Τις προτάσεις του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας για αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος και τρόπους αντιμετώπισης της υπογεννητικότητας, παρουσίασε ενώπιον της adhoc Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τη Μελέτη του Δημογραφικού Προβλήματος, η αρμόδια Υφυπουργός, Αναστασία Ανθούση. 

Στήριξη του παιδιού, της γυναίκας και της οικογένειας

• Σχέδιο Επιδότησης Διδάκτρων και Σίτισης Παιδιών ηλικίας μέχρι 4ων ετών

Το Σχέδιο προνοεί την επιδότηση μέρους του μηνιαίου κόστους της φοίτησης παιδιών ηλικίας μέχρι 4ων ετών. Δικαιούχες είναι οι οικογένειες που έχουν παιδιά μέχρι 4ων ετών και λαμβάνουν Επίδομα Τέκνου. Τέθηκε σε εφαρμογή τον Σεπτέμβριο 2022 και ήδη έχει παραχωρηθεί ποσό πέραν των €1.8 εκατομμυρίων.

Η εφαρμογή του Σχεδίου αποσκοπεί στην ενίσχυση της οικογένειας, με κύριο στόχο την ποιοτική και πολύπλευρη στήριξη του κάθε παιδιού, καθώς και την εξισορρόπηση της επαγγελματικής με την οικογενειακή ζωή. Εμπίπτει σε μια σειρά πολιτικών που προωθεί η Κυβέρνηση, οι οποίες συμπληρώνουν και ενισχύουν την ευρύτερη δημογραφική του κράτους και την προσπάθεια για μείωση του κινδύνου φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού.

Βασική επιδίωξη της Κυβέρνησης είναι η σμίκρυνση του χάσματος απασχόλησης μεταξύ των φύλων, προσφέροντας χαμηλού κόστους παιδική φροντίδα και εκπαίδευση από τα πρώιμα στάδια της ζωής του παιδιού. Στόχος είναι η αύξηση των επιλογών και της προσβασιμότητας σε ποιοτικές, ευέλικτες και οικονομικά προσιτές υπηρεσίες παιδικής φροντίδας και εκπαίδευσης καθολικά για όλα τα παιδιά, περιορίζοντας την επιβάρυνση στον οικογενειακό προϋπολογισμό, ιδιαίτερα των οικογενειών με χαμηλά ή/και μεσαία εισοδήματα.

Κατ’ επέκταση, μέσω της υλοποίησης του εν λόγω Σχεδίου, η προσπάθεια επικεντρώνεται στην αύξηση του ποσοστού συμμετοχής του αδρανούς εργατικού δυναμικού και η παραμονή των υφιστάμενων εργαζόμενων στην αγορά εργασίας, κυρίως των γυναικών που στις πλείστες περιπτώσεις επωμίζονται την ευθύνη φροντίδας των παιδιών.

• Ύψος επιδότησης: 80% του μηνιαίου ύψους των τροφείων, με μέγιστο ποσό που κυμαίνεται από €100 μέχρι και €350 για κάθε παιδί
• Κριτήρια παραχώρησης επιδότησης: οικογενειακό εισόδημα, ηλικία του παιδιού, ωράριο φοίτησης, σύνθεση της οικογένειας
• Προϋπολογισμός: €16 εκ. ετησίως
• Συνολικό ποσό που παραχωρήθηκε: €1.876.474 (9/2022 και 10/2022)
• Αρ. εγκεκριμένων παιδιών: 6.976
• Πάροχοι: 343 βρεφονηπιακοί σταθμοί και νηπιαγωγεία

• Δημιουργία τουλάχιστον 27 Πολυδύναμων Κέντρων για Παιδιά και Κέντρων Φροντίδας Παιδιών και δομών φιλοξενίας για παιδιά, εφήβους με διαταραχές συμπεριφοράς και ενήλικα άτομα με ανάγκες μακροχρόνιας φροντίδας (ΣΑΑ «Κύπρος_Το Αύριο»)

Το νέο Σχέδιο Κρατικών Ενισχύσεων των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση και εντάσσεται στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Κύπρος_Το Αύριο», το οποίο έχει ως στόχο τη δημιουργία ενός ισχυρού κράτους μέριμνας, προόδου και ανάπτυξης.

Σκοπός του νέου Σχεδίου είναι αρχικά να γίνει χαρτογράφηση των υφιστάμενων δομών, έτσι ώστε να καταγραφούν οι πραγματικές ανάγκες και να γίνει η κατά το δυνατό ορθότερη κατανομή των διαθέσιμων κονδυλιών, συμβάλλοντας έτσι στη στοχευμένη επένδυση. Επιπρόσθετα, εκ των κύριων στόχων του Σχεδίου είναι η αύξηση της ένταξης των παιδιών σε υπηρεσίες φροντίδας και εκπαίδευσης, καθολικά και ισότιμα περιορίζοντας τον κίνδυνο παιδικής φτώχειας και αποκλεισμού. Παράλληλα, δημιουργούνται περισσότερες επιλογές, κυρίως σε περιοχές με χαμηλό ποσοστό διαθεσιμότητας υπηρεσιών φροντίδας/εκπαίδευσης παιδιών, διευκολύνοντας έτσι την εργασιακή δραστηριοποίηση/επαναδραστηριοποίηση των γονέων και δη των γυναικών.

• Συνολική επένδυση: €23,725,000
• Δικαιούχοι: Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης
• Χρονικός ορίζοντας ολοκλήρωσης: 1ο εξάμηνο 2026 με ενδιάμεσο στόχο για τη δημιουργία 10 δομών μέχρι το τέλος του 2024

• Σχέδιο Κρατικών Ενισχύσεων Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας

Με έμφαση στην ανάπτυξη προγραμμάτων για τα παιδιά, στο πλαίσιο του Σχεδίου Κρατικών Ενισχύσεων των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, το έτος 2021, παραχωρήθηκε χορηγία για τη λειτουργία 127 προγραμμάτων (45% του συνόλου των προγραμμάτων – 281) που απευθύνονται σε παιδιά (λειτουργία βρεφοπαιδοκομικών σταθμών, Κέντρων Προστασίας και Απασχόλησης Παιδιών, κοκ), με συνολική επένδυση ύψους €2.7 εκατομμυρίων, ήτοι το 20% της συνολικής δαπάνης (€12.7 εκατομμύρια).

• Ενίσχυση υποδομών σε ορεινές περιοχές

Στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για την Ανάπτυξη των Ορεινών Περιοχών, και με επικέντρωση στην αναβάθμιση και την ενίσχυση των παρεχόμενων υπηρεσιών σε αγροτικές, ορεινές ή απομακρυσμένες περιοχές, σε συνεργασία με το Γραφείο του Επιτρόπου Ανάπτυξης Ορεινών Περιοχών και τις Τοπικές Αρχές, έχουν προωθηθεί έργα σε διάφορες Κοινότητες, με έμφαση την παιδική φροντίδα. Ενδεικτικά αναφέρεται η λειτουργία παιδοβρεφοκομικού σταθμού στον Καλοπαναγιώτη τα τελευταία δύο χρόνια, η δημιουργία βρεφοπαιδοκομικού σταθμού στην Κοινότητα Πάχνας που βρίσκεται στο τελικό στάδιο ολοκλήρωσης, καθώς και η παραχώρηση €140.000 για την ανάπτυξη αντίστοιχου έργου στην Κοινότητα Τριμίκλινης.

Πέραν από την αναζωογόνηση της υπαίθρου και των ορεινών περιοχών, σκοπός είναι η αύξηση των διαθέσιμων θέσεων και της προσβασιμότητας όλων των παιδιών σε υπηρεσίες φροντίδας και εκπαίδευσης, ανεξαρτήτως της περιοχής διαμονής τους.

• Σχέδιο «Προίκα του Μωρού»

Από το Σχέδιο έχουν επωφεληθεί 2.500 ευάλωτες οικογένειες, με συνολική δαπάνη €2.9 εκατομμύρια. Με την αύξηση των εισοδηματικών κριτηρίων με εξαρτώμενα τέκνα, επωφελούνται ετησίως 379 οικογένειες, με επιπρόσθετη ετήσια δαπάνη €1 εκατομμύριο. Μέσω του Σχεδίου παρέχονται βασικά καταναλωτικά αγαθά φροντίδας για μωρά, συνολικής αξίας €1.649, σε οικογένειες που έχουν ανάγκη.

• Στέγαση

Το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας προσφέρει οικονομική ενίσχυση, υπό τη μορφή Επιδόματος Ενοικίου, για την εξασφάλιση στέγης, το οποίο εντάσσεται υπό το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα. Για το έτος 2021, παραχωρήθηκε ποσό ύψους €11.2 εκατομμυρίων, και μέχρι και τον Οκτώβριο του 2022, το ποσό ανήλθε σε €8.9 εκατομμύρια.

• Στήριξη της Πολύτεκνης Μητέρας

17.829 μητέρες επωφελήθηκαν από νέα επιδόματα ή την επαναφορά επιδομάτων που είχαν καταργηθεί από την προηγούμενη διακυβέρνηση, συνολικού ύψους €8.9 εκατομμυρίων.

Συγκεκριμένα, από την επαναφορά του Επιδόματος Πολύτεκνης Μάνας, επωφελούνται 16.764 πολύτεκνες μητέρες με ετήσια δαπάνη περί τα €7 εκατομμύρια, ενώ η συνολική δαπάνη από το έτος επαναφοράς (2017) μέχρι τον Οκτώβριο του 2022 ανήλθε στα €33,9 εκατομμύρια.

Επιπλέον, αυξήθηκαν τα εισοδηματικά κριτήρια του Επιδόματος Τέκνου αναφορικά με τις οικογένειες με τρία ή περισσότερα τέκνα, προσθέτοντας στο όριο των €59.000 επιπλέον €5.000 για κάθε τέκνο μετά το δεύτερο. Με τη ρύθμιση αυτή, κατέστησαν δικαιούχοι και επωφελήθηκαν 1.000 οικογένειες, με κόστος €1 εκατομμύριο ετησίως.

Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο του πακέτου μέτρων στήριξης των ευάλωτων ομάδων από τις πληθωριστικές που υιοθέτησε η Κυβέρνηση, και μόνο για σκοπούς συμπερίληψης στο Σχέδιο Επιχορήγησης για εγκατάσταση ΑΠΕ του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, δικαιούχοι κατέστησαν όλες οι οικογένειες με τρία τέκνα και άνω, νοουμένου ότι λαμβάνουν Επίδομα Τέκνου. Από τη ρύθμιση επωφελήθηκαν 913 νοικοκυριά.

• Εφάπαξ χορηγία για στήριξη ευάλωτων ομάδων πληθυσμού

Στο πλαίσιο πακέτου μέτρων που υιοθέτησε η Κυβέρνηση για την αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων και των συνεπακόλουθων αυξήσεων σε αγαθά και υπηρεσίες που προκάλεσε, παραχωρήθηκε τον περασμένο Ιούνιο εφάπαξ χορηγία για τη στήριξη ευάλωτων ομάδων πληθυσμού. Η παραχώρηση της χορηγίας στηρίχθηκε στο Μητρώο του Επιδόματος Τέκνου ή/και στο Μητρώο του ΕΕΕ/Δημόσιου Βοηθήματος. Η χορηγία δόθηκε στη βάση εισοδηματικών κριτηρίων με ιδιαίτερη στόχευση στις οικογένειες/άτομα με χαμηλά εισοδήματα, που δέχθηκαν πιο έντονο το πλήγμα από τις επιπτώσεις του πληθωρισμού.

• Δικαιούχοι: 18.930 οικογένειες
• Συνολική δαπάνη: €3.550.580

• Εφάπαξ χορηγία «Επιστροφή στο Σχολείο»

Παραχώρηση μετά από Υπουργική Απόφαση τον Σεπτέμβριο 2022, εφάπαξ χορηγίας σε οικογένειες με παιδιά ηλικίας 4-18 ετών, στη βάση εισοδηματικών κριτηρίων και σύνθεσης της οικογένειας, με στόχο τη στήριξη ομάδων του πληθυσμού που έχουν υποστεί συνέπειες λόγω των πληθωριστικών πιέσεων. Η χορηγία παραχωρήθηκε στη βάση του Μητρώου του Επιδόματος Τέκνου.

• Δικαιούχοι: 33.840 οικογένειες / 54.316 μαθητές
• Συνολική δαπάνη: €3.233.030
• Επιδότηση: €50 μέχρι €80 στη βάση των εισοδημάτων και της σύνθεσης της οικογένειας.

• Σχέδιο παραχώρησης ωφελημάτων σε οικογένειες που αποκτούν τρίδυμα και άνω

Για σκοπούς επικαιροποίησης των αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου σε ό,τι αφορά στα ωφελήματα που παραχωρούνται σε οικογένειες που αποκτούν τρίδυμα και άνω, καθώς και στις διαδικασίες που ακολουθούνται, προτίθεται να αναθεωρήσει το σχετικό Σχέδιο στη βάση των σύγχρονων αναγκών, με στόχο τη ρύθμιση των ωφελημάτων που δύναται να λαμβάνουν οι εν λόγω οικογένειες.

• Επίδομα Μάνας / Επίδομα Τέκνου και Μονογονεϊκής Οικογένειας