του Γιώργου Χρυσάνθου

Τέσσερις αεροπορικές τραγωδίες που σχετίζονται με την Κύπρο. Πολλοί δεν γνωρίζουν καν την ύπαρξη τους, κάποιοι άλλοι όμως τις θυμούνται, καθώς συγκλόνισαν την κυπριακή κοινωνία μισό και πλέον αιώνα πριν.

Αεροπορικό στην Άγκυρα

21 Δεκεμβρίου 1961. Λίγο μετά την απογείωση του αεροσκάφος των Κυπριακών Αερογραμμών, με μεγαλομέτοχο τότε την “British European Airways”, πέφτει λίγο έξω από το αεροδρόμιο της Άγκυρας.

Εκτελούσε πτήση Λονδίνο – Λευκωσία, με ενδιάμεσους σταθμούς την Αθήνα και την Άγκυρα.

Σκοτώνονται 11 Κύπριοι εκ των οποίων οι 4 ήταν αεροσυνοδοί. Ντίνα Κυριακίδου, Πόλα Παπαφιλίππου, Γιαννάκης Κουμπής και Λάμπρος Τζαβέλλας.

Νεκροί επίσης και δύο Ελληνοκύπριοι επιθεωρητές του Υπουργείου Γεωργίας, Μιχάλης Κιρνής και Νίκος Κανάρης, που ταξίδεψαν στην Αθήνα για επαγγελματικό ταξίδι.

Οι τουρκικές Αρχές και οι Άγγλοι εμπειρογνώμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι εξερράγη κινητήρας από υπερθέρμανση.

Πολύνεκρο στη Λακατάμια

Στις 20 Απριλίου 1967, πέφτει στη Λακατάμια αεροσκάφος τύπου Μπρίστολ Μπριτάνια της ελβετικής αεροπορικής εταιρείας Globe Air, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 124 άνθρωποι, ενώ 4 επέζησαν.

Εκτελούσε πτήση τσάρτερ, μεταφέροντας τουρίστες από την Ταϊλάνδη στη Βασιλεία της Ελβετίας με ενδιάμεση στάση στο Κάιρο. Έκανε όμως εκτροπή στη Λευκωσία, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών και συνετρίβη μερικά χιλιόμετρα από το Αεροδρόμιο Λευκωσίας, χτυπώντας στον λόφο του Μαντά στην Ανθούπολη.

Ενώ, χαρακτηριστικές και οι εικόνες, των φερέτρων τα οποία κατασκεύασαν, σύμφωνα με τις εφημερίδες, μέσα σε ένα πρωί δεκάδες άντρες των Δημοσίων Έργων.

Επισκεφτήκαμε το σημείο της συντριβής, μαζί με τον Ανδρέα Σάββα, ο οποίος εργαζόταν τότε στην Πολιτική Αεροπορία και λίγο μετά το δυστύχημα, είχε βρεθεί στη σκηνή.

“Είχε αρχικό προορισμό το Κάιρο. Λόγω καιρικών συνθηκών δεν μπορούσε να προσγειωθεί και ήρθε στο αεροδρόμιο Λευκωσίας, το αεροδρόμιο διαφυγής.”

Χτύπησε σε αυτό τον λόφο και μέχρι σήμερα κανένας δεν γνωρίζει μετά βεβαιότητας τι ακριβώς συνέβη.

“Υπάρχουν εικασίες. Χτύπησε πάνω στον λόφο; Το χτύπησε πρώτα κεραυνός; Ήταν λάθος του πιλότους Ήταν λάθος των ελεγκτών;”

Ενώ μέχρι σήμερα δεν μπορεί να ξεχάσει αυτό που αντίκρυσε λίγο μετά που έφτασε στη σκηνή, όταν πλέον το αεροσκάφος χάθηκε από το ραντάρ.

“Πουμπούριζε, άστραφτε, νομίζαμε ότι ήταν πουμπουρκά. Ήταν σκορπισμένα τα σίδερα του αεροπλάνου, βαλίτσες, κορμιά, περίπου ένα χιλιόμετρο αχτίνα.”

Η μυστήρια τραγωδία

Έξι μήνες αργότερα και πιο συγκεκριμένα στις 10 Οκτωβρίου του 1967 κατέπεσε με μυστήριο τρόπο μεταξύ Καστελόριζου και Κύπρου, αεροσκάφος των κυπριακών αερογραμμών, το οποίο είχε απογειωθεί από την Αθήνα με προορισμό της Λευκωσία. 

ΠΑΤΡΙΣ, 11 Οκτωβρίου 1967Νεκροί οι 66 επιβάτες και πλήρωμα. Συγκεκριμένα 19 Κύπριοι, 22 Ελλαδίτες, 19 Βρετανοί και 5 Αμερικανοί και εις αγνώστου εθνικότητος.

Άγνωστα μέχρι και σήμερα τα αίτια της τραγωδίας, με τα τηλεπικοινωνιακά δεδομένα και τα στοιχεία από τα συντρίμμια να δείχνουν έκρηξη βόμβας.

Πάντως, αρκετές οι τότε αναφορές στον Τύπο για σχέδιο δολοφονίας του στρατηγού Γεώργιου Γρίβα Διγενή, ο οποίος είχε κλειστό εισιτήριο στην πτήση, αλλά δεν ταξίδεψε ποτέ, γιατί φαίνεται να έλαβε πληροφορίες ότι επίκειται επίθεση εναντίον του. 

Τραγωδία στον Πενταδάκτυλο

Στις 29 Ιανουαρίου 1973, αεροσκάφος των Αιγυπτιακών Αερογραμμών έκανε γύρω στις 18:45, τον τελευταίο γύρο πάνω από το αεροδρόμιο της Λευκωσίας έτοιμο να προσγειωθεί στην Κύπρο.

Έκανε το ταξίδι Κάιρο- Λευκωσία και για παράξενο λόγο πετούσε σε χαμηλότερο ύψος από το προβλεπόμενο, χωρίς ο κυβερνήτης να αναφέρει πρόβλημα.

Και ενώ πήρε άδεια για προσγείωση, το αεροσκάφος χτύπησε σε βουνοκορφή κοντά στη Λάπηθο, με αποτέλεσμα να βρουν τον θάνατο το επταμελές πλήρωμα και 30 επιβάτες, στην πλειοψηφία Βρετανοί και Αιγύπτιοι.