Aπό το 2008 μέχρι το 2013 υπηρέτησε από το αξίωμα του Υπάτου Αρμοστή της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Μεγάλη Βρετανία ο Αλέξανδρος Ζήνων, ο οποίος σε αρκετές περιπτώσεις συνάντησε την Βασίλισσα Ελισάβετ ΙΙ, στο πλαίσιο των εορτασμών για το Χρυσό Ιωβηλαίο το 2012, της Κυπριακής Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και των Ολυμπιακών Αγώνων. Μίλησε στην εκπομπή Alpha Ενημέρωση για τα όσα έζησε στις συναντήσεις με την Μονάρχη και τον τρόπο που διατύπωνε πολιτικές θέσεις για το Κυπριακό, χωρίς να παραβιάζει το πρωτόκολλο.
Advertisement“Εκείνο που διατηρώ από τις συναντήσεις μαζί της είναι η λεπτή αίσθηση χιούμορ που είχε, ο επαγγελματισμός της και όταν ήθελε να πει κάτι, γιατί δεν γίνεται να παίρνει θέση για πολιτικά ζητήματα, είχε τον τρόπο να το πει με λεπτότητα και διακριτικότητα. Για παράδειγμα στην πρώτη συνάντηση μας, μόλις είχε επιστρέψει από επίσημη επίσκεψη στην Τουρκία και συζητούσαμε περί Κυπριακού και μου είπε ότι της είχε κάνει εντύπωση ότι όπου είχε πάει έβλεπε ένστολους αστυνομικούς. Αυτό που ήθελε να πει είναι ότι η Τουρκία δεν είναι μια κανονική χώρα, αλλά ότι στρατοκρατείται και το είπε με αυτό τον διακριτικό τρόπο. Κάτι άλλο που μου έκανε εντύπωση, είναι ότι σε μια εποχή που βρίσκονταν σε κορύφωση οι διεργασίες για λύση του Κυπριακού, είχαμε συναντηθεί και μου είπε ότι ακούει ότι στην κυπριακή παροικία, Έλληνες και Τούρκοι ζουν πολύ αρμονικά και ότι αυτό ίσως να ήταν ένα παράδειγμα για το νησί. Πάλι ήταν ένα πολιτικό μήνυμα που ήθελε να στείλει. Είχε μια τεράστια εμπειρία πολιτική και διπλωματική που την εξέφραζε με τον δικό της τρόπο.”
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Στον αντίποδα, φαίνεται ότι ο Πρίγκιπας Φίλιππος ήταν πιο ανοιχτός και ελεύθερος σε συζητήσεις για πολιτικά ζητήματα. Ο Αλέξανδρος Ζήνων θυμάται να ερωτάτε από τον σύζυγο της Βασίλισσας από ποιο μέρος της Κύπρου είναι, εννοώντας το ελεύθερο ή το κατεχόμενο.
“Ήταν κάπως αμφιλεγόμενο το ερώτημα και αυτό ίσως να είναι από άγνοια. Του είπα ότι μια Κύπρος υπάρχει και ότι εκπροσωπώ την Κυπριακή Δημοκρατία. Σε αυτή την εκδήλωση ήταν και ο Υπουργός Εξωτερικών της Αγγλίας, με τον οποίο διατηρούσα καλές σχέσεις και του είπα ότι ο Δούκας “έκανε πάλι το δικό του” Κάπως θορυβημένος με ρώτησε τι είπε και του απάντησε.”
Σε σχέση με την άρνηση της Βασίλισσας Ελισάβετ να παραχωρήσει χάρη στον 18χρονο αγωνιστή της ΕΟΚΑ Ευαγόρα Παλλικαρίδη, ο κύριος Ζήνων έκανε λόγο για “σκιά” στις σχέσεις Κύπρου-Ηνωμένου Βασιλείου.
“Είναι μεγάλο θέμα που έχει ιστορικές και πολιτικές πτυχές, νομικές, ανθρωπιστικές και συναισθηματικές. Οπως και να το δει κανένας, ο απαγχονισμός και η εκτέλεση ενός νέου ανθρώπου, πατριώτών, είναι από κάθε άποψη μια πράξη απεχθής και καταδικαστέα. Το ερώτημα είναι ποια η ευθύνη της Βασίλισσας και εάν ορθώς της αποδίδεται. Ξέρετε ότι τα πάντα γίνεται εξ ονόματος της Βασίλισσας, η οποία καμία ουσιαστική εξουσία έχει. Η διαδικασία χάριτος ήταν τότε στα χέρια της κυβέρνησης και των αρμοδίων οργάνων που την συμβουλεύουν, αλλά επί της ουσίας, ουδεμία αρμοδιότητα έχει για να παρέμβει. Στην προεδρευόμενη δημοκρατία της Ελλάδας του 2022 είναι στα χέρια του Προέδρου της Δημοκρατίας η απονομή χάριτος. Αλλά δεν μπορεί να κάνει τίποτα εάν δεν πάρει συμβουλή από τον Υπουργό Δικαιοσύνης και του Συμβουλίου Χαρίτων που προβλέπεται από το άρθρο 47 του Συντάγματος”
Ο κύριος Ζήνων είπε ότι δεν γνωρίζει καν εάν είχε λάβει γνώση του θέματος η Βασίλισσα, παρά τις διαμαρτυρίες και αντιδράσεις πολιτών και πολιτικών.
“Είχε όμως εικόνα ότι της αποδίδεται και όταν ήρθε στην Κύπρο προφανώς έλαβε γνώση των διαμαρτυριών που έγιναν. Πρέπει όμως να λάβουμε υπόψην και το πολιτικό πλαίσιο της εποχής. ‘Ηταν δεν ήταν 30 χρονών και μόλις μερικά χρόνια στον Θρόνο, δεν είχε πολλά περιθώρια να παρεμβαίνει σε αυτά τα θέματα. Θα μπορούσε να προκληθεί συνταγματική κρίση. Την δεκαετία του ’50 και της αποικιοποίησης, οι Άγγλοι ήθελαν να φανούν σκληροί ενώ αν ήταν σε άλλη εποχή ίσως να ήταν διαφορετικά τα πράγματα.”
Ο πρώην Ύπατος Αρμοστής της Κύπρου στην Μεγάλη Βρετανία αποκάλυψε μάλιστα ότι το 2015 υπήρξε μια πρωτοβουλία ανώτατου Άγγλου αξιωματούχου να καταθέσει στεφάνι στα Φυλακισμένα Μνήματα.
Advertisement“Για λόγους που δεν οφείλονται στην βρετανική πλευρά, αυτό δεν έγινε, αλλά ήταν μια πρώτη προσπάθεια για να κλείσει για εμάς αυτό το οδυνηρό κεφάλαιο. Η ευθύνη για την μη κατάθεση στεφάνου, δεν οφείλεται στη βρετανική πλευρά. Εξάλλου, πριν δέκα περίπου χρόνια ήθελαν να γίνει ένα μνημείο για τους πεσόντες Βρετανούς κατά τον Αγώνα της ΕΟΚΑ, όπως υπάρχουν σε όλο τον κόσμο, στις ελεύθερες περιοχές. Επί Προεδρίας Παπαδόπουλου είπαμε όχι και εύλογα γιατί είναι πολύ νωρίς και τελικά το έκαναν στην Κερύνεια. Όταν ήρθε ο Ύπατος Αρμοστής να με δει, του είπα ότι δεν έχω πρόβλημα προσωπικά, νοουμένου ότι σε ανάλογο και περίοπτο μέρος του Λονδίνου θα υπήρχε μνημείο για τους πεσόντες και απαγχονισθέντες της ΕΟΚΑ. Πήρε το μήνυμα.”
