Οι έμφυλες διακρίσεις στον δικηγορικό τομέα, στην πολιτική και ευρύτερα, απασχόλησαν συνέδριο με τίτλο «Women in Law» που διοργάνωσε σήμερα Τετάρτη 5 Απριλίου στη Λάρνακα, ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος.

Οι ομιλητές, Πρόεδρος Βουλής, Υπουργός Δικαιοσύνης, Πρόεδρος Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, Επίτροπος Νομοθεσίας και άλλοι, αναφέρθηκαν σε συγκεκριμένες αλλά και ευρύτερες πτυχές του θέματος.

Στο συνέδριο χαιρετισμό απηύθυνε η Πρόεδρος της Βουλής Αννίτα Δημητρίου, η οποία ανέφερε ότι «ο δρόμος που διανύουμε είναι μακρύς και μεγάλος και σύμφωνα με στατιστικά  στοιχεία του Διεθνούς Δικτύου Γυναικών θα χρειαστούν γύρω στα 200 χρόνια για να μπορέσουμε να φτάσουμε στο σωστό δρόμο της ισότητας. Χρειάζεται όμως να παλέψουμε για αρκετά πράγματα που πρέπει να αλλάξουν και να συνειδητοποιήσουμε πως ό,τι αφορά την ίση εκπροσώπηση και την ενδυνάμωση των γυναικών έχει να κάνει με την ίδια τη Δημοκρατία και τις ίδιες τις δυνατότητες που δίνονται σε κάθε γυναίκα και στο σύνολο της κοινωνίας των πολιτών».

Αφού ανέφερε πως «είμαστε στο έτος 2023 και οι έμφυλες ανισότητες ακόμη καλά κρατούν σε όλο τον κόσμο» σημείωσε πως «στην αγορά εργασίας, οι γυναίκες υπερ-εκπροσωπούνται, στους χαμηλότερα όμως αμειβόμενους τομείς, σε αντίθεση με τις θέσεις λήψης αποφάσεων, αλλά και στους τομείς των επιστημών και της τεχνολογίας. Ακόμα έχουμε να αντιμετωπίσουμε την βία προς τις γυναίκες που παρουσιάζει αυξητική τάση ειδικότερα μετά την πανδημία και σε μια εποχή μάλιστα κατά την οποία γενικότερα έχουν σημειωθεί δεκαετίες προόδου στην ισότητα των φύλων».

Η Κύπρος συνέχισε η κα. Δημητρίου «είναι στην 22η θέση από τα 26 κράτη μέλη της ΕΕ στον Δείκτη Ισότητας των Φύλων και όλοι αντιλαμβάνονται ότι υπάρχουν μεγάλες ανισότητες. Είναι σημαντικό να υπάρχουν πρωτοβουλίες όπως η σημερινή γιατί ενισχύουν την εργαλειοθήκη αξιολόγησης της προόδου που επιτεύχθηκε, δίνοντας παράλληλα την ευκαιρία προβληματισμού και επαναπροσδιορισμού των στόχων και των δράσεων που πρέπει να αναληφθούν».

Ως η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος του νομοθετικού σώματος της Κύπρου είπε «η προσωπική μου ευθύνη είναι ακόμα μεγαλύτερη και ύψιστη προτεραιότητά μου αποτελεί η προώθηση πολιτικών που αφορούν την εξασφάλιση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων στον τομέα της δικαιοσύνης, καθώς η ισότητα σε νομοθετικό επίπεδο αποτελεί το θεμέλιο πάνω στο οποίο στηρίζεται η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών στο Σύνταγμα και τους πολιτειακούς θεσμούς. Είναι γεγονός ότι στην Κύπρο έχει προωθηθεί σημαντικός αριθμός νομοθετημάτων που αφορούν τις έμφυλες διακρίσεις ενώ τα τελευταία χρόνια ψηφίστηκαν νομοθεσίες που αφορούν στη διασφάλιση της ισότητας στον τομέα της απασχόλησης και την αποτροπή παρενόχλησης ή σεξουαλικής παρενόχλησης στους χώρους εργασίας».

Η Κύπρος σημείωσε «είναι η πρώτη χώρα που συμπεριέλαβε τις γυναικοκτονίες ως ιδιώνυμο αδίκημα, κάτι που είναι πολύ σημαντικό, ενώ είμαστε και η πρώτη χώρα που έχει ποινικοποιήσει και τον σεξισμό. Με την ένταξη του όρου «γυναικοκτονία» στην κυπριακή νομοθεσία, καθίσταται πλέον απολύτως ορατή η έμφυλη βία, η θανατηφόρα άσκηση βίας από άνδρα προς γυναίκα».

Μέλημα όλων μας και κυρίως του εφαρμοστή των νομοθεσιών, συνέχισε «είναι οι διακηρύξεις να γίνουν πράξεις και όσα έχουν ψηφιστεί να μην επιτρέψουμε να καταστούν γράμμα κενού περιεχομένου. Πρέπει λοιπόν να αναληφθούν τάχιστα μέτρα ώστε τα ψηφισθέντα να εφαρμοστούν αυστηρώς και αδιακρίτως και να σταλεί ένα ηχηρό μήνυμα στην κοινωνία των πολιτών ότι η Πολιτεία δεν ανέχεται πλέον την όποια οπισθοχώρηση στα κεκτημένα ανθρώπινα δικαιώματα».

Ολοκληρώνοντας η κα. Δημητρίου είπε ότι η ίδια κατέθεσε «σχετική πρόταση νόμου για τροποποίηση του Άρθρου 35 του Συντάγματος, ώστε να καθίσταται υποχρεωτική η πλήρης γραμματική και τελεολογική αποτύπωση της διάστασης φύλου στις πράξεις της νομοθετικής, εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας».

Στο δικό της οπτικογραφημένο χαιρετισμό η Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως Αννα Κουκκίδη Προκοπίου είπε πως «οι γυναίκες ως Δικαστές, Δικηγόροι, Εισαγγελείς ή υψηλόβαθμα στελέχη στο χώρο της Δικαιοσύνης έχουν ομολογουμένως δύσκολο έργο να επιτελέσουν. Καλούνται καθημερινά να δώσουν σκληρή μάχη μέσα σε ένα παραδοσιακά ανδροκρατούμενο περιβάλλον, αποδομώντας προκατασκευασμένες κοινωνικές αντιλήψεις και στερεότυπα, γύρω από το ρόλο της γυναίκας στην κοινωνία και το καταφέρνουν με μεγάλη επιτυχία».

Προσωπικά, συνέχισε η κα. Προκοπίου «είμαι επικεφαλής ενός παραδοσιακά ανδροκρατούμενου Υπουργείου, με την ευθύνη για εξαιρετικά σημαντικά κρατικά Τμήματα και Υπηρεσίες, όπως η Αστυνομία, το Τμήμα Φυλακών και η Πυροσβεστική Υπηρεσία. Οι προκλήσεις είναι πολλές και καθημερινές, όπως επίσης και ο συνεχής αγώνας για τον αποτελεσματικό χειρισμό τους». Σημείωσε ότι «είναι ιδιαίτερα θετικό και καθησυχαστικό το γεγονός ότι κρίσιμα κρατικά χαρτοφυλάκια ανατίθενται όλο και πιο συχνά, σε όλο και περισσότερες γυναίκες, σε αναγνώριση των γνώσεων και των ικανοτήτων τους να ανταποκρίνονται με επάρκεια, όπως ακριβώς και οι άνδρες συνάδελφοι και ομόλογοί τους».

Η κυβέρνηση του Νίκου Χριστοδουλίδη, ανέφερε «έχει αποδείξει στην πράξη ότι στηρίζει και προωθεί θέματα ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών και προς αυτή την κατεύθυνση προγραμματίζεται σειρά στοχευμένων μέτρων και δράσεων που θα διασφαλίζουν την ισότιμη συμμετοχή γυναικών και ανδρών σε θέσεις ευθύνης» και ανέφερε ενδεικτικά μεταξύ άλλων την ενδυνάμωση των γυναικών στους πολλαπλούς ρόλους τους, την εφαρμογή του προϋπολογισμού με βάση το φύλο και την πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης βίας.

Αυτό που πρέπει να φροντίσουμε ως κράτος και ως κοινωνία, συνέχισε, «είναι να θεσμοθετήσουμε τους κατάλληλους μηχανισμούς και να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες για την υποστήριξη και την πραγματική ενδυνάμωση των γυναικών. Πρέπει να ξεριζώσουμε παρωχημένες κοινωνικές αντιλήψεις και στερεότυπα και να καλλιεργήσουμε μια κουλτούρα ισότητας και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών, αν θέλουμε να μιλάμε για πραγματική και ουσιαστική ισότητα των δύο φύλων».

Με την ιδιότητα μου ως Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης και ως αρμόδια Υπουργός για την ισότητα των φύλων, ανέφερε η κα. Προκοπίου «θα συμβάλλω με κάθε δυνατό τρόπο ώστε τα θέματα ισότητας και οι γυναίκες και τα δικαιώματά τους να παραμείνουν ψηλά στην πολιτική ατζέντα. Οι γυναίκες μπορούν, και είναι πράγματι καθήκον μας, να τις στηρίξουμε» είπε χαρακτηριστικά.

Ο Πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου Χρήστος Κληρίδης, ανέφερε στο δικό του χαιρετισμό πως «η πλειοψηφία των δικηγόρων σήμερα είναι γυναίκες και ενώ πριν λίγα χρόνια η αναλογία στους δικαστές ήταν 60% άνδρες και 40% γυναίκες, τώρα είμαστε περίπου 50 – 50. Ωστόσο παρ’ όλη την αριθμητική ισότητα ή και υπεροχή των γυναικών στο επάγγελμα του δικηγόρου, ποιοτικά υστερούμε, υπό την έννοια ότι γυναίκες καταξιωμένες δικηγόροι δεν αναλαμβάνουν, διότι δεν τους ανατίθενται προφανώς, σοβαρές υποθέσεις του Κακουργιοδικείου».

Πρόσθεσε ότι «σπάνια, αν έχει γίνει ποτέ, ανέλαβε γυναίκα να υπερασπιστεί ένα φόνο, ενώ σε υποθέσεις σοβαρού Συνταγματικού Δικαίου, αναλαμβάνουν ως επί το πλείστον άνδρες. Βλέπουμε ότι υπάρχουν τομείς του επαγγέλματος όπου ακόμα οι γυναίκες δεν έχουν καταφέρει, ή μάλλον η κοινωνία δεν τις έχει καταξιώσει, ούτως ώστε, παρ’ όλες τις γνώσεις και τις ικανότητες τους, να είναι και να έχουν ίση μεταχείριση με τους άνδρες δικηγόρους».

Αφού παραδέχθηκε ότι «έχουμε κάνει άλματα» ο κ. Κληρίδης σημείωσε «η προσπάθεια του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου είναι να φέρει την πλήρη ισότητα. Ο Σύλλογος διενήργησε έρευνα στα δικηγορικά γραφεία στην οποία διαφάνηκε πως υπάρχουν θέματα ανισότητας στη μισθοδοσία των γυναικών δικηγόρων σε σύγκριση με τους άνδρες, ενώ έχουμε και κρούσματα σεξουαλικής παρενόχλησης και εν γένει άνισης μεταχείρισης μεταξύ γυναικών και ανδρών δικηγόρων. Για το σκοπό αυτό, έχουμε προβεί σε εισηγήσεις για τροποποίηση των θεσμών δεοντολογίας, οι οποίες αναμένω ότι θα εγκριθούν από την ολομέλεια των δικηγόρων και θα βελτιώσουμε το θέμα ισότητας» ανέφερε.

Η Λουϊζα Χριστοδουλίδου Ζαννέττου, Επίτροπος Νομοθεσίας ανέφερε ότι «πλέον το δικηγορικό επάγγελμα δεν είναι ανδροκρατούμενο και το σκηνικό έχει αλλάξει με τις γυναίκες να έχουν κατακτήσει και το δικηγορικό επάγγελμα. Πριν από λίγα χρόνια έγινε μια προσπάθεια για να ρυθμιστεί η ίση εκπροσώπηση των γυναικών στα Διοικητικά Συμβούλιο, προσπάθεια όμως η οποία προσέκρουσε σε πρόνοιες του Συντάγματος και με αναφορά που έκανε τότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο Ανώτατο Δικαστήριο για γνωμάτευση, ο Νόμος κρίθηκε ως Αντισυνταγματικός» είπε.

Tαυτόχρονα εξέφρασε τη βεβαιότητα πως “αυτό το θέμα θα επανέλθει ενόψει και των εξελίξεων που υπάρχουν τώρα στην Ευρωπαϊκή Ενωση με σχετική Οδηγία περί Ισης Εκπροσώπησης του υπο-εκπροσωπούμενου φύλου, δηλαδή θα πρέπει να γίνουν δράσεις προς αυτή την κατεύθυνση».

Η Επίτροπος Νομοθεσίας χαρακτήρισε επίσης «πολύ σημαντικά τέτοιου είδους συνέδρια όπως το σημερινό που πραγματοποιείται στη Λάρνακα, γιατί γίνεται ανταλλαγή πληροφόρησης μεταξύ ακαδημαϊκών και ανθρώπων που ασκούν το επάγγελμα. Εγώ ως Επίτροπος Νομοθεσίας μπορώ να λαμβάνω εισηγήσεις τις οποίες μπορώ να προωθήσω προς την Εκτελεστική Εξουσία, για οτιδήποτε αφορά Νομοθετική ρύθμιση, αναθεώρηση του νόμου και εκσυγχρονισμό».

Η κα. Χριστοδουλίδου – Ζαννέτου είπε ακόμα ότι «θα είναι καλό θέματα που σχετίζονται με την ποικιλομορφία και την ενσωμάτωση (diversity and inclusion) να απασχολήσουν και τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο ενδεχομένως και με σχέδια δράσης προς τις γυναίκες ώστε να τις συμπεριλαμβάνει. Ακόμα με την ιδιότητα μου και ως Επίτροπος Ισότητας των Φύλων στην Εργασία και Επαγγελματική Εκπαίδευση, είχα αποστείλει πέρυσι επιστολή προς τον Δικηγορικό Σύλλογο, προκειμένου ο Κώδικας σεξουαλικής παρενόχλησης να εφαρμοστεί σε όλα τα δικηγορικά γραφεία».

Εξάλλου η Μελίνα Πύργου, Πρόεδρος Επιτροπής Περιβάλλοντος του Συλλόγου ανέφερε πως «το μεγαλύτερο πρόβλημα φαίνεται να είναι στην ανέλιξη των γυναικών δικηγόρων στα γραφεία και στην προαγωγή τους ως συνέταιροι στα γραφεία. Βλέπουμε ότι υπάρχουν αρκετές γυναίκες οι οποίες θέλουν μια καριέρα αλλά οι ευκαιρίες είναι περιορισμένες». Σημείωσε πως «συνήθως το πρόβλημα είναι από την Επιτροπή Αξιολόγησης η οποία αποτελείται από άνδρες».

Ταυτόχρονα χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη διεξαγωγή του συνεδρίου γιατί χρειάζεται να γίνονται τέτοιου είδους συνέδρια αφού, λόγω του μεγάλου αριθμού γυναικών στο επάγγελμα, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες δικηγόροι είναι πολλά και κοινά. Ωστόσο, σίγουρα υπάρχουν κάποια πράγματα που πρέπει να βελτιώσουμε και να γίνει κάτι θετικό, ούτως ώστε η γυναίκα να μπορέσει να προχωρήσει και να επέλθει μια αλλαγή» σημείωσε.

Ο Μιχάλης Αντωνίου Γενικός Διευθυντής της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ) μίλησε για το θέμα της μείωσης της μισθολογικής διαφοράς μεταξύ των δύο φύλων και είπε πως «προσπαθούμε να πετύχουμε κάτι το οποίο όλες οι πολιτισμένες κοινωνίες οφείλουν να εξασφαλίζουν στους εργαζόμενους τους που είναι η ίση αμοιβή για εργασία ίσης αξίας. Στον καθορισμό των αμοιβών είναι αδιανόητο πλέον στον 21ο αιώνα, να αποτελεί παράγοντα καθορισμού, με οποιονδήποτε άμεσο ή έμμεσο τρόπο, το φύλο του οποιουδήποτε εργαζόμενου».

Συνεπώς, συνέχισε «παρά το ότι υπάρχει η πολιτική βούληση, η πρόθεση και ο σχεδιασμός, εκείνο στο οποίο υστερούμε μονίμως ως κοινωνίας, σε όλες τις εκφάνσεις των δραστηριοτήτων μας είναι η υλοποίηση των σχεδιασμών αυτών». Σε αυτή την προσπάθεια είναι σημαντικό και μεγάλη επιτυχία, το γεγονός ότι δεν υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις, είπε και πρόσθεσε πως «υπάρχει πεδίον δόξης λαμπρόν για να αναπτυχθούν και να υλοποιηθούν οι επικαιροποιήσεις των σχεδίων».

Ο κ. Αντωνίου ανέφερε ακόμα ότι «δεν ενδιαφέρει τους επιχειρηματίες μας το φύλο, οι απόψεις, οι πεποιθήσεις και ο οποιοσδήποτε προσανατολισμός του ατόμου, αλλά να κάνουν σωστά, παραγωγικά και σωστά τη δουλειά τους. Σε αυτή τη λογική η ΟΕΒ είναι απόλυτα ταγμένη στο να βοηθήσει και να συμβάλει στην επιτάχυνση μιας διαδικασίας και ενός διαρκούς στόχου που δεν επιτρέπει εφησυχασμό και δεν είναι άλλος από την ίση αμοιβή μεταξύ ανδρών και γυναικών».