Το Υπουργείο Υγείας πληροφορεί το κοινό για την έναρξη του Πιλοτικού Προγράμματος καταπολέμησης του κουνουπιού Aedes aegypty στο Κίτι, στη Λάρνακα, με τη μέθοδο εξαπόλυσης στείρων αρσενικών κουνουπιών (Sterile Insect Technique SIT). Το πρόγραμμα θα διαρκέσει μέχρι και το τέλος του έτους.  

Τι είναι η Τεχνική Εξαπόλυσης Στείρων Εντόμων (SterileInsectTechnique – SIT);

Η Τεχνική Εξαπόλυσης Στείρων Εντόμων (Sterile Insect Technique – SIT) αναπτύχθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1950, για τη διαχείριση επιβλαβών εντόμων και είναι φιλική προς το περιβάλλον. Συλλέγεται ο πληθυσμός εντόμου ενδιαφέροντος και παράγεται σε μεγαλύτερους αριθμούς. Στη συνέχεια, στειρώνονται τα αρσενικά έντομα του είδους ενδιαφέροντος με τη χρήση ιονίζουσας ακτινοβολίας, χρησιμοποιώντας μηχανήματα όμοια με αυτά που υπάρχουν σε νοσοκομεία και ιατρικά κέντρα. Ακολουθεί η εξαπόλυση των στειρωμένων αρσενικών κουνουπιών στο περιβάλλον, προκειμένου να επιτευχθεί η σύζευξη με τα θηλυκά. Έτσι, προκύπτουν στείρα αυγά, με αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση του μεγέθους του πληθυσμού των εντόμων, ή ακόμα και την εξάλειψή του. Η μέθοδος αυτή προτείνεται από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας και τον Διεθνή Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών.

Γιατί η εν λόγω μέθοδος στοχεύει στην απελευθέρωση αρσενικών ατόμων;

Με την εφαρμογή της μεθόδου στην περίπτωση των εισβλητικών κουνουπιών, απελευθερώνονται μόνο αρσενικά κουνούπια. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι γι’ αυτό. Συγκεκριμένα, τα αρσενικά κουνούπια δεν τρέφονται με αίμα, δεν τσιμπούν τον άνθρωπο και έτσι, δεν συμβάλλουν στη διάδοση ασθενειών. Επίσης, δεν μπορούν να παράξουν απογόνους με αποτέλεσμα τη μείωση της αυξητικής τάσης του πληθυσμού.

Από πού προέρχονται τα έντομα που απελευθερώνονται;

Τα έντομα συλλέγονται από τον τοπικό, άγριο πληθυσμό και μεταφέρονται σε ειδικά διαμορφωμένες εγκαταστάσεις στο εξωτερικό όπου ανατρέφονται και διαχωρίζονται σε αρσενικά και θηλυκά. Ακολουθεί η στείρωση των αρσενικών και η απελευθέρωση τους.

Πώς εξαπολύονται τα έντομα;

Η εξαπόλυση των εντόμων πραγματοποιείται από το έδαφος (π.χ. με αυτοκίνητο) ή από τον αέρα (π.χ. με drone). Με την εξαπόλυση, ίσως παρατηρήσετε αύξηση στον αριθμό των κουνουπιών, χωρίς όμως αυτό να είναι ανησυχητικό. Τα στείρα αρσενικά δεν είναι επιβλαβή για εσάς, την οικογένειά σας και τα κατοικίδια ζώα σας, ούτε για το περιβάλλον. Τα αρσενικά κουνούπια δεν τσιμπούν και τα στείρα κουνούπια δεν μπορούν να αναπαραχθούν.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της μεθόδου SIT συγκριτικά με άλλες μεθόδους;

 Η συγκεκριμένη μέθοδος είναι φιλική προς το περιβάλλον, στοχεύοντας μόνο, στο είδος ενδιαφέροντος. Συμβάλλει στη μείωση της ανάγκης χρήσης εντομοκτόνων και αποτελεί λύση στις περιπτώσεις που ο πληθυσμός των εντόμων έχει αναπτύξει ανθεκτικότητα στα εντομοκτόνα ή δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με άλλα μέσα. Επιπλέον, είναι κατάλληλη στις περιπτώσεις όπου τα έντομα έχουν μεγάλο αριθμό εστιών αναπαραγωγής και δεν μπορούν να εντοπιστούν εύκολα, όπως στην περίπτωση των Aedesalbopictus και Aedesaegypti. Τέλος, η μέθοδος αυτή έχει χρησιμοποιηθεί και για τη μείωση του πληθυσμού της μύγας της Μεσογείου και της μύγας τσε-τσε.

Έχει εφαρμοστεί η μέθοδος SIT σε άλλες χώρες;

Ναι. Ορισμένες χώρες που έχουν εφαρμόσει τη συγκεκριμένη μέθοδο με επιτυχία είναι η Γερμανία, Ελβετία, Γαλλία, Ιταλία, Ελλάδα, Βραζιλία, Κίνα, Κούβα και η Δομινικανή Δημοκρατία. Στην περίπτωση της Ελλάδας, η μέθοδος εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 2018, με τα αποτελέσματα να είναι εμφανή από τις δύο πρώτες εβδομάδες μετά την πρώτη εξαπόλυση.

Πρέπει να συνεχίσουμε να λαμβάνουμε μετρά πρόληψης ενάντια στα τσιμπήματα των κουνουπιών;

Η λήψη προληπτικών μέτρων για την αντιμετώπιση των τσιμπημάτων θα πρέπει να συνεχίσει να υφίσταται, για προστασία από τα άλλα είδη κουνουπιών που υπάρχουν στην περιοχή με τις συνήθεις προφυλάξεις (εντομοαπωθητικά, σίτες στις πόρτες και παράθυρα, καταστροφή πηγών εκκόλαψης, π.χ. αντικείμενα στην αυλή σας που μπορεί να κατακρατήσουν έστω και λίγο νερό κλπ.).