Βαριά πληγωμένες αλλά και εκτεθειμένες Αστυνομία και Διεύθυνση των Φυλακών μετά την απόδραση του ισοβίτη Δώρου Θεοφάνους, ο οποίος εξέτιε ποινή για ένα από τα ειδεχθέστερα εγκλήματα που έχουν διαπραχθεί ποτέ στην Κύπρο.

Ο Θεοφάνους να θυμίσουμε είχε κριθεί ένοχος για το διπλό έγκλημα που διαπράχθηκε στην Πάφο στις 11 Δεκεμβρίου του 2011 με θύμα την 24χρονη Τζούλια Οπόροκ από τη Μολδαβία και την τρίχρονη κόρη της Βικτώρια.

Το έγκλημα

Το άψυχο σώμα της γυναίκας, η οποία κυοφορούσε το δεύτερό της παιδί, βρέθηκε σε αυτοκίνητο στη θαλάσσια περιοχή της Γεροσκήπου. Η 24χρονη έφερε τραύματα από σφαίρα στο θώρακα και την κοιλιακή χώρα.  Λίγα μέτρα πιο κάτω, βρέθηκε νεκρό και το αγγελούδι της, η Βικτώρια. Το τρίχρονο κοριτσάκι «έσβησε» από ασφυξία, όπως κατέδειξε η πολύωρη νεκροψία επί της σορού της.  Το ανήλικο θύμα έφερε εμφανή σημάδια κακοποίησης σε όλο του το σώμα, ενώ τα στοιχεία έδειξαν ότι σύρθηκε μετά το θάνατό του και πετάχτηκε κοντά στη θάλασσα ημίγυμνο. Δράστης των δυο άγριων δολοφονιών, διαπιστώθηκε ότι ήταν ο 29χρονος τότε Θεοφάνους, κομμωτής στο επάγγελμα και συμβίος της άτυχης γυναίκας.

Έχοντας περάσει 13 χρόνια στη φυλακή, ο Θεοφάνους ξεκίνησε να λαμβάνει το ευεργέτημα των επ’ αδεία εξόδων πριν τρία χρόνια, όταν και συμπλήρωσε το όριο των 10 ετών φυλάκισης, όπως προνοεί ο σχετικός Κανονισμός των Φυλακών σε σχέση με τις προϋποθέσεις που θα πρέπει να πληρούν τα άτομα που αιτούνται τέτοιες άδειες εξόδου.

Στην  τελευταία ωστόσο έξοδό του την Πέμπτη, ο Θεοφάνους φαίνεται πως είχε άλλα σχέδια, αφού αντί για την επιστροφή στο κελί του, επέλεξε να διαφύγει και μάλιστα κάτω από την μύτη τριών μελών της ΜΜΑΔ και τεσσάρων δεσμοφυλάκων που τον συνόδευαν. Παρά τις εντατικές και εξονυχιστικές έρευνες ο εντοπισμός του δεν έχει γίνει ακόμη κατορθωτός, ενώ δεν έχει αποκλειστεί και το απευκταίο να έχει περάσει στα κατεχόμενα.

Αν και οι αποδράσεις δεν είναι δυστυχώς κάτι το πρωτοφανές για τα κυπριακά δεδομένα, η συγκεκριμένη έχει σοκάρει και δικαιολογημένα, γιατί πρόκειται για τον δράστη ενός φρικτού εγκλήματος, κάτι που εκ των πραγμάτων εντείνει τις ανησυχίες της κοινωνίας και μειώνει το αίσθημα ασφάλειας του κόσμου ξέροντας, ότι ένας τέτοιος άνθρωπος κυκλοφορεί ανάμεσά μας ελεύθερος.

Τίς πταίει;

Το τελευταίο 24ωρο παράλληλα με τον αγώνα αναζήτησης του Θεοφάνους, έχει ξεκινήσει και ένα παιχνίδι επίρριψης ευθυνών με το μπαλάκι να ανταλλάσσεται στα δύο «στρατόπεδα» Αστυνομίας και Φυλακών, μέλη των οποίων είχαν αναλάβει τη φύλαξή του κατά τη διάρκεια των 8 ωρών εξόδου.

Πέραν όμως αυτών που είχαν την ευθύνη της φύλαξης του κατά τη διάρκεια της άδειας που είχε λάβει, σημαντικό είναι να ειπωθεί και ποιοι είχαν την ευθύνη της απόφασης να δοθεί άδεια στον εν λόγω κατάδικο να βγαίνει εκτός Φυλακών έστω και για μερικές ώρες.

Τα περί εξόδων φυλακισμένων επ’ αδεία, ρυθμίζονται από τον Κανονισμό των Φυλακών, στο αρ.121(1) του οποίου αναφέρεται ότι οι ισοβίτες δικαιούνται με τη συμπλήρωση 10 ετών φυλάκισης, να αιτηθούν άδεια εξόδου με συνοδεία, εφόσον ο κρατούμενος:

• έχει επιδείξει κατά τη διάρκεια της κράτησής του εργατικότητα, αξιοπιστία και σταθερότητα,
• δεν εκκρεμεί σε βάρος του άλλη ποινική ή πειθαρχική διαδικασία,
• δεν έχει τιμωρηθεί τους τελευταίους τρεις μήνες για πειθαρχικό παράπτωμα,
• δεν έχει διαπιστωθεί κατά τη διάρκεια της κράτησής του κατόπιν αξιολόγησης της όλης συμπεριφοράς του ότι παρουσιάζει τάσεις δραπέτευσης ή τέλεσης άλλου εγκλήματος και
• δεν τίθεται θέμα ασφάλειας του ιδίου κατά τη διάρκεια της άδειάς του.

Οι εν λόγω άδειες δίδονται κάθε τρεις μήνες και δεν ξεπερνούν σε διάρκεια της οκτώ ώρες. Στο διάστημα ενός έτους, ένας ισοβίτης δικαιούται όχι περισσότερο από 72 ώρες να βρίσκεται εκτός φυλακών, με συνοδεία.

Η Επιτροπή Κατάταξης των Φυλακών

Υπεύθυνο Σώμα για  την παραχώρηση άδειας εξόδου είναι η Επιτροπή Κατάταξης των Φυλακών η οποία συμβουλεύει τον εκάστοτε Διευθυντή για την κάθε μεμονωμένη περίπτωση κρατουμένου που αιτείται άδεια εξόδου. Ωστόσο αυτός που θα δώσει το τελικό πρόσταγμα είναι σε κάθε περίπτωση ο επικεφαλής της Φυλακής, που στην προκειμένη περίπτωση είναι ο Αναπληρωτής Διευθυντής, Χαράλαμπος Φιλιππίδης.

Νομικοί κύκλοι χαρακτηρίζουν επαρκές το κανονιστικό πλαίσιο των συγκεκριμένων αδειών, ωστόσο ερωτήματα εγείρονται σε σχέση με το κατά πόσον οι κανονισμοί τηρούνται επαρκώς.

Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Υπεράσπισης των Δικαιωμάτων Φυλακισμένων, Αλέξανδρος Κληρίδης, μιλώντας στο AlphaNews.Live είπε πως όταν ένας κατάδικος αιτηθεί άδεια εξόδου στην πραγματικότητα αυτό που γίνεται είναι, η αίτησή του να εξετάζεται από τη Διεύθυνση των Φυλακών η οποία έρχεται παράλληλα σε επικοινωνία με την Αστυνομία για να λάβει πληροφορίες που αφορούν το ιστορικό του καταδίκου και το αν αυτός εμπίπτει σε κατηγορίες παραβατών σχετιζόμενων με το οργανωμένο έγκλημα. Ο τελευταίος αυτός έλεγχος γίνεται για να διαπιστωθεί αν κινδυνεύει να γίνει με την έξοδό του, στόχος εγκληματικής ενέργειας. Επίσης η Αστυνομία στο πλαίσιο επικοινωνίας με το Τμήμα Φυλακών αναλαμβάνει να αξιολογήσει την ασφάλεια του χώρου που πρόκειται να επισκεφθεί κρατούμενος όταν βγει έξω. Πάνω σε αυτό, ο κ. Κληρίδης εξέφρασε την εκτίμηση ότι πιθανό η οικία της οικογένειας του ισοβίτη Θεοφάνους, στα Χολέτρια της Πάφου, μια απομονωμένη περιοχή, να μην ήταν ορθό να κριθεί από την Αστυνομία ως ασφαλές σημείο για να βρεθεί ο κατάδικος.

Σε ερώτησή μας κατά πόσον η αξιολόγηση που κάνει το Τμήμα των Φυλακών πριν δώσει το ΟΚ σε έναν κρατούμενο να βγει έξω με συνοδεία, είναι ολιστική και επαρκής, μάς ανέφερε πως αυτή η αξιολόγηση γίνεται στα προαναφερόμενα πλαίσια από τη Διεύθυνση του Σωφρονιστικού Ιδρύματος χωρίς να παρεμβάλλεται οποιαδήποτε ψυχιατρική αξιολόγηση του καταδίκου ώστε να εκτιμηθεί η επικινδυνότητά του για τους πολίτες.

Σε γενικές γραμμές πάντως, μάς είπε ο κ. Κληρίδης, οι κανονισμοί υπάρχουν και είναι ικανοποιητικοί, αυτό που πρέπει να απαντηθεί είναι κατά πόσον οι κανονισμοί αυτοί ακολουθούνται από τους αρμόδιους όπως θα έπρεπε.