Ένθερμοι υποστηρικτές των ΑΠΕ και της βιώσιμης κινητικότητας οι Κύπριοι

Το 2023 σημείωσε ρεκόρ, με τις θερμοκρασίες ανά το παγκόσμιο να είναι κατά 1°C ψηλότερες συγκριτικά με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Την ίδια στιγμή, η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (“IPCC”) επιβεβαιώνει ότι η αύξηση της θερμοκρασίας είναι αποτέλεσμα ανθρωπογενών δραστηριοτήτων, οι οποίες εξαρτώνται από την καύση ορυκτών καυσίμων (πετρέλαιο, άνθρακα, φυσικό αέριο). Με τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης να είναι ορατές στην υγεία, την κοινωνία και την οικονομία μας, δεν μπορούμε πλέον να αγνοούμε την αναγκαιότητα άμεσης και δραστικής μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Τo Terra Cypria-το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος και οι Φίλοι της Γης Κύπρου, μέσω χρηματοδοτούμενου προγράμματος (European Climate Foundation-ECF), πραγματοποίησαν ποσοτική έρευνα μέσω ηλεκτρονικών ερωτηματολογίων, διάρκειας επτά μηνών με το σύνολο των απαντήσεων να φτάνει τις 425.  Η έρευνα αφορούσε τους τομείς των μεταφορών και της ενέργειας εν μέσω κλιματικής κρίσης και πώς αυτοί επηρεάζουν τους πολίτες σε διάφορα επίπεδα. Σήμερα παρουσιάζουμε τα ευρήματα της έρευνας αναφορικά με τις ΑΠΕ και το φυσικό αέριο.

 

 

 

Ένθερμοι υποστηρικτές ανανεώσιμης ενέργειας και ενεργειακής αυτάρκειας οι Κύπριοι

Οι Κύπριοι υποστηρίζουν έντονα την παραγωγή ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) με το ποσοστό να φτάνει το 90% ενώ φαίνεται να έχουν σημαντική αντίληψη των προτερημάτων τους. Ως τα κυριότερα προτερήματα δήλωσαν τη μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας, την ενεργειακή αυτονομία του νοικοκυριού/επιχείρησης και την ιδιοκατανάλωση. Οι Κύπριοι αντιλαμβάνονται ότι η υφιστάμενη διαδικασία παραγωγής ενέργειας, η οποία στηρίζεται στην καύση ορυκτών καυσίμων, είναι επιβλαβής για την υγεία (83%), το περιβάλλον (87,2%) και την οικονομία (74,8%).

Μάλιστα, 7 στους 10 πιστεύουν ότι η Κύπρος μπορεί να επιτύχει πλήρη ενεργειακή αυτάρκεια μέσω ΑΠΕ, ενώ 8 στους 10 υπέδειξαν ως βασικό εμπόδιο για την πλήρη στροφή σε ΑΠΕ τα πολιτικά συμφέροντα. Άλλα εμπόδια που εντοπίστηκαν, είναι τα προβλήματα στο δίκτυο, η απουσία αποθήκευσης ενέργειας, η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και η απουσία κοινωνικών ενεργειακών έργων, όπως οι ενεργειακές κοινότητες. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το ποσοστό που επέλεξαν ως εμπόδιο την ελλιπή ενημέρωση για ΑΠΕ (70%), με το 66%, ωστόσο, να δηλώνει σε άλλη ερώτηση ότι “γνωρίζει για σχέδια στήριξης που παρέχει η κυβέρνηση για την εγκατάσταση και χρήση ΑΠΕ.”

Επίσης, το 49.6% δήλωσαν πως δεν γνωρίζουν αν ο παροχέας ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΗΚ) χρησιμοποιεί ΑΠΕ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Παρά τη θετική απόκριση για τις ΑΠΕ, μόνο το 34% έχει εγκαταστήσει συστήματα ΑΠΕ στα νοικοκυριά ή επιχειρήσεις τους, με τους κύριους παράγοντες που επηρεάζουν την εγκατάσταση τους να είναι το κόστος αγοράς, η παροχή κινήτρων, η πρακτικότητα/ευκολία και, τέλος το κόστος συντήρησής τους.

Ιδιαίτερη περίπτωση για τους Κυπρίους το Φυσικό Αέριο

Ενώ το 59% αναγνωρίζει ότι το φυσικό αέριο ως ορυκτό καύσιμο εντείνει την κλιματική κρίση, δεν φαίνεται να υπάρχει ξεκάθαρη σύγκλιση ως προς το αν συνεισφέρει στην πράσινη ενεργειακή μετάβαση. Απουσία ξεκάθαρης άποψης εντοπίζεται και στο αν το φυσικό αέριο αποτελεί μεταβατικό στάδιο πριν την πλήρη χρήση ΑΠΕ, με το 35% να απαντά ναι, το 34% “δεν γνωρίζω” και το 31% όχι.

Ως προς το ποια θα είναι η χρήση του φυσικού αερίου, 52% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι η έλευση και εξαγωγή του φυσικού αερίου είναι δαπανηρή, με περίπου το ίδιο ποσοστό ατόμων να διαφωνεί με την αξιοποίησή του μόνο για σκοπούς εξαγωγής προς άλλες χώρες. Η επικρατούσα απάντηση στην ερώτηση αν υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές για αξιοποίηση του φυσικού αερίου ήταν το “δεν ξέρω” (44.5%). Το ίδιο παρατηρήθηκε και στην ερώτηση για το εάν η ΑΗΚ έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει το φυσικό αέριο (49% απάντησε “δεν γνωρίζω”).

Στο μόνο σημείο όπου υπήρχε σύγκλιση απαντήσεων είναι για το αν το φυσικό αέριο εργαλειοποιείται πολιτικά, με το 77% να δηλώνουν σύμφωνοι.

Το κύριο συμπέρασμα που εξάγεται από την έρευνα είναι ότι η πλειοψηφία των Κύπριων είναι ένθερμοι υποστηρικτές των ΑΠΕ και ότι στηρίζουν την υιοθέτηση μέτρων για την επίτευξη της βιώσιμης κινητικότητας. Συνεπώς, οι Κύπριοι φαίνεται να είναι έτοιμοι να εφαρμόσουν και να έχουν την κουλτούρα για προώθηση βιώσιμων λύσεων σε αυτούς τους τομείς. Η έρευνα εντόπισε προβλήματα γνώσεως των πολιτών (π.χ σε θέματα όπως οι ενεργειακές κοινότητες ή το φυσικό αέριο), αλλά και πιθανές λύσεις που μπορούν να συμβάλλουν στη δημιουργία πολιτικών και μέτρων που να είναι αποδεκτές και προσαρμοσμένες στις πραγματικές ανάγκες των πολιτών.

 

 

 

 

Το κεντρικό συμπέρασμα που εξάγεται από την έρευνα είναι ότι οι πολίτες, σε μεγάλο βαθμό, αντιλαμβάνονται τις συνέπειες της καύσης των ορυκτών καυσίμων και είναι ένθερμοι υποστηρικτές των ΑΠΕ. Μάλιστα, 7 στους 10 επίσης πιστεύουν ότι η Κύπρος μπορεί να παράξει κατά 100% ενέργεια από ΑΠΕ (πλήρη ενεργειακή αυτάρκεια).

Παράλληλα, αναγνωρίζονται τα κύρια προτερήματα των ΑΠΕ (π.χ. μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας, η επίτευξη ενεργειακής αυτονομίας του νοικοκυριού/επιχείρησης και η ιδιοκατανάλωση). Μέσω της έρευνας διαφαίνεται, επίσης, ότι ενώ αρκετοί γνωρίζουν για τα σχέδια στήριξης της κυβέρνησης για ΑΠΕ (το 66%), μόλις το ⅓ έχει εγκαταστήσει συστήματα παραγωγής ΑΠΕ στα νοικοκυριά ή στις επιχειρήσεις τους. Οι κύριοι αποτρεπτικοί παράγοντες φαίνεται να είναι το κόστος αγοράς και η έλλειψη παροχής κινήτρων, καθώς φαίνεται ότι τα μέτρα στήριξης από τις αρχές δεν αρκούν.

Υπάρχει σημαντική αντίληψη των κύριων εμποδίων που υπάρχουν για τη μη επίτευξη παραγωγής ενέργειας κατά 100% από ΑΠΕ σε εθνικό επίπεδο. Τέτοια εμπόδια είναι: τα προβλήματα στο ηλεκτρικό δίκτυο, η ελλιπής ενημέρωση για ΑΠΕ, η απουσία αποθήκευσης ενέργειας, η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και η απουσία κοινωνικών ενεργειακών έργων, όπως οι ενεργειακές κοινότητες.

Τέλος, οι ερωτήσεις που αφορούσαν στο φυσικό αέριο παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Το φυσικό αέριο, ενώ αναγνωρίζεται ότι είναι ορυκτό καύσιμο το οποίο εντείνει την κλιματική κρίση, δεν υπάρχει σύγκλιση ως προς το αν συνεισφέρει στην πράσινη ενεργειακή μετάβαση και εάν αποτελεί μεταβατικό στάδιο πριν την πλήρη στροφή σε ΑΠΕ. Οι συμμετέχοντες δηλώνουν ότι υπάρχει κόστος στην έλευση του φυσικού αερίου και ότι η χρήση του εντείνει την κλιματική κρίση. Ωστόσο, δεν υπάρχει ξεκάθαρη γνώση για την ύπαρξη υποδομών αξιοποίησής του ή για το αν η ΑΗΚ έχει τη δυνατότητα να το αξιοποιήσει. Υπάρχει, όμως, ξεκάθαρη σύγκλιση ως προς το αν το φυσικό εργαλειοποιείται πολιτικά, με το 77% των ερωτηθέντων να είναι σύμφωνοι με αυτή τη δήλωση.