Πιστή εφαρμογή της Νομοθεσίας και του Ευρωπαϊκού Κανονισμού που κατοχυρώνει το χαλλούμι ως Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ), όπως και τις απαραίτητες αλλαγές που θα επιτρέψουν κάτι τέτοιο προνοεί το πλαίσιο της συμφωνίας για την παραγωγή χαλλουμιού ως ΠΟΠ η οποία υπογράφηκε από τα εμπλεκόμενα μέρη.

Το συγκεκριμένο πλαίσιο συμφωνίας, το οποίο είδε το ΚΥΠΕ, έγινε αποδεκτό από τους αγελαδοτρόφους, τους αιγοπροβατοτρόφους και τους τυροκόμους σε συνάντηση που είχαν στις 22 Ιουλίου 2022, στην παρουσία του Υπουργού Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος και του ΓΓ του ΚΕΒΕ.

Η συμφωνία για την πιστή εφαρμογή της νομοθεσίας και του ευρωπαϊκού κανονισμού για το ΠΟΠ προνοεί, άμεση εγγραφή όλων των τυροκομείων στο σύστημα ελέγχου και πιστοποίησης για παραγωγή χαλλουμιού ΠΟΠ.

Επίσης προνοεί άμεσες ενέργειες για τροποποίηση προδιαγραφών της ΠΟΠ σε χαρακτηριστικά ήσσονος σημασίας, ώστε να μπορεί να παράγεται χαλλούμι ΠΟΠ με διαφορετικό σχήμα και μέγεθος, με αυξημένη υγρασία (μέχρι 52%) και από γάλα που θα προέρχεται από όλες τις αγελάδες που ζουν και αναπαράγονται στην Κύπρο.

Ως προϋπόθεση τίθεται η απόσυρση από όλες τις πλευρές όλων των δικαστικών και διοικητικών διαδικασιών που βρίσκονται σε εξέλιξη και αφορούν άμεσα ή έμμεσα τον φάκελο του χαλλουμιού που προηγήθηκε της ΠΟΠ και τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό ΠΟΠ, μετά από συνεννόηση με τη Νομική Υπηρεσία και αφού πρώτα υλοποιηθούν η προαναφερθείσες αλλαγές.

Μετά την απόσυρση των δικαστικών και διοικητικών διαδικασιών, θα υποβληθεί αίτημα για τροποποίηση της προδιαγραφής ΠΟΠ που αφορά το «δίπλωμα» του χαλλουμιού.

Με βάση τις προαναφερθείσες τροποποιήσεις, ως προϊόντα ΠΟΠ θα θεωρούνται τα διπλωμένα χαλλούμια, τα χαλλούμια σε σχήμα burger, σε block, σε κύβους, σε τρίμμα και σε slice.

Παράλληλα συμφωνήθηκε όπως παραχωρηθεί εύλογο χρονικό διάστημα για να τύχουν διαχείρισης όλα τα προϊόντα που φέρουν την ονομασία «χαλλούμι» και δεν πέρασαν από τη διαδικασία που προβλέπει ο Κανονισμός ΠΟΠ.

Πώς διαμορφώνονται οι τιμές

Όσον αφορά τις τιμές του γάλακτος, προνοείται από την 1η Αυγούστου  2022 παραχώρηση από τους τυροκόμους, αυξήσεων στις τιμές του γάλακτος, λαμβάνοντας υπόψη το κόστος παραγωγής και ένα εύλογο περιθώριο κέρδους. Όπως αναφέρεται στην συμφωνία, με βάση τα υφιστάμενα δεδομένα, εκτιμάται ότι είναι ορθό και δίκαιο οι τιμές να κυμανθούν ως ακολούθως:

Πρόβειο γάλα, τιμές μεταξύ €1,35 -€1,45 ανά λίτρο.

Αιγινό γάλα, τιμές μεταξύ €0,80 -€0,90 ανά λίτρο.

Η αύξηση στην τιμή του αγελαδινού γάλακτος θα καθοριστεί μετά από διαβούλευση μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών, με κατώτατη αύξηση τα €0,05 ανά λίτρο.

Παράλληλα θα καταβληθεί προσπάθεια να παραχωρηθεί επιπρόσθετη κρατική στήριξη στις πιο πάνω τιμές του αιγοπρόβειο γάλακτος που να αναλογεί στα €0,10 ανά λίτρο, για την περίοδο Αυγούστου 2022-Ιουλίου 2023. Μετά τον Ιούλιο του 2023, η εν λόγω αύξηση θα παραχωρείται με βάση συμφωνημένη φόρμουλα που θα λαμβάνει υπόψη τα ποιοτικά χαρακτηριστικά, το κόστος παραγωγής γάλακτος και άλλου παράγοντες, ενώ θα ενθαρρύνει τη μείωση της εποχικότητας στην παραγωγή του. Για διαμόρφωση της φόρμουλας θα συσταθεί επιτροπή που θα αποτελείται από εκπροσώπους του ΚΕΒΕ, του Ινστιτούτου Γεωργικών Ερευνών, κοινά αποδεκτών εμπειρογνομόνων και των ενδιαφερομένων μερών, με στόχο την ολοκλήρωση της φόρμουλας μέχρι τον Μάρτιο του 2023.

Η συμφωνία πλαίσιο προβλέπει επίσης αγορά εκ μέρους των τυροκόμων, όλων των ποσοτήτων γάλακτος που θα παράγεται στις συμφωνηθείσες τιμές.

Προνοείται επίσης ερευνητική – επιστημονική υποστήριξη για σταδιακή γενετική βελτίωσης όλων των ζώων και ενίσχυση για βελτίωση ή και ανάπτυξη άλλων παραγόντων, με σκοπό την αύξηση της κατά κεφαλής παραγωγής αιγοπρόβειου γάλακτος.

Προβλέπεται ακόμα ενίσχυση από το Υπουργείο Εμπορίου, Ενέργειας και Βιομηχανίας της προσπάθειας προώθησης στην αγορά τόσο του χαλλουμιού ΠΟΠ όσο και του «κυπριακού λευκού τυριού σχάρας» που θα μπορεί να παράγεται από κυπριακό γάλα, χωρίς να πληρούνται όλες οι προδιαγραφές ΠΟΠ.

Θα καταβληθεί επίσης προσπάθεια από το κράτος για διαφοροποίηση του σχετικού ευρωπαϊκού κανονισμού, ώστε να παρέχεται η δυνατότητα επέκτασης της μεταβατικής περιόδου για ακόμα πέντε χρόνια.

Τι θα ισχύει για την παραγωγή του χαλλουμιού ΠΟΠ

Με βάση τη συμφωνία, λαμβάνοντας υπόψη τις δυσχέρειες που έχουν προκύψει από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Υπουργός Εμπορίου, Ενέργειας και Βιομηχανίας θα εκδώσει διάταγμα που θα καθορίζει ότι η ελάχιστη συμμετοχή του αιγοπρόβειου γάλακτος στο μείγμα χαλλουμιού για τους μήνες Σεπτεμβρίου του 2022 με Ιανουάριου του 2023 θα είναι 10% και για τους μήνες Φεβρουαρίου μέχρι Αυγούστου του 2023, η ελάχιστη ποσοστιαία συμμετοχή του αιγοπρόβειου γάλακτος θα είναι 25%. Από τον Σεπτέμβριο του 2023 μέχρι τον Ιανουάριο του 2024, η ποσοστιαία συμμετοχή του αιγοπρόβειου γάλακτος στο μείγμα χαλλουμιού θα καθορίζεται με βάση της διαθεσιμότητα, με κατώτατο όριο το 10%. Από τον Φεβρουάριο του 2024 μέχρι τον Ιούλιο του 2024 η ελάχιστη ποσοστιαία συμμετοχή του αιγοπρόβειου γάλακτος στο μείγμα χαλλουμιού θα είναι 25% και στη συνέχεια θα ισχύει η συμφωνία στην οποία θα καταλήξουν τα εμπλεκόμενα μέρη.

Τη συμφωνία υπογράφουν ο Παγκύπριος Οργανισμός Αγελαδοτρόφων, η Ένωση Αγελαδοτρόφων Κύπρου, διάφορες ομάδες αιγοπροβατοτρόφων και ο Σύνδεσμος Τυροκόμων Κύπρου. Υπογράφουν επίσης οι παρόντες κατά τη συμφωνία, Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Κώστας Καδής και ο Γενικός Γραμματέας του ΚΕΒΕ Μάριος Τσιακκής.