Ανησυχητικές διαστάσεις λαμβάνει τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των ανήλικων που καπνίζουν, με τους Κύπριους μαθητές να βρίσκονται στις πιο ψηλές θέσεις στην Ευρώπη όσον αφορά την χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου και ναργιλέ.

Στην Κύπρο σύμφωνα με την έρευνα γενικού πληθυσμού (σε άτομα 15 – 64 ετών) της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων, το 2023, περίπου τέσσερις στους δέκα καπνιστές (38%) έχουν καπνίσει ηλεκτρονικό τσιγάρο κατά τον τελευταίο μήνα. Σε σχέση με το 2019 καταγράφεται σημαντική αύξηση στο ποσοστό των καπνιστών που δοκίμασαν το ηλεκτρονικό τσιγάρο (57% το έτος 2023 και 21% το έτος 2019).

Όσον αφορά τον ανήλικο πληθυσμό, όπως κατέδειξε η Πενευρωπαϊκή έρευνα ESPAD το 14% των μαθητών στην Κύπρο ηλικίας 15-16 ετών δηλώνει ότι καπνίζει, ενώ προβληματισμό προκαλεί η ευκολία με την οποία μπορούν να αγοράσουν καπνικά προϊόντα.

Την ίδια ώρα το 4,6% των μαθητών ανέφερε καθημερινή χρήση, ηλεκτρονικού τσιγάρου ή ναργιλέ. Ποσοστό που ξεπερνά τον μέσο όρο των άλλων Ευρωπαϊκών χωρών (3,1%) που συμμετείχαν στην έρευνα.

Καλπάζει το ηλεκτρονικό τσιγάρο

Από έρευνα της BCC Research LLC διαφαίνεται ισχυρή ανάπτυξη στην παγκόσμια αγορά ηλεκτρονικών τσιγάρων, με ετήσιο συντελεστή αύξησης (Compound Annual Growth Rate – CAGR) 13.5% κατά την περίοδο 2023 με 2028 ($22.5 δισεκατομμυρίων δολαρίων το έτος 2022) και προβλέπεται αγοραία αξία $47.5 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέχρι το έτος 2028.

​​​​Τα επιτρεπόμενα όρια νικοτίνης και οι συστάσεις

Βάση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας, με την οποία έχει εναρμονιστεί και η εθνική νομοθεσία, η μέγιστη συγκέντρωση νικοτίνης στα υγρά αναπλήρωσης για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 20 mg/ml (20 χιλιοστογραμμάρια νικοτίνης ανά χιλιοστόλιτρο υγρού). Τα φιαλίδια των υγρών αναπλήρωσης που πωλούνται στο εμπόριο δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα 10 ml ανά συσκευασία. Τα δοχεία για ηλεκτρονικά τσιγάρα μίας χρήσης δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα 2 ml σε χωρητικότητα.

Πέρα από τη νικοτίνη, τα υγρά αναπλήρωσης για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα περιέχουν συνήθως προπυλενογλυκόλη (Propylene Glycol – PG), φυτική γλυκερίνη (Vegetable Glycerin – VG), αρωματικές ουσίες και μικρές ποσότητες νερού. Επιπλέον, σε ορισμένα υγρά αναπλήρωσης μπορεί να περιέχονται πρόσθετα, όπως γλυκαντικές ουσίες. Σε καμία όμως περίπτωση δεν πρέπει να περιέχονται ουσίες που είναι απαγορευμένες, όπως η καφεΐνη, η ταυρίνη ή άλλα πρόσθετα που θεωρούνται διεγερτικά.

Τα συστατικά των υγρών αναπλήρωσης πρέπει να αναφέρονται με σαφήνεια στη συσκευασία και να υπάρχει αναλυτική αναφορά στην περιεκτικότητα νικοτίνης και στα υπόλοιπα συστατικά.

Εισαγωγές καπνικών προϊόντων στη Κύπρο

Όπως ανέφερε στο Alphanews.Live ο αναπληρωτής προϊστάμενος των Υγειονομικών Υπηρεσιών, Ηρόδοτος Ηροδότου, οι λειτουργοί της Υπηρεσίας εξετάζουν αιτήσεις για έγκριση εισαγωγέων καπνικών προϊόντων καθώς και γνωστοποιήσεις ηλεκτρονικών τσιγάρων οι οποίες αφορούν τις προειδοποιήσεις για το βλαβερό του καπνίσματος που φέρουν οι συσκευασίες των εν λόγω προϊόντων.

Οι κατασκευαστές και οι εισαγωγείς καπνικών προϊόντων, ηλεκτρονικών τσιγάρων και περιεκτών επαναπλήρωσης, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς πρέπει να υποβάλλουν στην αρμόδια αρχή του κάθε κράτους μέλους κοινοποίηση των συστατικών, εκπομπών και τοξικολογικών δεδομένων των προϊόντων των οποίων σκοπεύουν να διαθέσουν στην εγχώρια αγορά του.

Τα προϊόντα κατασκευάζονται και εισάγονται στην Κύπρο κυρίως από την Κίνα και ακολουθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Μαλαισία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία καθώς και άλλες χώρες.

100 εκατ. παράνομα τσιγάρα καταναλώθηκαν το 2023

Στο 11% ανέρχεται το ποσοστό κατανάλωσης παράνομων τσιγάρων στην Κύπρο, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ετήσιας ανεξάρτητης Έκθεσης της KPMG για το 2023, που διενεργήθηκε για λογαριασμό της Philip Morris International. Σύμφωνα με την Έκθεση, οι απώλειες φορολογικών εσόδων παραμένουν σε υψηλά επίπεδα αγγίζοντας τα 18 εκατομμύρια ευρώ, παρά την οριακή μείωση του ποσοστού κατανάλωσης παράνομων τσιγάρων στην Κύπρο.

Συνολικά καταναλώθηκαν 100 εκατομμύρια παράνομα τσιγάρα κατά το 2023, με την αύξηση να οφείλεται κυρίως στην εισροή λαθραίων τσιγάρων από τις περιοχές όπου η Κυπριακή Δημοκρατία δεν ασκεί έλεγχο.

Οι εκροές λαθραίων τσιγάρων από την Κύπρο αυξήθηκαν κατά 3%, σε σχέση με το 2022, με αυξημένες εκροές προς μικρότερες αγορές. H αύξηση αυτή εν μέρει αντισταθμίστηκε από τη μείωση των εκροών προς το Ηνωμένο Βασίλειο, αν και παραμένει ο κύριος προορισμός εκροών παράνομων τσιγάρων από την Κύπρο το 2023.

Έλεγχοι στην Κυπριακή αγορά

Στα πλαίσια εκστρατειών και περιπτώσεις καταγγελιών, λειτουργοί της Υγειονομικής Υπηρεσίας πραγματοποιούν ελέγχους σε σχέση με την σήμανση στις συσκευασίες των καπνικών προϊόντων και των ηλεκτρονικών τσιγάρων στην ντόπια αγορά καθώς και τον τρόπο παρουσίασης και προώθησης των εν λόγω προϊόντων στα σημεία πώλησης.

Το Τμήμα Τελωνείων σε συχνή επικοινωνία και στενή συνεργασία με τις Υγειονομικές Υπηρεσίες προβαίνει σε συστηματικούς ελέγχους κατά την εισαγωγή των εν λόγω προϊόντων σύμφωνα με τις πρόνοιες της νομοθεσίας.