Το «ταπεινό φυτό της κυπριακής φύσης», το γαϊδουράγκαθο παρουσιάζει το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, που εορτάζεται σήμερα και φέτος έχει ως θέμα την ανάληψη δράσης για την αποκατάσταση και αναβίωση των οικοσυστημάτων.

Ανακοίνωση του Υπουργείο αναφέρει ότι επέλεξε το γαϊδουράγκαθο για να αναδείξει την εγγενή αξία και τον σημαντικό ρόλο όλων των φυτών ανεξαιρέτως στη διατήρηση της ισορροπίας και τη διαιώνιση των φυσικών οικοσυστημάτων της χώρας μας.

Το Υπουργείο σημειώνει ότι η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος καθιερώθηκε από το 1972 και αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς περιβαλλοντικούς θεσμούς και ένα από τα κύρια μέσα του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών για περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των πολιτών και ενίσχυση της πολιτικής δράσης στα περιβαλλοντικά θέματα. Στόχος της Ημέρας αυτής, προστίθεται, είναι να εστιάσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον στην ανάγκη για δράση για τη διάσωση του πλανήτη μας.

«Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, είναι ακόμα πιο σημαντική, καθώς θα σημάνει την έναρξη της δεκαετίας του ΟΗΕ για την ανάσχεση της απώλειας βιοποικιλότητας του πλανήτη μας, την αναστροφή της υποβάθμισης των οικοσυστημάτων και την αποκατάστασή τους».

Το γνωστό σε όλους μας γαουράγκαθθο, με το χαρακτηριστικό επιστημονικό όνομα Ονόπορδον το κύπριο (Onopordum cyprium), είναι ενδημικό είδος της Κύπρου, δηλαδή απαντά αποκλειστικά στο νησί μας,  με ευρεία εξάπλωση, από 0 έως 1250 μέτρα υψόμετρο, και με μεγάλο πληθυσμό, σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας. Το συναντούμε, αναφέρεται, κυρίως σε διαταραγμένες περιοχές, χερσότοπους, όρια καλλιεργειών, κατά μήκος δρόμων και σε περιοχές με έντονη βόσκηση

«Σημαντικό μέρος του πληθυσμού του βρίσκεται σε προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000 και  Εθνικά Δασικά Πάρκα ή άλλη κρατική δασική γη με ελεγχόμενες δραστηριότητες», προστίθεται.

Το γαουράγκαθθο, αγαπητή τροφή των γαϊδουριών, σημειώνεται, διαθέτει αξιόλογες θεραπευτικές ιδιότητες για τον άνθρωπο γνωστές από την αρχαιότητα, γι’ αυτό και σε ορισμένες χώρες χωρίς αρκετή ηλιοφάνεια, καλλιεργείται για ιατρικούς σκοπούς. Οι μέλισσες επίσης εκτιμούν το γαουράγκαθθο, καθώς έλκονται από τα λουλούδια του.

Το γένος Onopordum περιλαμβάνει περίπου 50 είδη, εξηγεί το Υπουργείο, με εξάπλωση στην Ευρώπη, τη Μεσόγειο, τις Κανάριες Νήσους, τον Καύκασο και τη νοτιοδυτική και κεντρική Ασία. Στην Κύπρο, το γένος αντιπροσωπεύεται με δύο είδη, τα Onopordum cyprium και Onopordum bracteatum, καθώς και με ένα υβρίδιο μεταξύ αυτών των δύο ειδών, το Onopordum × makrisii.

Το γαουράγκαθθο είναι όρθια διετής ή πολυετής πόα, ύψους 1-1,5 μ και βλαστό με ακανθώδη πτερύγια. Τα φύλλα βάσης είναι λογχοειδή, έντονα λοβωτά με ακανθώδεις παρυφές, όπως περιγράφεται. Τα ανώτερα φύλλα είναι προοδευτικά μικρότερα προς την κορυφή του βλαστού και τριχωτά στην κάτω επιφάνεια.  Τα άνθη του είναι σύνθετα σε μεγάλα επάκρια ακανθωτά κεφάλια, με ανθίδια σωληνόμορφα, χρώματος μωβ ή πολύ σπάνια λευκά. Ανθοφορεί από Απρίλιο μέχρι Ιούλιο, σύμφωνα με τα στοιχεία που δίδει το Υπουργείο Γεωργίας.