Σαν κεραυνός εν αιθρία έπεσε η είδηση για καταγγελία εις βάρος του Αλέξη Γεωργούλη…ή μήπως όχι; Είναι ο «εραστής δυτικών προαστίων», γνωστός ηθοποιός, Ευρωβουλευτής, ένα προφίλ αντίθετο σε ένα προφίλ βιαστή…ή μήπως όχι; 

Προφανώς για την ώρα ο Αλέξης Γεωργούλης δεν είναι ούτε ένοχος, ούτε αθώος, αυτό είναι δουλειά των βελγικών αρχών να το κρίνουν. Αυτό που όμως εμείς μπορούμε να δούμε στην παρούσα φάση είναι τη δική μας αντίδραση στην είδηση και τα θέματα που εγείρονται όσον αφορά την κοινωνία μας. 

Για το λόγο αυτό μιλήσαμε με την Επίτροπο Ισότητας Τζόζη Χριστοδούλου, τόσο για την συγκεκριμένη υπόθεση, όσο και για το τι ισχύει στην Κύπρο σε ανάλογες υποθέσεις.

Καταγγελία και…καταγγελίες κατά Γεωργούλη, μια υπόθεση που μονοπώλησε το ενδιαφέρον τις τελευταίες ημέρες. Ποια είναι τα κυριότερα κοινωνικά θέματα που θίγονται από την υπόθεση αυτή;

Είναι γεγονός πως, κάθε φορά που ένα δημόσιο πρόσωπο καταγγέλλεται για ένα τόσο σοβαρό αδίκημα, αυτό του βιασμού και σωματικής βλάβης, η κοινωνία, τα μέσα ενημέρωσης και οι θεσμοί που πλαισιώνουν τον φερόμενο ως δράστη, αντιμετωπίζουν το θέμα πολλές φορές με έκπληξη, με θυμό και ένα αίσθημα βαθιάς απογοήτευσης. Η συγκεκριμένη υπόθεση δεν έχει ακόμη εκδικαστεί για να αποδειχθεί η ενοχή του κ. Γεωργούλη, αλλά μιλώντας γενικότερα, θα έλεγα ότι τέτοια περιστατικά υπενθυμίζουν σε όλες και όλους μας ότι ο θύτης δεν είναι ένας άγνωστος άντρας που παραμονεύει σε κάποιο σκοτεινό σοκάκι. Ο θύτης μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε, με οποιανδήποτε οικογενειακή και οικονομική κατάσταση, ακαδημαϊκό υπόβαθρο, εθνική καταγωγή, ηλικία, εξωτερική εμφάνιση και ιδιότητα. Στην πλειοψηφία των περιστατικών είναι μάλιστα άτομο οικείο στο θύμα και όχι ένας τυχαίος άγνωστος.

Πρόκειται για μια καταγγελία που, όπως ανέφερε η κ. Χρονοπούλου, έγινε το 2020, την ακριβώς επόμενη ημέρα του συμβάντος. Το αίτημα για άρση της ασυλίας του από τις βελγικές αρχές έρχεται τρία χρόνια μετά. Πως σχολιάζετε τον χειρισμό των βελγικών Αρχών;

Παρόλο που τρία χρόνια είναι όντως ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, δεν μπορούμε να σχολιάσουμε τις διαδικασίες που ακολουθεί η δικαιοσύνη στο Βέλγιο, ούτε και να αποφανθούμε για το αίτημα άρσης της ασυλίας του Ευρωβουλευτή σήμερα. Σίγουρα όμως το ζητούμενο είναι η άμεση εξέταση και διερεύνηση τέτοιων καταγγελιών και η προστασία του θύματος.

Μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, χωρίς την συγκατάθεσή της, διέρρευσε το όνομα της καταγγέλλουσας, υπάρχει νομοθεσία στην Κύπρο που να προστατεύει τις καταγγέλλουσες;

Η δημοσιοποίηση του ονόματος της καταγγέλλουσας είναι απαράδεκτη και κατακριτέα από κάθε άποψη. Δυστυχώς, τα ΜΜΕ, και με τη χρήση των ΜΚΔ, έγινε αναπαραγωγή του ονόματος και των φωτογραφιών της, βγαίνουν στην επιφάνεια λεπτομέρειες για την προσωπική και επαγγελματική ζωή της γυναίκας αυτής, χωρίς την συγκατάθεση της. Αυτές οι πρακτικές στοχοποιούν τα φερόμενα θύματα και επηρεάζουν όλες τις πτυχές της ζωής τους με ανυπολόγιστο τρόπο. Στην Κύπρο, η νομοθεσία, η οποία προέρχεται από ευρωπαϊκή οδηγία είναι ξεκάθαρη όσον αφορά το δικαίωμα προστασίας της ιδιωτικής ζωής. Συγκεκριμένα, ο περί θέσπισης ελαχίστων προτύπων σχετικά με τα δικαιώματα, την υποστήριξη και την προστασία θυμάτων της εγκληματικότητας ορίζει ότι «οι διωκτικές αρχές είναι υποχρεωμένες να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία της ιδιωτικής ζωής του θύματος» και επιπλέον ορίζεται ότι «η ταυτότητα του θύματος προστατεύεται από κάθε εμπλεκόμενη υπηρεσία».

Τι προβλέπει το κυπριακό νομικό πλαίσιο για την άρση ασυλίας ενός εν ενεργεία πολιτικού προσώπου σε περίπτωση καταγγελίας του για τέτοια υπόθεση;

Στην Κύπρο, η άρση της ασυλίας γίνεται μέσω του Γενικού Εισαγγελέα και των Δικαστηρίων.

Αυτό που απασχόλησε την κοινωνία τις προηγούμενες ημέρες είναι η υπεράσπιση του υπόπτου λόγω του προφίλ του, της εξωτερικής του εμφάνισης και της καριέρας του. Πως σχολιάζετε;

Όντως μέσα από αυτή την υπόθεση αναφύεται ένα πολύ καλά εμπεδωμένο στερεότυπο που ακολουθεί τέτοια εγκλήματα: ότι ένας άντρας με τη δημοτικότητα και την εμφάνιση του δεν έχει «ανάγκη» να προβεί σε μια τέτοια πράξη. Στην πραγματικότητα ο βιασμός, ή άλλη μορφή βίας κατά γυναικών είναι ένα έγκλημα επιβολής και ελέγχου του θύματος. Είναι δηλαδή ένα έγκλημα που έχει να κάνει περισσότερο με την εξουσία του θύτη στο θύμα, την επιθυμία να ελέγξει, να τιμωρήσει, να προκαλέσει πόνο στο θύμα και λιγότερο με μία ανεξέλεγκτη σεξουαλική επιθυμία.

Πως πρέπει τελικά να χειριζόμαστε αυτές τις υποθέσεις;

Το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο που αφορά στην πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας είναι ένα ισχυρό εργαλείο για τον χειρισμό αυτών των υποθέσεων. Εκεί που υπάρχουν ακόμη κενά και ελλείψεις είναι στην ολοκληρωμένη εφαρμογή του. Θα πρέπει να χειριζόμαστε αυτές τις υποθέσεις με ολιστικές δράσεις, με συνεχή συνεργασία και συντονισμό των εμπλεκόμενων φορέων και θεσμών, με διαρκή εκπαίδευση για αλλαγή της κουλτούρας για θέματα της έμφυλης βίας και σίγουρα με αποτελεσματικές δράσεις προστασίας και στήριξης των γυναικών που καταγγέλλουν ώστε δημιουργείται ένα αίσθημα ασφάλειας και εμπιστοσύνης. Η πρόσφατη δημιουργία του Συντονιστικού Φορέα για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και του στρατηγικού σχεδιασμού για το θέμα έχει ως στόχο τον καλύτερο συντονισμό μεταξύ των υπηρεσιών και την ενίσχυση αυτών των προσπαθειών.