Χιλιάδες εκπαιδευτικοί και μαθητές ρίχθηκαν στη μάχη για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Αυτή είναι άλλωστε και η μεγαλύτερη πρόκληση του Υπουργείου Παιδείας μετά την έκρηξη κρουσμάτων του κορωνοϊού στην Κύπρο που είχε ως αποτέλεσμα μεταξύ άλλων και το κλείσιμο των σχολείων όλων των βαθμίδων.  Μπορεί ο ιός να «εισέβαλε» ξαφνικά και στις ζωές των Κυπρίων, ωστόσο οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους από το σπίτι με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας.

Πως όμως αυτό θα επηρεάζει τη ψυχολογία των μαθητών; Την δική της ανάλυση κάνει η Δρ. Αριστονίκη Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου ψυχολόγος σχολικής εξελικτικής κατεύθυνσης. Δείτε όσα δήλωσε στο AlphaNewsLive.

“Όλοι μας βιώνουμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Διανύουμε μια δύσκολη περίοδο. Είμαστε σε κρίση! Αυτή η κρίση δημιούργησε μια σωρεία προβλημάτων σε όλους μας: εκπαιδευτικά προβλήματα, προβλήματα εργασίας, ψυχολογικές δυσκολίες κ.α

Όσον αφορά τις εκπαιδευτικές δυσκολίες μια από τις προσφερόμενες λύσεις είναι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Η ιδιαιτερότητα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, όσον αφορά το εκπαιδευτικό / διδακτικό υλικό, είναι ότι αυτό αποτελεί το κύριο μοχλό της διαδικασίας της διδασκαλίας. Αν στο συμβατικό σύστημα εκπαίδευσης αυτός που διδάσκει είναι ο διδάσκοντας και το εκπαιδευτικό υλικό υποστηρίζει το έργο του, στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση αυτός που διδάσκει είναι το διδακτικό υλικό. Η θέση αυτή τονίζει την ιδιαιτερότητα και τη σημασία που έχει το διδακτικό υλικό οποιασδήποτε μορφής σε ένα σύστημα ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Είναι αυτονόητο ότι η ποιοτική διάσταση του διδακτικού υλικού και οι προϋποθέσεις που ακολουθεί, ως προς τις ανάγκες των μαθητών, ορίζουν την αποτελεσματικότητά του και συγχρόνως το καθιστούν ένα καλό ή κακό εκπαιδευτικό πεδίο πηγών και επεξεργασίας της πληροφορίας. Η αλληλεπίδραση μεταξύ διδάσκοντος και διδασκομένων που είναι πάγια αρχή της συμβατικής εκπαίδευσης, στις μορφές της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης μεταβάλλεται ως βασικότατη προϋπόθεση μεταξύ του διδακτικού υλικού και των διδασκομένων.

Το γενικό πλαίσιο του διδακτικού υλικού θα πρέπει να απαντήσει σε δύο βασικά ερωτήματα:

 •Ποια είναι η προϋπάρχουσα γνώση και ποιες οι προϋπάρχουσες δεξιότητες των μαθητών– χρηστών του επιστημονικού αντικειμένου προς ανάπτυξη; •Ποια είναι η διάσταση και το εύρος ανάπτυξης των νέων γνώσεων και δεξιοτήτων που θα ενσωματωθούν στο διδακτικό υλικό;

Θα πρέπει δηλαδή να ορισθεί το τι γνωρίζουν ήδη οι μαθητές – χρήστες του διδακτικού υλικού και τι είναι ικανοί να κάνουν. Με αφετηρία τις απαντήσεις αυτές, ορίζεται και το δεύτερο σκέλος, που είναι το τι θα πρέπει να μάθουν με την ολοκλήρωση της σπουδής τους και τι θα είναι ικανοί να κάνουν.Επίσης, το εκπαιδευτικό υλικό πρέπει να αντικαθιστά πλήρως η φυσική παρουσία του καθηγητή. Το πρώτο βασικό πρόβλημα στην εξ’αποστάσεως εκπαίδευση έχει να κάνει με την προσαρμογή του μαθητή σε ένα νέο τρόπο μάθησης. Αυτό το στυλ «επιβάλλει» στον καθηγητή να έχει τον πλήρη έλεγχο και την ευθύνη για τη ροή της διδασκαλίας ,τις διεργασίες των μαθημάτων και τους μαθητές με τη σειρά τους να ακολουθούν «πιστά» τις όποιες διαδικασίες.

Στην εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση, ο μαθητής καλείται να σχεδιάσει από μόνος του το πλάνο μελέτης του. Αυτό σημαίνει πως ο μαθητής έρχεται «αντιμέτωπος» με τον ίδιο του τον εαυτό, μια και ο ίδιος πρέπει, χωρίς την επιβολή του καθηγητή του, να κάνει πρόγραμμα μελέτης και να ολοκληρώσει τις εργασίες που του δίνονται μέσα στην ακριβή ημερομηνία που ορίζει το πρόγραμμα σπουδών του. Ο καθηγητής στην εξ’αποστάσεως εκπαίδευση παίζει ρόλο επικουρικό και όχι πρωταρχικό. Η εξ ‘αποστάσεως εκπαίδευση είναι μια «μοναχική» μορφή εκπαίδευσης που σίγουρα απαιτεί μεγάλη αυτοπειθαρχία και ωριμότητα από αυτόν που την επιλέγει.

Απ’όλα αυτά γίνεται αντιληπτό πως ενδεχομένως οι μαθητές επιπρόσθετα από το ψυχολογικό φορτίο της κρίσης να επιφορτισθούν και με την δυσκολία του καινούργιου αυτού τρόπου διδασκαλίας. Σε  έρευνες που έχουν γίνουν κατά καιρούς για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση διαφάνηκε ότι οι μαθητές επιβαρύνονταν με άγχος προσαρμογής στο νέο τηλεσυστημα. Συγκεκριμένα ανέφεραν ότι στις ανοικτές ερωτήσεις η προσοχή τους διασπάται πιο εύκολα στο περιβάλλον της τηλεδιάσκεψης από ότι σε μια συμβατική διδασκαλία λόγω της έλλειψης προσωπικής οικειότητας με τον διδάσκοντα αλλά και τη γρήγορη κόπωσή τους από συνεχή προσήλωση των ματιών στην ψηφιακή οθόνη. Αυτά σε συνδυασμό με την απουσία τηλεκπαιδευτικής κουλτούρας αλλά και δυσκολία χειρισμού των ηλεκτρονικών μέσων μπορεί να επιβαρύνουν την πορεία της διδασκαλίας.

Παράλληλα με την βεβιασμένη έκτακτη λύση της εξ αποστάσεως διδασκαλίας θα ήταν φρόνιμο το υπουργείο να σκεφτεί και άλλους τρόπους όπως την μείωση της ύλης για φέτος, ιδιαίτερα στους μαθητές Δημοτικού, την αναπροσαρμογή της ύλης για τις επόμενες τάξεις με βάση την γνώση που κατέχουν οι μαθητές μέχρι τώρα, την εμπέδωση της ύλης που διδάχθηκε μέσα από βιντεάκια που θα φτιάξουν οι εκπαιδευτικοί της τάξης για την κάθε τάξη ή την δημιουργία ειδικών εκπαιδευτικών τηλεοπτικών ή διαδικτυακών προγραμμάτων κ.α