Για ταχύτερη και ποιοτικότερη απονομή της Δικαιοσύνης με την τροποποίηση του Συντάγματος, κάνουν λόγο πρώην Δικαστές και Υπουργοί της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι οποίοι μίλησαν στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, με αφορμή την υπερψήφιση του νόμου, για τροποποίηση του Συντάγματος, που θα επιτρέψει την μεταρρύθμιση της ανώτατης βαθμίδας της δικαιοσύνης.

Σύμφωνα με το νόμο, ο οποίος ψηφίστηκε από την Ολομέλεια της Βουλής, έπειτα από χρόνια συζητήσεων και διαβουλεύσεων, η τροποποίηση του Συντάγματος επιτρέπει την επαναλειτουργία των δύο Ανωτάτων Δικαστηρίων, που προβλέπονται στο Σύνταγμα της Δημοκρατίας, δηλαδή του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου και του Ανώτατου Δικαστηρίου και την απονομή στα δύο αυτά Δικαστήρια πρόσθετης δικαιοδοσίας τρίτου βαθμού.

Σημειώνεται ότι οι εξουσίες των δύο Δικαστηρίων συγκεντρώθηκαν σε ένα, με βάση το δίκαιο της ανάγκης, μετά την αποχώρηση των Τουρκοκυπρίων από το κοινό κράτος.

«Αχίλλειος πτέρνα της Δικαιοσύνης οι καθυστερήσεις»

Ο πρώην Πρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου, Μύρων Νικολάτος, αναφέρει ότι η χθεσινή «είναι πράγματι ιστορική ημέρα», για να σημειώσει πως η μεταρρύθμιση σε τομείς των Δικαστηρίων και του Δικαστικού Συστήματος θα έπρεπε να είχε γίνει νωρίτερα.

Ωστόσο, ο κ. Νικολάτος ανέφερε πως «έστω και τώρα πρόκειται για ένα τεράστιο επίτευγμα», προσθέτοντας ότι «η Δικαιοσύνη στην Κύπρο στέκει ψηλά και είναι ανεξάρτητη από κάθε εξωτερική παρέμβαση, ενώ η ποιότητα της απονομής της Δικαιοσύνης είναι ικανοποιητική».

Αναφερόμενος στις καθυστερήσεις στην εκδίκαση υποθέσεων που παρατηρούνται, ο πρώην Πρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου έκανε λόγο για την «αχίλλειο πτέρνα» της κυπριακής Δικαιοσύνης.

Εκείνο, είπε, «που αποτελεί την αχίλλειο πτέρνα για την κυπριακή Δικαιοσύνη είναι οι καθυστερήσεις, οι οποίες ομολογουμένως είναι απαράδεκτες. Πιστεύω, όμως, ότι με τη μεταρρύθμιση που συντελείται τώρα τόσο στην Ανώτατη βαθμίδα, όσο και στο ενδιάμεσο στάδιο του εφετείου, αλλά και στα κατώτερα Δικαστήρια τόσο η ποιότητα της απονομής της Δικαιοσύνης θα βελτιωθεί, όσο και η ταχύτητα της απονομής της Δικαιοσύνης πιστεύω, επίσης, ότι θα βελτιωθεί».

Ερωτηθείς από το ΚΥΠΕ τι σημαίνει για τον απλό πολίτη η τροποποίηση του Συντάγματος, ο κ. Νικολάτος ανέφερε ότι στην πατρίδα του ο Κύπριος πολίτης θα απολαμβάνει ταχύτερη απονομή της Δικαιοσύνης, για να συμπληρώσει πως θα υπάρχει καλύτερη ποιότητα απονομής της Δικαιοσύνης, αφού όπως σημείωσε «για πρώτη φορά στην ιστορία της Δημοκρατίας θα υπάρχει και τριτοβάθμιο στάδιο απονομής της Δικαιοσύνης».

«Επανερχόμαστε στη νομική κατάσταση που προνοείτο από το Σύνταγμα του ’60»

Ο τέως Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας και πρώην Δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου, Κώστας Κληρίδης, ανέφερε στο ΚΥΠΕ ότι «οι αλλαγές που επιφέρονται στο δικαστικό μας σύστημα με τις θεσπισθείσες χθες νομοθεσίες είναι σίγουρα πολύ σημαντικές», για να σημειώσει ότι «ιδιαίτερα ο καταμερισμός των εξουσιών και δικαιοδοσιών μεταξύ του Ανώτατου Δικαστηρίου και του Συνταγματικού Δικαστηρίου αναμένεται να δώσει ώθηση στην εκδίκαση των υποθέσεων, που ήταν μέχρι σήμερα στην αποκλειστική δικαιοδοσία ενός Ανώτατου Δικαστηρίου».

«Η δε σύσταση ενός ξεχωριστού 16μελούς εφετείου», συμπλήρωσε «σίγουρα θα συμβάλει στην ταχύτερη εκδίκαση των εφέσεων, η εκδίκαση των οποίων μέχρι σήμερα αποτελούσε πολύ χρόνο».

Ωστόσο, σύμφωνα με τον Κώστα Κληρίδη «παραμένουν τα προβλήματα των μεγάλων καθυστερήσεων στα Επαρχιακά Δικαστήρια».

Όπως είπε «οι διαδικασίες εκεί θα επωφεληθούν μόνο από την έναρξη της λειτουργίας των νέων αναθεωρημένων θεσμών πολιτικής δικονομίας, που αναμένεται να γίνει σίγουρα, αλλά θα πρέπει ως επόμενο βήμα να εξεταστεί και η λήψη άλλων δραστικών μέτρων για απάμβλυνση του τεράστιου προβλήματος των καθυστερήσεων».

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο κ. Κληρίδης είπε πως «εκείνο που συμβαίνει μέσω της θεσπισθείσας νέας νομοθεσίας είναι ότι επανερχόμαστε ουσιαστικά στην νομική κατάσταση, που  προνοείτο από το Σύνταγμα το 1960 και συγκεκριμένα στη λειτουργία δύο Δικαστηρίων του Συνταγματικού και του Ανώτατου Δικαστηρίου».

Πρέπει να γίνουν πολλά ακόμα, δηλώνει η Ε. Γιολίτη

Η τέως Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, Έμιλυ Γιολίτη, εξέφρασε την ικανοποίησή της, γιατί όπως είπε «έγινε το πρώτο βήμα στη μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης».

Είπε ότι για την επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου εργάστηκαν πολλά άτομα, ωστόσο, ιδιαίτερη μνεία έκανε στην αείμνηστη Μαριάννα Σανταμά Πατσαλίδου, η οποία διεύθυνε το Τμήμα Δικαιοσύνης του Υπουργείου και εργάστηκε, όπως σημείωσε, «όσο κανένας άλλος» στις διαδοχικές εκδοχές των νομοσχεδίων.

Η κ. Γιολίτη είπε πως «η τροποποίηση του Συντάγματος θα δώσει το πράσινο φως στη μεταρρύθμιση της ανώτατης βαθμίδας της Δικαιοσύνης», ωστόσο, σημείωσε πως «αυτό είναι μόνο το πρώτο βήμα».

«Πρέπει να γίνουν ακόμα πολλά, ώστε οι πολίτες να έχουν εύκολη και γρήγορη πρόσβαση στο δίκαιο τους», κατέληξε.

Περισσότερη ανεξαρτησία και ακεραιότητα των δικαστών, λέει ο Ι. Νικολάου

Ο πρώην Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, Ιωνάς Νικολάου έκανε λόγο για «ιστορική μέρα», αφού όπως είπε «οι αλλαγές που γίνονται στη δομή των Δικαστηρίων είναι πολύ σημαντικές και καθοριστικές για το Δικαστικό Σύστημα».

Ο κ. Νικολάου εξήγησε πως «η σύσταση και η επαναλειτουργία του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου αποτελεί μια ξεχωριστή αλλαγή, η οποία θα ρυθμίσει ζητήματα δημοκρατικοποίησης, διαφάνειας, λειτουργίας και ορθολογιστικής και ενιαίας εφαρμογής των συνταγματικών διατάξεων», σημειώνοντας πως αυτό από μόνο του «συνιστά μια ξεχωριστή και σημαντική αλλαγή».

Επιπλέον, αναφέρθηκε στην εφαρμογή του τρίτου βαθμού δικαιοδοσίας, όπως και στη σύσταση του Εφετείου, ενός Σώματος όπου θα εφαρμόζεται για πρώτη φορά η εξειδίκευση των Δικαστών στην εκδίκαση υποθέσεων κατά τμήματα, που ορίζονται ήδη στο νόμο, κάνοντας λόγο για επίσης «ιστορικές αλλαγές».

Σε ερώτηση εάν θεωρεί πως ξεκινά μια νέα περίοδος για το κράτος Δίκαιου της Κύπρου, ο κ. Νικολάου είπε πως «η τροποποίηση του Συντάγματος και η ψήφιση των νομοσχεδίων, που θα ακολουθήσουν την Πέμπτη, θέτουν τις προϋποθέσεις, ώστε να επισπευσθεί μια μεταρρύθμιση του Δικαστικού Συστήματος, το οποίο έμεινε καθηλωμένο για 60 χρόνια».

«Ο πολίτης από αυτή τη μεταρρύθμιση θα πρέπει να αναμένει μια ταχύτερη και ποιοτικότερη απονομή Δικαιοσύνης, αλλά με περισσότερη ανεξαρτησία και ακεραιότητα των νέων δικαστών. Η σύσταση των δύο ξεχωριστών ίσων δικαστηρίων στην ανώτατη βαθμίδα της Δικαιοσύνης θα παρέχουν τη δυνατότητα να διασφαλίζεται κατά τρόπο αποτελεσματικό η ακεραιότητα και η ανεξαρτησία όχι μόνο των δικαστηρίων αλλά και των ίδιων των δικαστών», ανέφερε.

Σε σχέση με τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται στην εκδίκαση υποθέσεων, εξέφρασε την πεποίθηση πως «με τις ριζικές αλλαγές που γίνονται στην ανώτατη δομή των Δικαστηρίων θα επισπευσθεί και η διαδικασία της ολοκλήρωσης των καθυστερημένων υποθέσεων».

Εξήγησε ότι αυτό θα γίνει «γιατί θα ασκείται ο απαιτούμενος έλεγχος εάν ουσιαστικά τα δικαστήρια υλοποιούν αυτό το πρόγραμμα μέσα στα καθορισμένα πλαίσια, όπως αυτά έχουν ήδη καθοριστεί από τα Ανώτατα Δικαστήρια».