Μετά το θέμα των προβληματικών αερόσακων Takata τρία τραγικά περιστατικά ήρθαν να κλονίσουν εκ νέου το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών. Σε διάστημα μόλις 10 ημερών η Κύπρος «μετρά» οκτώ νεκρούς στη Λεμεσό: Έξι, μετά από εκδήλωση πυρκαγιάς εντός οικιών και δύο από αναθυμιάσεις. Κοινό στοιχείο, η ύπαρξη θερμαντικών συσκευών, ενώ στην τελευταία περίπτωση μια μεταλλική ψησταριά οδήγησε στον θάνατο δύο εργαζόμενους. Οι θάνατοι επανέφεραν στο προσκήνιο τους ελλιπείς ελέγχους, το ανύπαρκτο νομοθετικό πλαίσιο για περιοδικές αναθεωρήσεις κτιρίων, καθώς και το ανέλεγκτο στις εισαγωγές ηλεκτρολογικών μικροσυσκευών.

«Αυτές οι τραγωδίες συνέβαιναν και στο παρελθόν, συμβαίνουν και τώρα και θα συμβούν και στο μέλλον αν δε λάβουμε δραστικά μέτρα», αναφέρει μιλώντας στο AlphaNews.Live ο Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του ΤΕΠΑΚ, Αβραάμ Γεωργίου.

Ακατάλληλα προϊόντα κυκλοφορούν ελεύθερα

Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Καταναλωτών το 2024 υπήρξαν γνωστοποιήσεις για 3.171 προβληματικές ηλεκτρικές συσκευές και προσαρμογείς σε ολόκληρη την ΕΕ, ενώ στην Κύπρο καταγράφηκαν πάνω από 100-150 περιπτώσεις συσκευών που δεν πληρούσαν τα πρότυπα ασφαλείας. «Τα ηλεκτιρκά είδη, πέραν του CE, πρέπει να φέρουν και αριθμό προτύπου των βρετανικών προτύπων τα οποία υιοθετούμε εδώ στην Κύπρο», αναφέρει ο κύριος Γεωργίου.

Παράλληλα, διαπιστώνεται σοβαρό και επικίνδυνο κενό όσον αφορά το ζήτημα της ακατάλληλης πώλησης ηλεκτρικών συσκευών με διπολικές πρίζες. Παρότι απαγορεύονται στην Κύπρο, αν δεν συνοδεύονται από κατάλληλο προσαρμογέα, οι μισοί από αυτούς είναι ακατάλληλοι φέροντας σοβαρούς κινδύνους κατά τη χρήση τους.

«Τα πολύπριζα είναι κίνδυνος θάνατος» αναφέρει ο κύριος Γεωργίου, εξηγώντας ότι είναι σχεδιασμένα για μικρές συσκευές και για χρήση εντός σύντομου χρονικού διαστήματος. «Δεν είναι σχεδιασμένα για να αντέξουν μια θερμάστρα ή οποία συσκευή χρειάζεται μεγάλη ποσότητα ηλεκτρικού ρεύματος», συμπληρώνει, λέγοντας ότι ούτως ή άλλως, η κάθε συσκευή όταν κατασκευάζεται είναι σχεδιασμένη για να δουλέψει κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες.

Αρμόδια υπηρεσία για τον έλεγχο της αγοράς είναι η Ηλεκτρομηχανολογική, ωστόσο, όπως σημειώνει ο Καθηγητής, ο αριθμός των εργαζόμενων δεν επιτρέπει παρά μόνο δειγματοληπτικούς ελέγχους, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει πλήρης κάλυψη.

Τα ατομικά λάθη των καταναλωτών

Ο ίδιος διαπιστώνει ότι οι Κύπριοι καταναλωτές στερούνται ενδελεχούς ενημέρωσης για ηλεκτρολογικά ζητήματα, με αποτέλεσμα να υποπίπτουν σε επικίνδυνα λάθη.

Συγκεκριμένα, ο Αβραάμ Γεωργίου τονίζει ότι δε μπορεί ένα πολύπριζο να υποστηρίζει πολλές συσκευές. Παράλληλα, θα πρέπει ο κάθε καταναλωτής όταν ολοκληρώνει τη χρήση ενός ηλεκτρολογικού προϊόντος να κλείνει την πρίζα και να αφαιρεί τον ρευματολήπτη.

«Όλες οι κινητές συσκευές είναι σχεδιασμένες να δουλεύουν σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Όχι όλη τη νύχτα ή 24 ώρες το 24ωρο», επισημαίνει, προσθέτοντας ότι ο περιορισμός της χρήσης είναι σημαντικός.

Έλεγχοι: Τί προβλέπει ο νόμος και τί γίνεται

Σύμφνωνα με το πρότυπο που η Κύπρος έχει υιοθετήσει, αναφορικά με τους ελέγχους ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων, αυτοί θα πρέπει να είναι τρεις.

Ο πρώτος αφορά την αρχική εγκατάσταση κατά την ανέγερση ενός υποστατικού, όπου ηλεκτρολόγος και μηχανικός θα πρέπει να υποβάλλουν τα σχετικά σχέδια στην Αρχή Ηλεκτρισμού προκειμένου να ελεγχθεί ότι όλα διενεργήθηκαν βάσει των προτύπων.

Ο δεύτερος, γνωστός και ως «επανέλεγχος», γίνεται όταν ένας καταναλωτής-ιδιοκτήτης προβεί σε σημαντικές αλλαγές εντός του υποστατικού. Και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να υποβληθούν εκ νέου σχέδια, να ελεγχθεί η εγκατάσταση από την ΑΗΚ και να διαπιστωθεεί ότι δεν προκαλείται οποιαδήποτε επιβάρυνση ή δυσλειτουργία του ευρύτερου δικτύου.

Τέλος, είναι ο περιοδικός έλεγχος που, όπως αναφέρει ο Αβραάμ Γεωργίου, ως επί το πλείστον δεν εφαρμόζεται ως στάδιο στην Κύπρο, παρά μόνο σε δημόσια κτήρια μεγάλης χρήσης.

«Το πρότυπο BS 7671 λέει ότι σε μία οικία, αυτός ο έλεγχος -ανάλογα με την κρίση του ηλεκτρολόγου μηχανικού- πρέπει να γίνεται ανά επταετία ή δεκαετία. Σε ένα δημόσιο κτίριο, όπου υπάρχει πλήθος κόσμου, μπορεί να γίνεται σε τρία χρόνια. Σε κάποια άλλα κτίρια υψηλού κινδύνου, ανά έτος.»

Καταλήγοντας, ο Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του ΤΕΠΑΚ αναφέρει ότι κάποιοι ροκανίζουν τον χρόνο για την εφαρμογή της νομοθεσίας, «είτε αυτές είναι δημόσιες υπηρεσίες, είτε είναι ιδιώτες που έχουν συμφέροντα, είτε υπάρχει μια διαμάχη μεταξύ των επαγγελματικών ποιος θα κάνει ή μη τον περιοδικό έλεγχο», με αποτέλεσμα αυτή να μένει επί χρόνια σε αχρησία.