Πέραν των 2.000 φωλιών θαλάσσιων χελωνών καταγράφηκαν στην Κύπρο κατά το 2021, όπως δήλωσε το ΚΥΠΕ με τον Σίμο Δημητρόπουλο Βιολόγο – Περιβαλλοντολόγο στο πλαίσιο ρεπορτάζ με άτομα που εργάζονται για την προστασία και ανάδειξη του είδους. 

Ως υπεύθυνοι εμπειρογνώμονες του Συνδέσμου Έρευνας και Προστασίας της Μεσογειακής Χελώνας (Mediterranean Turthle Research and Conservation Society) τόσο ο ίδιος όσο και η Ιταλίδα συνεργάτιδα του Angela Mastrogiacomo, βιολόγοι, σε συνεργασία και με άλλα μέλη του Συνδέσμου και με την τεχνική υποστήριξη δύο μελών του Σωματείου Νεολαίας Περιφέρειας Πόλης Χρυσοχούς, εργάζονται για την προστασία της χελώνας.

Σε δηλώσεις του στο ΚΥΠΕ για την χελώνα Καρέτα (Caretta caretta) που χαρακτηρίζεται σε παγκόσμιο επίπεδο ως ευάλωτη (vulnerable), και την Πράσινη Χελώνα (Chelonia mydas) ως που απειλείται με εξαφάνιση (endangered), ο κ. Δημητρόπουλος ανέφερε πως ο ίδιος ασχολείται με τις χελώνες και την προστασία τους για πάνω από 40 χρόνια και εδώ και κάποια χρόνια με το επιστημονικό πρόγραμμα προστασίας των χελωνών.

Πρόσθεσε ότι μαζί με την Ιταλίδα συνεργάτιδα του προχωρούν στη διατήρηση της χελώνας αλλά και στις σχετικές μελέτες που χρειάζονται σχετικά με το πρόγραμμα.

Κυρίως, είπε, «επισκεπτόμαστε την δυτική ακτή του Ακάμα, από την Τοξεύτρα μέχρι την Λάρα και επίσης την Πόλη Χρυσοχούς μέχρι και πιο βόρεια, που χαρακτηρίζονται κύριες περιοχές», προσθέτοντας ωστόσο πως επισκέπτονται και την υπόλοιπη Κύπρο.  

Επεσήμανε επίσης πως το πρόγραμμα το επεξεργάζονται σε συνεργασία με το Τμήμα Αλιείας. Όπως εξήγησε, τοποθετούν ειδικά «κλουβιά για την προστασία των φωλιών που εμποδίζουν την οποιαδήποτε ανθρώπινη παρέμβαση αλλά και την παρέμβαση των αλεπούδων». 

Αναφερόμενος στα περσινά στοιχεία που κατέγραψαν, είπε πως πέρσι εντοπίστηκαν πέρα των 2.000 φωλιών θαλάσσιων χελωνών, πράσινων και καρέτα στον Κόλπο Χρυσοχούς και τη δυτική ακτή.  Απαντώντας σε ερώτηση για τον χώρο προτίμησης της Πράσινης Χελώνας είπε ότι κυρίως γεννά στην δυτική περιοχή του Ακάμα και όχι στις άλλες περιοχές.   

Κάλεσε επίσης το κοινό να αντιληφθεί ότι οι χελώνες αποτελούν σημαντικό είδος και ότι η προστασία τους έχει ως αποτέλεσμα την προστασία και όλων των άλλων ειδών και βιότοπων τόσο εντός, όσο και εκτός της θάλασσας που συσχετίζονται με την χελώνα.  

Ο κ. Δημητρόπουλος ανέφερε ότι κατανοεί πως ο κόσμος επιθυμεί να βλέπει τις χελώνες, προσθέτοντας ωστόσο ότι πρέπει να γνωρίζει ότι «οι χελώνες δεν επιθυμούν να βλέπουν εμάς».  Αυτό που χρειάζονται, είπε, είναι την ησυχία τους, ενώ η περιέργεια του κόσμου άθελα προκαλεί ζημιά.  

Η επιβίωση τους εξαρτάται από την ησυχία τους, συμπλήρωσε. Επομένως, είπε, εάν ο κόσμος θέλει να τις προστατεύσει πρέπει να τις σεβαστεί. Πρόσθεσε ακόμη πως αν κάνουμε λάθη τώρα αυτά τα λάθη θα φανούν πολλά χρόνια μετά.

Από την πλευρά του, ο Ανδρέας Πιστέντης, πρώην Επαρχιακός του Τμήματος Αλιείας, ο οποίος εργάστηκε στο πρόγραμμα προστασίας των χελωνών από τα πρώτα χρόνια και εξακολουθεί να εμπλέκεται, μιλάει στο ΚΥΠΕ για το πρόγραμμα από την έναρξή του.  

Το πρόγραμμα, είπε, ξεκίνησε το 1976 με παρατηρήσεις προκειμένου να γίνει εντοπισμός ως προς το ποιες παραλίες προτιμούν οι χελώνες. Ακολούθως, ανέφερε, το 1978 εγκατέστησαν τον σταθμό στην περιοχή της Λάρας.  

Σύμφωνα με τον ίδιο, μέσω του προγράμματος εντοπίστηκε ότι την περιοχή της Λάρας επισκέπτονται τόσο Πράσινες χελώνες όσο και χελώνες Καρέτα – Καρέτα.

Αρχικά, είπε, ο σταθμός αρχικά εγκαταστάθηκε σε ένα πρόχειρο υπόστεγο με αντίσκηνα. Εκεί όλο το 24χρονο γίνονταν καταγραφές και έρευνες. Δημιουργήθηκε επίσης ένας μετεωρολογικός σταθμός με θερμόμετρα με τα οποία γίνονταν μετρήσεις των θερμοκρασιών, του καιρού, των ανέμων και τα κυμάτων, συμπλήρωσε.

Επίσης, το πρόγραμμα επισκέπτονταν εκπαιδευόμενοι από διάφορες χώρες, εκ μέρους της ΕΕ και διέμεναν στον σταθμό μαζί τους.  

Ο κ. Πιστέντης κάλεσε τον κόσμο να προσέχει τις χελώνες και να μην διανυκτερεύει το βράδυ στην παραλία, να μην ανάβει φωτιές και κατά την διάρκεια της ημέρας να αποφεύγει να τοποθετεί ομπρέλες και κρεβατάκια, γιατί, όπως εξήγησε, πέραν του ότι μπορεί να καταστραφούν οι φωλιές αλλοιώνεται και η θερμοκρασία της άμμου και επηρεάζονται τα αυγά.  

Ευλογία οι χελώνες για τις τοπικές κοινωνίες

Οι χελώνες δεν είναι για εμάς κατάρα αλλά ευλογία. Αυτό το μήνυμα έστειλε η Νεολαία Πόλης Χρυσοχούς. 

Σε δηλώσεις του στο ΚΥΠΕ ο Μαρίνος Καραμανής Εκπρόσωπος της Νεολαίας Πόλης Χρυσοχούς ανέφερε πως η εμπλοκή των νέων ανθρώπων της Πόλης Χρυσοχούς στην προστασία και διατήρηση των θαλάσσιων χελωνών στην Κύπρο είναι πολύ σημαντική.

Χελώνες, είπε, υπάρχουν στην Λάρα, στην περιοχή μεταξύ της Αγίας Μαρίνας και το Κάμπινγκ της Πόλης Χρυσοχούς και μετά από το ξενοδοχείο Άνασσα μέχρι την παραλία του Γιαννάκη. Επιπρόσθετα ο κ. Καραμανής ανέφερε ότι οι μεγαλύτεροι προστάτες της χελώνας είναι οι τοπικοί φορείς.

Πρόσθεσε επίσης πως μέσα από το πρόγραμμα διατήρησης και προστασίας των θαλάσσιων χελωνών θα επωφεληθούν οι τοπικές κοινότητες, αφού στόχος τους, όπως εξήγησε, είναι να επισκέπτονται από όλο τον κόσμο ενδιαφερόμενοι και να κάνουν την πρακτική τους στην εκκόλαψη της χελώνας.     

Συντονισμός, εκπαίδευση και εμπλοκή όλων στην προστασία και ανάδειξη του είδους

Σχετικά με το πρόγραμμα της παρακολούθησης των χελωνών, των φωλιών τους αλλά και τον αριθμό τους μίλησε  στο ΚΥΠΕ η Διευθύντρια του  Κυπριακού Κέντρου Περιβαλλοντικών Μελετών – Κέντρο Εκπαίδευσης και Έρευνας του Ιδρύματος Terra Cypria Κούλα Μιχαήλ, προσθέτοντας πως το ότι έρχονται χελώνες στην περιοχή της Κύπρου για να φωλιάσουν αποτελεί «ευλογία».

Η κ. Μιχαήλ αναφέρθηκε στο Μνημόνιο Συνεργασίας που υπέγραψαν με το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, για το θέμα της προστασίας των θαλασσίων χελωνών της Κύπρου. Όπως ανέφερε, με το μνημόνιο αυτό το ίδρυμα Terra Cypria, μέσω του Κυπριακού Κέντρου Περιβαλλοντικών Μελετών που λειτουργούν στην Κρήτου Τέρρα, θα έχει πλέον ενεργό ρόλο σε θέματα προστασίας και διατήρησης των θαλασσίων χελωνών στο νησί, με την εμπλοκή, διαχείριση και εκπαίδευση ομάδων εθελοντών και ακαδημαϊκών ιδρυμάτων.

Aυτό, συνέχισε, θα γίνει φέρνοντας εθελοντές από το εξωτερικό αλλά και από την Κύπρο και κυρίως από ακαδημαϊκά ιδρύματα που να μπορούν, όπως είπε, να προχωρούν στον εντοπισμό φωλιών, στον εντοπισμό παρανομιών, να στήνουν ενημερωτικά σημεία για τις νομοθεσίες, και οδηγίες για τις χελώνες αλλά και να οργανώνουν εκπαιδευτικά προγράμματα για τα παιδιά που είναι στις παραλίες.  

«Με αυτή μας την εμπλοκή και  με συνεργασία με την ομάδα παρακολούθησης των ειδών στην Κύπρο και πάντα υπό την καθοδήγηση του Τμήματος Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, προσβλέπουμε στο να ενισχυθούν οι δράσεις για ευαισθητοποίηση, διατήρηση και προστασία των θαλάσσιων χελωνών στο νησί, να επωφεληθούν οι τοπικές κοινότητες και να εμπλουτιστούν οι γνώσεις μας για αυτό το τόσο σημαντικό είδος ζώου», είπε η κ. Μιχαήλ.

Όλοι μαζί πλέον, συνέχισε, «θα εργαστούμε για την προστασία και ανάδειξη των θαλάσσιων χελωνών του νησιού μας, και αυτό είναι υπόσχεση». 

Εκτίμησε επίσης πως για να μπορεί να εμπλακεί ο κόσμος πρέπει να υπάρχει ένας συντονισμός και μια εκπαίδευση. Πρόκειται σημείωσε, για ένα μοντέλο που εφαρμόζεται σε πολλά μέρη του πλανήτη και που εμπλέκεις τον κόσμο, εμπλέκεις την κοινωνία των πολιτών και τις τις τοπικές κοινότητες.

Θέλουμε, είπε, «να προωθήσουμε τον τουρισμό χελώνας με τον σωστό τρόπο», προσθέτοντας πως «την χελώνα θέλουμε να την φύγουμε ως κόκκινο πανί και να την κάνουμε ως τρόπο προσέλκυσης κόσμου». 

Η κ. Μιχαήλ έστειλε επίσης το μήνυμα ότι για να προστατευτεί το είδος δεν μπορεί να γίνει μόνο με ένα φορέα αλλά πρέπει να υπάρχει εμπλοκή και συνεργασία όλων μας και να αποτελέσουμε το καλό παράδειγμα για τον υπόλοιπο πλανήτη το πώς όλοι οι φορείς μαζί συμμετέχουν και προστατεύουν το είδος και βοηθούν την περιοχή τους.   

Εξάλλου το πρόγραμμα διαφύλαξης των χελωνών στηρίζει και το Κέντρο Μελετών και Έρευνας ΑΚΤΗ σύμφωνα με την Εκπρόσωπο του Κέντρου Άννα Τσέλεπου. Σε δηλώσεις της στο ΚΥΠΕ η κ. Τσέλεπου ανέφερε πως το Κέντρο Μελετών και Έρευνας ΑΚΤΗ στηρίζει τις πιο πάνω πρωτοβουλίες για την διάσωση της χελώνας έμπρακτα και με διάφορες παρεμβάσεις.

Πρόσθεσε επίσης πως για τα δύο είδη χελωνών, δηλαδή της Πράσινης και της Καρέτα υπάρχει αύξηση φωλεοποίησης, σημειώνοντας πως η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στα μέτρα προστασίας που λαμβάνονται.