«Μερικώς παγοποιημένα» είναι τα έργα στον Ακάμα, ανέφερε ο Κώστας Χατζηπαναγιώτου, Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, κατά την εξέταση του θέματος στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος την Τετάρτη, σημειώνοντας ότι η διοικητική έρευνα του Υπουργείου για το θέμα εκκρεμεί.

Βουλευτές εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους απέναντι στις κυβερνητικές υπηρεσίες, καθώς, όπως είπαν, δεν έχουν λάβει μέχρι σήμερα επαρκείς απαντήσεις για το τι έγινε στον Ακάμα, αν ακολουθήθηκαν τα όσα προνοούσαν οι οικολογικές μελέτες, αν έγινε διαπλάτυνση των δρόμων ή αν υπήρξαν παραβάσεις των όρων της σύμβασης.

Υπό εξέλιξη η διερεύνηση από το Υπουργείο

Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου σημείωσε ότι τα έργα στην ουσία έχουν «παγοποιηθεί», εξηγώντας ότι δεν γίνονται μεγάλες δραστηριότητες κατασκευής διανοίγματος νέων εργασιών. Σημείωσε ωστόσο, ότι γίνονται κάποιες εργασίες που σχετίζονται με την ασφάλεια και την επικινδυνότητα σε ορισμένα σημεία και γίνονται σκέψεις πώς θα λυθούν εκκρεμότητες που υπάρχουν αναφορικά με τη σύμβαση, στην Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων (ΚΕΑΑ).

«Έχει δημιουργηθεί μία ad hoc επιτροπή στο πλαίσιο της ΚΕΑΑ η οποία θα παραδώσει μια έκθεση αναφορικά με τα τρέχοντα θέματα που υπήρχαν στην ΚΕΑΑ για τυχόν συμβιβασμό με τον ανάδοχο». Η έκθεση αυτή θα υποβληθεί στην ΚΕΑΑ τις επόμενες 5-10 μέρες, ανέφερε.

Επίσης, είπε ότι εκ μέρους του Τμήματος Δασών έχουν γίνει επαφές με το Τμήμα Δημοσίων Έργων για τη ρύθμιση θεμάτων που αφορούν επικινδυνότητα και ασφάλεια, για να μπουν ενημερωτικές πινακίδες και πληροφόρηση, ενώ το Τμήμα Δασών έχει δημιουργήσει και ένα κινούμενο συνεργείο το οποίο θα είναι επί τόπου στο έργο και το οποίο θα επιλαμβάνεται θέματα ασφάλειας, επικινδυνότητας ή και άντλησης νερών αν χρειαστεί.

Αναφορικά με μελλοντική επέκταση του οδικού δικτύου, είπε ότι επαναξιολογούνται οι επόμενες φάσεις, επικαλούμενος δηλώσεις του Υπουργού Γεωργίας, Πέτρου Ξενοφώντος, ο οποίος είχε πει ότι θα γίνει πλήρης επαναξιολόγηση των δεικτών και των παραμέτρων του δρόμου και των κόμβων.

Επιπλέον, ανέφερε ότι γίνεται διοικητική διερεύνηση, με στόχο να απαντηθεί το κατά πόσο έχουν δοθεί οι όροι της οικολογικής έκθεσης από την αρμόδια αρχή στους μελετητές για να ληφθούν υπόψη στα κατασκευαστικά έργα και κατά πόσο τα τελικά κατασκευαστικά σχέδια παρουσιάστηκαν ενώπιον της επιτροπής.

Συνοψίζοντας, ο κ. Χατζηπαναγιώτου αναφέρθηκε σε τέσσερα στρατηγικά, όπως είπε, για το Υπουργείο, σημεία. Ανέφερε ότι το κράτος δεν έχει σκοπό να τερματίσει τα έργα οδοποιίας του στρατηγικού σχεδίου του εθνικού δασικού πάρκου. Πρόσθεσε ότι το Υπουργείο είναι σε επικοινωνία για να εντοπίσει ξένο ειδικό σε προστατευόμενα πάρκα, για να επαναξιολογήσει σύντομα τα κριτήρια και τις παραμέτρους του έργου. Σημείωσε ότι δεν έγινε νέος δρόμος στη Λάρα, αλλά διανοίχτηκε μέρος δρόμου ο οποίος ήταν γραμμένος από πριν, ενώ κυρίως χρησιμοποιούνταν άτυποι δρόμοι για διέλευση, οι οποίοι ανήκαν σε ιδιωτική γη. Τέλος, σημείωσε ότι έχει ληφθεί από το Υπουργείο σοβαρά υπόψη η εισήγηση των περιβαλλοντικών οργανώσεων για να εκτιμηθεί η τυχόν ζημιά και η έκτασή της στη γεωγραφική κάλυψη για απώλεια οικοτόπων και σημείωσε ότι υλοποιείται από το Τμήμα Δασών και το Τμήμα Περιβάλλοντος σχετική μελέτη που θα είναι έτοιμη μέχρι τέλος της άλλης βδομάδας.

Ο αναπληρωτής Διευθυντής του Τμήματος Δασών, Ανδρέας Χρίστου, είπε ότι ο εργολάβος υπέβαλε αρχικά ένα αίτημα ενώπιον της ΚΕΑΑ για παράταση, για το οποίο εκκρεμεί η απόφαση της Επιτροπής. Στη συνέχεια, υπέβαλε και δεύτερο αίτημα με το οποίο ζητούσε φιλικό διακανονισμό αναφορικά με οικονομικές απαιτήσεις και παράταση υλοποίησης του έργου, το οποίο παραπέμφθηκε στην ad hoc επιτροπή, για να οδηγηθεί στην ΚΕΑΑ για λήψη τελικής απόφασης.

Εκπρόσωπος του τμήματος Περιβάλλοντος είπε ότι ο ρόλος της ad hoc επιτροπής είναι να εκτιμά τους κινδύνους στις περιοχές Natura2000 από τα έργα. «Θέλουμε να δούμε ποιες είναι οι επιπτώσεις τώρα. Αυτό είναι το ερώτημα», είπε.

Από την πλευρά του, ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης είπε ότι η δική του έκθεση συμμόρφωσης δεν θα είναι έτοιμη πριν τον Ιανουάριο. Σημείωσε ότι υπάρχουν φωτογραφίες που είχαν περιληφθεί στη μελέτη για την κατάσταση πριν τα έργα «και είναι προφανές ότι δεν υπήρχαν δρόμοι πλάτους 10 μέτρων».

Επιπλέον, είπε ότι αν θεωρούμε ότι στόχος της ανάπτυξης του οδικού δικτύου είναι να δώσει αναπτυξιακά δικαιώματα στους κατοίκους, σημαίνει ότι επιβεβαιώνονται αυτοί που λένε ότι ο δρόμος δεν σχεδιάζεται όπως προβλέπει η οικολογική αξιολόγηση για περιορισμένη χρήση. Σημείωσε ότι αυτή η περιοχή ήταν ανέκαθεν με πολύ περιορισμένα αναπτυξιακά δικαιώματα, με μια εξαίρεση το 1979, όταν δόθηκαν πολύ περιορισμένα «απαράδεκτα» αναπτυξιακά δικαιώματα, που μετά αναιρέθηκαν. Όπως σημείωσε, όσοι κάτοικοι προσέφυγαν στα δικαστήρια για το θέμα «έχασαν όλοι».

«Δεν σημαίνει επειδή ο Ακάμας είναι κοντά στη θάλασσα έπρεπε να πούμε ότι θα γίνει οικόπεδα», είπε.

Αγανάκτηση κοινοτήτων περιοχής

Ο δήμαρχος της Πόλης Χρυσοχού, Γιώτης Παπαχριστοφή, δήλωσε ότι «ως τοπικές αρχές θεωρούμε ότι έχουμε τιμωρηθεί από το θέμα του Ακάμα για 30 χρόνια», σημειώνοντας ότι «βάλαμε πολύ νερό στο κρασί μας να αποδεχθούμε σχέδιο εθνικού δασικού πάρκου. Περιμέναμε να ολοκληρωθεί το συντομότερο και να έχουμε κάποια οφέλη», ανέφερε, σημειώνοντας ότι θεωρεί ότι δεν υπάρχουν τα ζητήματα που θέτουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις. «Αν χρειάζονται αλλαγές να γίνουν, αλλά το έργο να αφεθεί να γίνει το συντομότερο δυνατόν», είπε, κάνοντας λόγο για «απαράδεκτες αλλαγές», που δεν περιλαμβάνονται στα όσα συμφωνήθηκαν.

Ο κοινοτάρχης Ίνειας, Γιάγκος Τσίβικος, εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για την εξέλιξη, σημειώνοντας ότι το έργο «πρέπει να συνεχιστεί άμεσα, χωρίς προσκόμματα». Είπε ότι οι μόνοι που επωφελούνται από την καθυστέρηση είναι «ο εργολάβος και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις». «Βγάζετε τον εργολάβο από δύσκολη θέση, γιατί το έργο είναι καθυστερημένο. Ο μόνος που ταλαιπωρείται είναι οι κάτοικοι», σημείωσε.

Δεν έγινε διαπλάτυνση λέει ο εργολάβος

Από την πλευρά του, ο Γιώργος Χρυσοχός, διευθυντής του ομίλου Cyfield που έχει αναλάβει το έργο, αναφέρθηκε σε βίντεο και προσκόμισε φωτογραφίες που λήφθηκαν από drone πριν και μετά την έναρξη των εργασιών, σημειώνοντας ότι «τεκμηριώνεται ότι ο χωματόδρομος δεν καταλαμβάνεται πλήρως από τα έργα. Ο δρόμος είναι μικρότερου εύρους από τον χωματόδρομο. Δεν έχουμε διαπλατύνει πουθενά τον δρόμο εις βάρος του περιβάλλοντος».

Σημειώνοντας ότι έχουν τηρήσει πλήρως την περιβαλλοντολογική μελέτη, είπε ότι κάποια υλικά έχουν τοποθετηθεί σε σημεία που προβλέπονταν από αυτήν και δεν υπάρχει ουσιαστική διαφοροποίηση από τα σχέδια.

Ανέφερε ότι το μόνο που έμεινε για να ολοκληρωθεί ο παραλιακός είναι τα οδοστρώματα και να κλείσει ο δρόμος. «Δεν χρειάζεται ιδιαίτερος χρόνος για να ολοκληρωθεί ο παραλιακός. Μπορούμε να τον ολοκληρώσουμε σε λίγες βδομάδες. Κατ’ επέκταση, δεν θεωρούμε ότι θα επιβαρύνει περισσότερο (το περιβάλλον) η ολοκλήρωση του έργου. Αντίθετα, αν παραμείνει έτσι θα δημιουργήσει περισσότερα περιβαλλοντολογικά προβλήματα. Είμαστε έτοιμοι να το ολοκληρώσουμε», δήλωσε.

Την άποψη ότι η χρονική παράταση επιβαρύνει σημαντικά το οικοσύστημα εξέφρασε και εκπρόσωπος του ΕΤΕΚ, υπογραμμίζοντας τη σημασία της σύντομης ολοκλήρωσης των έργων. Είπε, επίσης, ότι «εκ πρώτης όψεως ο εργολάβος ακολουθεί τις μελέτες που έχουν γίνει».

Εξετάζει πιθανή σύγκρουση συμφερόντων η Επιτροπή

Η κοινοβουλευτική επιτροπή εξέτασε επίσης πιθανή σύγκρουση συμφέροντος υπαλλήλων της εταιρείας μελετών «Ευπαλίνος Μελετητική» που έκανε τη μελέτη του έργου. Με ερωτήσεις της η βουλευτής που ανακοίνωσε ότι προσχώρησε στο Volt, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, ρώτησε κατά πόσο ο νυν μελετητής της εταιρείας ήταν δημοτικός μηχανικός στον Δήμο Πάφου, και αν ο δεύτερος υπάλληλος είναι ιδιοκτήτης γης με εξοχική κατοικία στην Ίνεια.

Οι υπάλληλοι της εταιρείας είπαν ότι δεν βλέπουν πώς σχετίζονται με τη συζήτηση οι ερωτήσεις της κ. Ατταλίδου, σημειώνοντας ο πρώτος ότι ενώ ήταν ο ίδιος προηγουμένως δημοτικός μηχανικός του Δήμου Πάφου, δεν σχετίζεται ο ίδιος με την έκδοση της μελέτης, αλλά η εταιρεία που την έκανε, ενώ ο δεύτερος σημείωσε ότι έχει ελαιώνα στην Ίνεια, με αποθηκευτικό χώρο και παλιό στιάδι.

Ακολούθησε ένταση, με τους τόνους να ανεβαίνουν ανάμεσα στον βουλευτή του ΔΗΚΟ, Χρύσανθο Σαββίδη και την κ. Ατταλίδου, με τον κ. Σαββίδη να αναφέρει ότι «δεν μας ενδιαφέρει πού ήταν (ο υπάλληλος) πριν» και την κ. Ατταλίδου να απαντά ότι «μας ενδιαφέρει ότι ο πρώην δημοτικός μηχανικός είναι τώρα μελετητής του έργου».

Από την πλευρά του ο Γενικός Ελεγκτής είπε ότι τα μέρη έχουν έχουν συμβατική υποχρέωση να παίρνουν μέτρα για να προλαμβάνουν σύγκρουση συμφέροντος.

Οι εκπρόσωποι της εταιρείας Ευπαλίνος Μελετητική εξέφρασαν την άποψη ότι είχαν παρατηρηθεί καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του έργου και είχαν ζητήσει τη λύση της σύμβασης με τον εργολάβο. «Άποψη μας: το έργο πρέπει να τελειώσει ως έχει», είπαν.

Οι απόψεις των περιβαλλοντικών οργανώσεων

Εκ μέρους των Φίλων του Ακάμα, ο Κυριάκος Τσιμίλλης είπε ότι η έρευνα του Υπουργείου με δέσμευση την επαναξιολόγηση, δεν αναφέρεται στον σκοπούμενο στόχο του έργου. «Αυτοί οι δρόμοι θα έπρεπε να εξυπηρετούν ανάγκες διακίνησης μόνο με μικρά λεωφορεία του πάρκου και όχι με ενθάρρυνση της προσπέλασης εκατοντάδων ιδιωτικών αυτοκίνητων για τα οποία δημιουργήθηκαν και 658 θέσεις στάθμευσης». Έθεσε επίσης το ζήτημα της περίληψης στη νομοθεσία του όρου «Εθνικό Πάρκο» που από μόνο του θα έδινε ξεκάθαρες απαντήσεις για το πώς προστατεύεται μια ιδιαίτερη περιοχή, σαν τη χερσόνησο του Ακάμα.

Από την πλευρά του, ο Κλείτος Παπαστυλιανού, εκπρόσωπος της Ομοσπονδίας Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου, είπε ότι 6 από τα 7 μέλη της ad hoc επιτροπής, αναγνωρίζουν ότι έγινε παράβαση των όρων της οικολογικής μελέτης. Σημείωσε ότι οι περιβαλλοντικές οργανώσεις έκαναν επί τόπου επίσκεψη και κατέγραψαν, φωτογράφησαν και τεκμηρίωσαν την παράβαση όρων, σε πίνακα 34 σελίδων.

«Το λάθος έγκειται στα σχέδια, που διαφέρουν από τους όρους της περιβαλλοντικής αρχής. Κανείς δεν αμφισβήτησε το γεγονός ότι ενώπιον της ad hoc επιτροπής υποβλήθηκαν τα ρυθμιστικά, προκαταρκτικά σχέδια. Τα τελικά κατασκευαστικά σχέδια δεν υποβλήθηκαν ποτέ», είπε.

άτος να προστατέψει το δημόσιο συμφέρον, τότε θα πάμε και παρακάτω».