλαίσιο του θεμιτού ανταγωνισμού».

Πρόσθεσε ότι ενώπιον των Βουλευτών τέθηκε ένα σαφώς βελτιωμένο κείμενο για την ίδρυση και λειτουργία παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στην Κύπρο, εκφράζοντας ταυτόχρονα, μεταξύ άλλων, τους προβληματισμούς του σε σχέση με την ανάγκη κατάθεσης ενός νέου στρατηγικού σχεδιασμού από πλευράς Υπουργείου για την ανώτερη εκπαίδευση που θα καθορίζει τις ανάγκες και τη βιωσιμότητα των υφιστάμενων πανεπιστημίων.

Ο κ. Κάρουλλας σημείωσε ότι η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου να παραχωρήσει κρατική γη και άλλα ενισχυμένα κίνητρα σε ξένα πανεπιστήμια για να λειτουργήσουν παραρτήματα στην Κύπρο είναι ζήτημα αθέμιτου ανταγωνισμού, τη στιγμή, που όπως είπε, που ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Κύπρο έχουν προβεί σε επενδύσεις εκατομμυρίων. 

Ακόμη έθιξε το θέμα της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης από πλευράς των παραρτημάτων σημειώνοντας ότι χρειάζεται να γίνει σαφής καθορισμός των κατατάξεων που θα αξιοποιούνται.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστοφίδης, δήλωσε ότι «έχουμε ενώπιον μας ένα νέο νομοσχέδιο γιατί τόσο εμείς ως ΑΚΕΛ όσο και το σύνολο της Επιτροπής, δεν ενδώσαμε στον εκβιασμό του καλοκαιριού να εγκρίνουμε άρον άρον εκείνο το νομοσχέδιο».

Ανέφερε ότι στο κατατεθέν νέο νομοσχέδιο υπάρχουν πολλές ασάφειες οι οποίες παρά τις πολλές ερωτήσεις των εκπροσώπων των πανεπιστημίων και των Βουλευτών δεν έχουν απαντηθεί όπως το κριτήριο για την αξιοποίηση των διεθνών κατατάξεων. Επεσήμανε ότι είναι απαραίτητη η διασφάλιση της αξιοπιστίας των πτυχίων που θα δίνονται αλλά και η εξασφάλιση της παρουσίας πανεπιστημιακών στην Κύπρο.

Πρόσθεσε ότι συνεχίζεται η συζήτηση για κρίσιμα ζητήματα που αφορούν το μέλλον της πανεπιστημιακής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Κύπρο με τεράστιες οικονομικές, εκπαιδευτικές και κοινωνικές πτυχές χωρίς να υπάρχει οποιοσδήποτε στρατηγικός σχεδιασμός από πλευράς της κυβέρνησης.

Επανέλαβε ότι χωρίς σοβαρότητα και στρατηγικό σχεδιασμό κινδυνεύει η τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Κύπρο να καταστεί άλλη μια φούσκα μετά τις τράπεζες, μετά την οικοδομική βιομηχανία και τα χρυσά διαβατήρια.

Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ-Συνεργασία, Αλέκος Τρυφωνίδης, είπε ότι αναμένεται από το Υπουργείο Παιδείας η κατάθεση μελέτης και στρατηγικού σχεδιασμού για την ανώτατη εκπαίδευση σημειώνοντας ότι «αυτός ο σχεδιασμός δεν έχει φθάσει ακόμα στα χέρια μας».

Πρόσθεσε ότι «γνώμονάς μας είναι η Κύπρος να είναι ένα περιφερειακό κέντρο ανώτατης εκπαίδευσης, όμως την ίδια ώρα πρέπει να προστατεύσουμε και τα ήδη 15 πανεπιστημιακά ιδρύματα που λειτουργούν στον τόπο μας».

Διορισμοί εκπαιδευτικών στο Ριζοκάρπασο, κεραίες 5G και κινητά

Μιλώντας για το θέμα της τροποποίησης της διαδικασίας διορισμού και μεταθέσεων εκπαιδευτικών στα σχολεία των κατεχόμενων χωριών του Ριζοκαρπάσου και της Αγίας Τριάδας και για τη θεσμοθέτηση αντίστοιχης διαδικασίας διορισμού και μεταθέσεων εκπαιδευτικών για τα κατεχόμενα χωριά του Κορμακίτη και της Καρπάσιας, ο κ. Σαββίδης είπε ότι «διίστανται οι απόψεις όλων των εμπλεκομένων και γι’ αυτό επειδή θίγονται διάφορα θέματα που δεν μπορούν να λεχθούν δημόσια θα γίνει συνεδρία κεκλεισμένων των θυρών». Υπέδειξε ότι η εναλλαξιμότητα θα λύσει πολλά προβλήματα.

Ο κ. Κάρουλλας είπε από πλευράς του ότι δεν έγινε αποτελεσματική διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους και κυρίως με τη σχολική εφορεία Ριζοκαρπάσου σημειώνοντας ότι έχει ζητηθεί από το Υπουργείο Παιδείας να προβούν σε συνέχεια της διαβούλευσης και να ακούσουν ξανά τις εκπαιδευτικές οργανώσεις και την σχολική εφορεία Ριζοκαρπάσου.

Για το ίδιο θέμα ο κ. Τρυφωνίδης είπε ότι είναι ανεπίτρεπτο να χρησιμοποιούνται αυτές οι θέσεις των εκπαιδευτικών για να καθίστανται ορισμένοι μόνιμοι εκπαιδευτικοί και να καρπώνονται τα οφέλη που έδωσε η Πολιτεία για τους εκπαιδευτικούς. Πρόσθεσε ότι θα πρέπει να συνεχιστεί η διαβούλευση και ότι σύντομα θα ληφθούν αποφάσεις.

Σε σχέση με το ζήτημα της τοποθέτησης κεραιών σε σχολικές μονάδες ο κ. Σαββίδης είπε ότι δόθηκε άδεια για εγκατάσταση κεραίας 5G, χωρίς να ερωτηθεί η τοπική αρχή και η πολεοδομική άδεια, σημειώνοντας ότι εντός της Επιτροπής αναφέρθηκε ότι σε σχολείο υπάρχει κεραία σε απόσταση 10 μέτρων.  Επεσήμανε ότι υπάρχει κενό στο νομοθετικό πλαίσιο, λέγοντας ότι θα εξεταστεί το θέμα προκειμένου να εξευρεθεί λύση.

Ο κ. Σαββίδης είπε ακόμη ότι στις 17 Οκτωβρίου θα οδηγηθεί στην Ολομέλεια το θέμα των κινητών τηλεφώνων στα σχολεία, λέγοντας ότι ο ίδιος έχει ζητήσει αλλαγή – η οποία και εντάχθηκε στο κείμενο- για εξαίρεση των παιδιών που αντιμετωπίζουν ιατρικά προβλήματα. Εξέφρασε την άποψη ότι διαμορφώνεται πλειοψηφία για έγκριση του νομοσχεδίου από την Ολομέλεια.