Το κυβερνητικό πλάνο για αποκατάσταση των προσφύγων που διαμένουν σε επικίνδυνες πολυκατοικίες σε συνοικισμούς ανά την Κύπρο, παρουσίασε το απόγευμα ο Υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Ιωάννου ενώπιον βουλευτών και εκπροσώπων των εμπλεκόμενων κρατικών τμημάτων. 

Με βάση την πρόταση, από τώρα και για τον επόμενο χρόνο θα δοθεί προτεραιότητα στην επιδιόρθωση ή και ανακατασκευή των διαμερισμάτων των 43 πολυκατοικιών που αντιμετωπίζουν τα περισσότερα σοβαρά στατικά και κατασκευαστικά προβλήματα. Η πρόταση προβλέπει ακολούθως την επιδιόρθωση/ ή και ανακατασκευή και των υπόλοιπων κτιρίων στη βάση ενός χρονοδιαγράμματος κατά προτεραιότητα.

Η πρόταση προνοεί:

• Όπως δοθεί κρατική επιχορήγηση προς τους δικαιούχους του Σχεδίου Χορηγιών για να προβούν σε επιδιόρθωση/ συντήρηση ή/ και αναδόμηση πολυκατοικιών.
• Όπως δοθεί παράλληλα εφάπαξ ποσό χορηγίας για ενοίκιο, για προσωρινή στέγαση των δικαιούχων για το διάστημα που θα γίνονται οι εργασίες.
• Την παράκαμψη γραφειοκρατικών διαδικασιών με τη συμβολή του ιδιωτικού τομέα, προκειμένου να αποφευχθούν χρονοτριβές και κωλυσιεργίες. Στο πλαίσιο αυτό έχει προταθεί όπως το Κράτος δώσει επιπρόσθετες επιχορηγήσεις για κάλυψη του κόστους υπηρεσιών των Πολιτικών Μηχανικών για τη μελέτη αποτίμησης στατικής επάρκειας και των αναγκαίων στατικών μελετών αντισεισμικής αναβάθμισης ή αναδόμησης. Παράλληλα, θα καλυφθεί μέσα από την ίδια χορηγία και το κόστος επίβλεψης και διαχείρισης του Έργου, ώστε να βοηθηθούν οι ένοικοι να ολοκληρώσουν τάχιστα τις αναγκαίες διαδικασίες συνομολόγησης συμφωνιών με ιδιώτες εργολάβους, ενώ προθυμοποιήθηκε και το ΕΤΕΚ να βοηθήσει σε αυτό, και θα ήθελα δημόσια να το ευχαριστήσω.

Παράλληλα η πρόταση:

• Λαμβάνει υπόψη τα νομικά ζητήματα, που δημιουργούν κωλύματα στην όλη προσπάθεια, δεδομένου ότι η κυριότητα των κτηρίων δεν ανήκει στο κράτος, ενώ καλείται να παρέμβει σε θέματα που αφορούν ιδιωτική περιουσία της οποίας το ιδιοκτησιακό καθεστώς δυνατόν να ποικίλει. Να θυμίσω πως υπάρχουν ζητήματα νομικής φύσεως, λόγω της παραχώρησης τίτλων ιδιοκτησίας (Ε/Κ γη) ή πιστοποιητικών μίσθωσης (Τ/Κ γη), την υποθήκευση των οικιστικών μονάδων και γενικά το ιδιοκτησιακό καθεστώς των πολυκατοικιών.
• Στις περιπτώσεις αναδόμησης πολυκατοικίας στο ίδιο τεμάχιο, προβλέπεται να είναι δυνατή η αξιοποίηση του Κινήτρου Παραγωγής Προσιτής Κατοικίας με αύξηση του συντελεστή δόμησης και αύξηση του αριθμού ορόφων κατά μέχρι δύο, προς όφελος του συνόλου των συνιδιοκτητών προς αντιπαροχή στον κατασκευαστή ώστε να καταστεί οικονομικά βιώσιμο το έργο, εξασφαλίζοντας πρόσθετη ελάφρυνση για τους συνιδιοκτήτες.
• Επιπρόσθετα, στην περίπτωση ανάγκης προσθήκης ανελκυστήρα θα χορηγείται ένα επιπλέον ποσό ύψους €50.000 ανά πολυκατοικία.

Μετά το πέρας της σύσκεψης, ο Κωνσταντίνος Ιωάννου ανέφερε πως “έχουν παρουσιαστεί και έχουν συζητηθεί με τους παρόντες στη σύσκεψη οι πρόνοιες της πρότασης προκειμένου να διαμορφωθεί το τελικό σχέδιο. Θα εξετάσουμε τις ανησυχίες, τις εισηγήσεις και τις απόψεις που υποβλήθηκαν προκειμένου σύντομα να ανακοινώσουμε το εν λόγω σχέδιο μαζί με τον κατάλογο των πολυκατοικιών που χρειάζονται επιδιόρθωση/ συντήρηση ή/ και αναδόμηση. “

“Θέλω να επαναλάβω πως η πιο πάνω πρωτοβουλία δεν επηρεάζει σε καμία περίπτωση τις δρομολογούμενες ενέργειες των ήδη υφιστάμενων προγραμμάτων αναδόμησης, επιδιόρθωσης/ ενίσχυσης και ριζικής βελτίωσης Κυβερνητικών Οικισμών.”

Ο Υπουργός Εσωτερικών τόνισε πως “πρόκειται για ένα πολυσύνθετο πρόβλημα που κατά κύριο λόγο είναι αποτέλεσμα του μεγάλου χρονικού διαστήματος που παρήλθε από την κατασκευή των οικισμών.”

“Αμέσως μόλις ανέλαβα καθήκοντα ζήτησα να ενημερωθώ για τις διάφορες παραμέτρους γιατί τίθενται ζητήματα ασφάλειας και υγείας τα οποία βρίσκονται στην κορυφή των προτεραιοτήτων της Κυβέρνησης. Όλοι, Πολιτεία, Βουλή, οργανωμένα σύνολα και επαγγελματικοί φορείς, συμφωνούμε ότι πρέπει να εξευρεθεί μια ολιστική λύση στη διαχείριση της άρσης της επικινδυνότητας με γνώμονα την ασφάλεια των ενοίκων. Η κυβέρνηση έχει την πολιτική βούληση για άμεση και ολιστική επίλυση του προβλήματος και με οδηγίες του Προέδρου της Δημοκρατίας, εργαζόμαστε προς αυτή την κατεύθυνση.”

“Πρώτη μας προτεραιότητα είναι η διασφάλιση της ασφάλειας όλων των ενοίκων των κατοικιών και ως εκ τούτου, μόλις στο επόμενο διάστημα τεθεί σε εφαρμογή το σχέδιο, όποιες κατοικίες κρίνονται ως επικίνδυνες θα γίνουν διευθετήσεις για προσωρινή μεταστέγαση των ενοίκων ώστε να δοθεί η δυνατότητα να γίνουν όλες οι ενέργειες που χρειάζεται για να αρχίσουν άμεσα οι απαραίτητες εργασίες επιδιόρθωσης ή και αναδόμησης των κτηρίων.” σημείωσε ο Υπουργός Εσωτερικών.

Μιλώντας στην εκπομπή Alpha Ενημέρωση πριν από τη σημερινή σύσκεψη, ο Υπουργός Εσωτερικών εξήγησε ότι το κράτος, θα κάνει πολύ περισσότερα ακόμη και από αυτά που προβλέπουν οι υποχρεώσεις του, ώστε οι πρόσφυγες που διαμένουν σε αυτούς τους οικισμούς να έχουν καλύτερη ποιότητα ζωής τα επόμενα χρόνια.

Στην άμεση κατάθεση του νομοσχεδίου που αφορά σε μέτρα για άρση της επικινδυνότητας προσφυγικών πολυκατοικιών ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής των Αντιπροσώπων για έγκριση, στοχεύει εξάλλου ο Υπουργός Εσωτερικών. Σε γραπτή ανακοίνωση, αναφέρει ότι συμμερίζεται τις ανησυχίες που εκφράστηκαν ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών “και, ως εκ τούτου, η ετοιμασία του σχετικού νομοσχεδίου με τίτλο «Ο περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών (Τροποποιητικός) Νόμος του 2023», έχει προχωρήσει τάχιστα, εντός των πολύ στενών χρονοδιαγραμμάτων.”

“Σημειώνεται ότι το νομοσχέδιο ήδη ολοκληρώθηκε και τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, η οποία με τη σειρά της έχει ολοκληρωθεί στις 08/03/2023. Συνεπώς, στο παρόν στάδιο, διεξάγεται η αξιολόγηση των σχολίων που έχουν ληφθεί από τους εμπλεκόμενους φορείς στο πλαίσιο της διαβούλευσης, και περί τα τέλη του μήνα, θα διαβιβαστεί στον Γενικό Εισαγγελέα για τον απαραίτητο νομοτεχνικό έλεγχο.

Μετά τον σχετικό νομοτεχνικό έλεγχο και την έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου, θα υποβληθεί με τη μορφή του κατεπείγοντος στη Βουλή των Αντιπροσώπων για εξέταση και ψήφισή του σε νόμο.

Το εν λόγω νομοσχέδιο έχει περιλάβει σημαντικές παραμέτρους για άρση της επικινδυνότητας των κτηρίων που απασχολεί επί σειρά ετών και αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά τα εργαλεία που διαθέτουν οι αρμόδιες Αρχές σε ό,τι αφορά στη διαχείριση των επικίνδυνων οικοδομών, μέσω και της καθιέρωσης της Περιοδικής Επιθεώρησης των κτιρίων.”

Είναι ζητήματα πρώτης προτεραιότητας για εμάς, και δεν θα τα αφήσουμε «να πέσουν στα μαλακά». Αυτό ανέφερε ο προέδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών Άριστος Δαμιανού μετά τη συνεδρία της Επιτροπής, τονίζοντας ότι “τα θέματα επικινδυνότητας και στατικής επάρκειας των κτιρίων δεν έχουν κομματικό χρώμα.”

“Έχουμε διεξέλθει σήμερα πολλών θεμάτων και οφείλω να πω, ότι όλοι οι προσκεκλημένοι είχαν τοποθετηθεί κατά ένα τρόπο δημιουργικό, γεγονός που μας κάνει να φεύγουμε σοφότεροι μετά τη σημερινή συνεδρίαση. Την ίδια ώρα, δεν φεύγουμε πιο καθησυχασμένοι, με αυτά που έχουμε ακούσει και εκμαιεύσει μέσα από την άσκηση του κοινοβουλευτικού ελέγχου.

Ως γνωστό, σήμερα ενώπιον μας, είχαμε νομοθετικές πρωτοβουλίες, αναφορικά με την στατική επάρκεια των κτιρίων, την υποχρέωση περιοδικών ελέγχων, αλλά και μια σειρά από αυτεπάγγελτα θέματα που έχουμε εγγράψει, είτε ως κοινοβουλευτικές ομάδες, είτε ως Επιτροπή Εσωτερικών. Τέτοια, είναι θέματα που αφορούν τις επικίνδυνες οικοδομές και τις παραλείψεις των αρμόδιων αρχών να λάβουν προληπτικά μέτρα, προβλήματα εγκαταλελειμμένων οικοδομών, την υποχρέωση καθιέρωσης πιστοποιητικού ασφάλειας για τα δημόσια και τα ιδιωτικά κτίρια, τα διατηρητέα κτίρια και τις επικίνδυνες οικοδομές. Ένα άλλο θέμα, που είναι και επίκαιρο, αφορά τον βαθμό ετοιμότητας της Κύπρου και των αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών στο ενδεχόμενο ισχυρής σεισμικής δραστηριότητας.

Κατατέθηκαν σήμερα ενώπιον της Επιτροπής Εσωτερικών αρκετά στοιχεία για τα πιο πάνω θέματα. Το κεντρικό ζήτημα, που ήταν η υλοποίηση της δέσμευσης για κατάθεση εντός δυο μηνών από τον περασμένο Νοέμβριο, σχετικού νομοσχεδίου για όλα αυτά τα ζητήματα, δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί. Έχουμε ενημερωθεί σήμερα από το Υπουργείο Εσωτερικών, ότι έχει ολοκληρωθεί ο αναγκαίος δημόσιος διάλογος και θα πρέπει το νομοσχέδιο να οδηγηθεί στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο και στη συνέχεια να εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο, προτού κατατεθεί στην Βουλή. Επομένως, με αυτούς τους ρυθμούς που λειτουργεί η πολιτεία, η δέσμευση που αναλήφθηκε πριν από αρκετούς μήνες, δεν φαίνεται να υλοποιείται στο ορατό μέλλον. Γι’ αυτό συνολικά, ως Επιτροπή Εσωτερικών, προσφερθήκαμε και σήμερα να υιοθετήσουμε το «πρόπλασμα» του νομοσχεδίου ως πρόταση νόμου, το οποίο θα τύχει έπειτα επεξεργασίας στην Επιτροπή Εσωτερικών με τη μορφή του επείγοντος, γιατί μιλούμε πρώτιστα για ζητήματα ασφάλειας των πολιτών και της προστασίας της ίδιας της ανθρώπινης ζωής.

Σε αντίθετη περίπτωση, η Επιτροπή, θα συνεχίσει τη συζήτηση των προτάσεων νόμου, που δεν μπορούν να είναι ολιστικές στην προσέγγιση, αλλά ρυθμίζουν επιμέρους ζητήματα. Γι’ αυτό και θέλω να εκφράσω την έντονη άποψη της Επιτροπής Εσωτερικών, ότι το αρμόδιο Υπουργείο πρέπει με την αίσθηση του κατεπείγοντος, να καταθέσει το σχετικό Νομοσχέδιο στην Επιτροπή Εσωτερικών, για να προχωρήσει άμεσα η συζήτησή του. Αυτά τα ζητήματα τα συζητάμε πέραν των εννέα μηνών. Δεν έχουν κομματικό χρώμα, αλλά πάνω από όλα, έχουν εθνική σημασία και αξία, και πρέπει το καλό και το συμφέρον των πολιτών να τεθεί πάνω από όλα και κυρίως πάνω από τη γραφειοκρατία, που ταλανίζει τις διαδικασίες του δημοσίου, ακόμη και για την ετοιμασία ενός Νομοσχεδίου.

Την ίδια ώρα, έχουν προκύψει μερικά επιμέρους σημαντικά ζητήματα, τα οποία θα σταχυολογήσω εν τάχει. Πρώτο, και παρά το σχεδιασμό που έγινε για τους σεισμούς και το Σχέδιο «Εγκέλαδος», το οποίο  επικαιροποιείται κάθε 3 χρόνια, δεν έχουν γίνει πρωτοβάθμιοι σεισμικοί έλεγχοι, ούτε σε δημόσια, ούτε σε ιδιωτικά κτίρια, κάτι που λέει πολλά. Χωρίς να ενσπείρουμε τον πανικό, απλά κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου. Πρέπει επιτέλους οι αρμόδιοι να είναι και να φαίνονται αρμόδιοι.

Δεύτερο, δεν έχει γίνει συνολική καταγραφή και προτεραιοποίηση του κινδύνου σε κτίρια, αναφορικά με την στατική επάρκεια , είτε ευρύτερα, είτε ειδικότερα σε περίπτωση σεισμού.

Και τρίτο, επειδή έχει γίνει εκτενής συζήτηση γύρω από τον σχεδιασμό  τμημάτων και υπηρεσιών, υπάρχει αναγκαιότητα για σύσταση ενός ενιαίου φορέα, που θα διαχειρίζεται αυτά τα ζητήματα, γιατί σήμερα όλες αυτές οι αρμοδιότητες είναι διάσπαρτες σε διάφορα τμήματα και υπηρεσίες. Ο φορέας αυτός θα έχει και την θεσμική, αλλά και την πολιτική ευθύνη.

Θα αναμένουμε την ανατροφοδότηση από το αρμόδιο υπουργείο για να αποφασίσουμε συλλογικά ως Επιτροπή Εσωτερικών πως θα προχωρήσουμε. Είναι ζητήματα πρώτης προτεραιότητας για εμάς, και δεν θα τα αφήσουμε «να πέσουν στα μαλακά».

Προέχει η ενημέρωση των κατοίκων και η παρουσίαση σχεδίου δράσης από πλευράς Υπουργείου Εσωτερικών, δήλωσε ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ και Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων, Εγκλωβισμένων, Αγνοουμένων και Παθόντων, Νίκος Κέττηρος ενόψει της σημερινής σύσκεψης στο Υπουργείο Εσωτερικών για τις επικίνδυνες πολυκατοικίες στους κυβερνητικούς οικισμούς.

Ο κ. Κέττηρος δήλωσε ότι «έχουμε προσκληθεί ως Επιτροπή Προσφύγων στη σημερινή σύσκεψη που θα πραγματοποιηθεί το απόγευμα για τις 43 πολυκατοικίες που έχουν κριθεί ακατάλληλες μετά από έλεγχο στατικής επάρκειας».

Πρόσθεσε ότι εκείνο που θα τεθεί στον Υπουργό είναι η ανάγκη να κατατεθούν τα στοιχεία της μελέτης στην Επιτροπή Προσφύγων της Βουλής και άμεσα να ενημερωθούν και οι κάτοικοι των πολυκατοικιών για την κατάσταση του κτιρίου τους.

Δήλωσε ότι η Επιτροπή θα ζητήσει επίσης ενημέρωση για το σχέδιο δράσης, το οποίο βρίσκεται, όπως είπε, στα συρτάρια του Υπουργείου Εσωτερικών εδώ και χρόνια.

«Δεν θέλουμε να χάσουμε άλλο χρόνο και να συζητούμε ξανά από την αρχή, τη στιγμή που φαίνεται να είχε καταρτιστεί σχέδιο δράσης, αλλά να κρατήθηκε στα συρτάρια του Υπουργείου», ανέφερε.

Σε σχέση με τις 43 πολυκατοικίες υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία, είπε, τα οποία είχαν αναφερθεί σε προηγούμενες συνεδρίες της Επιτροπής Προσφύγων.

Ανέφερε ότι για τις 43 αυτές πολυκατοικίες, η μελέτη που έκανε η πολεοδομία έδειξε δείκτες θλαστικής αντοχής κάτω από 10 Newton ανά τετραγωνικό μέτρο, ενώ το ΕΤΕΚ σημειώνει ότι τα αποδεκτά όρια είναι στα 25-30 Newton ανά τετραγωνικό μέτρο. Άλλες 152 πολυκατοικίες, έχουν κριθεί ως μέτριες από πλευράς στατικότητας, επισήμανε.

Εξήγησε ακόμη ότι επειδή από πλευράς του Τμήματος Πολεοδομίας γίνεται συνεχώς επίκληση στο ότι κάποια διαμερίσματα σε αυτές τις πολυκατοικίες έχουν τιτλοποιηθεί ή πωληθεί, «τα στοιχεία που έχουμε δείχνουν ότι στη μεγάλη τους πλειοψηφία κατοικούνται από εκτοπισμένους πρώτης και δεύτερης γενιάς».

Ο έλεγχος, συνέχισε, αφορούσε 350 εκ των 375 διαμερισμάτων που αφορούν τις συγκεκριμένες πολυκατοικίες, στο 57% των διαμερισμάτων κατοικούν πρόσφυγες πρώτης γενιάς, ενώ σε άλλο 10% κατοικούν επίσης δικαιούχοι εκτοπισμένοι δεύτερης γενιάς. Τα κενά διαμερίσματα, σημείωσε, περιορίζονται στο 6%, ενώ άλλο 13% ενοικιάζονται σε άλλα πρόσωπα. Μόνο το 2% έχει πωληθεί σε τρίτους και άλλο 12% είναι εγκαταλειμμένα.

«Αν γίνεται τόση φασαρία για το 2% των διαμερισμάτων που έχουν πωληθεί σε τρίτους τότε πρόκειται για προφάσεις εν αμαρτίαις. Είναι όλα και όλα 7 διαμερίσματα  περίπου. Επομένως γίνεται πιο επιτακτική η ανάγκη να δοθούν λύσεις σήμερα», κατέληξε.