του Χριστόφορου Νέστορος

Τα δραματικά γεγονότα που εκτυλίχθηκαν στην περιοχή του Αεροδρομίου Λευκωσία το 1974 εξιστορεί στον Alpha ο Σωκράτης Περικλέους, γιος του ιδιοκτήτη του λούναπαρκ Τίβολι, που μετατράπηκε σε στρατόπεδο αιχμαλώτων. Μια ιστορία που συγκλονίζει. Ανάμεσα σε άλλα μας διηγείται πως ένας Τούρκος αξιωματικός που έσωσε παππου και εγγονό από σίγουρο θάνατο και πως το αεροδρόμιο κατέληξε τελικά στα χέρια των Ηνωμένων Εθνών.

Οταν ριπές από εν ψυχρώ εκτελέσεις, διαδέχθηκαν τα παιδικά χαμόγελα. Οταν η πίστα ενός λούναπάρκ, μετατράπηκε σε πίστα θανάτου.

“Ηταν η πίστα με τα συγκρουομενα και τους είχαν μέσα στην γωνιά μέσα”

Ηταν σαν σήμερα πριν 47 χρόνια…

Το Τίβολι ήταν το συνώνυμο της ξεγνοιασιάς και της διασκέδασης των παιδιών. Το 1974 μετατράπηκε στο λούναπαρκ του τρόμου. Από το 1967 το Τίβολι, ήταν ο βασιλιά της κυπριακής ψυχαγωγίας.

Πρωί της 23 Ιουλίου 1974 η εκεχειρία σπάζει και ύπουλα τα τουρκικά στρατεύματα προελάυνουν στον δρόμο Λευκωσίας – Μορφου. Στόχος τους η κατάληψη του αεροδρομίου. Ενώ ανυποψιάστοι πολίτες πηγαινοέρχονται, στήνουν άρματα της ΕΦ στην περίμετρο του Τίβολι, για να δώσουν την εντύπωση ότι η περιοχή είναι ασφαλής.

Γύρω στους 50 πολίτες και στρατιώτες πιάνονται αιχμάλωτοι στην πίστα του Τίβολι. 2 εκτελούνται εν ψυχρώ. Ενας απ΄ αυτούς, παρολίγον να ήταν ο ιδιοκτήτης του Τίβολι Περικλής Χριστοφίδης και ο 3χρονος εγγονός του.

Advertisement

“Σκεφτόταν κατά πόσο πάθαμε ζημιές από τους βομβαρδισμούς, έπιασε την λεωφόρο Αεροδρομίου κανονικά. Δεξία πριν φτάσει στο αεροδρόμιο ειδε άρματα μάχης, τα οποία είχαν ελληνικές σημαίες.”

Ενόσω πλησίαζε ανυποψίαστος, πέφτει σε μπλόκο.

“Εκεί είδε δυο σκοτωμένους δικούς μας και στρατιωτές, εγνέψαν του προχώρα. Αρχισε να υποψιάζεται, μπήκε στον χώρο του Τίβολι.”

Ο ίδιος ψηλώνει τα χέρια και τον πλησιάζει ένας Τούρκος αξιωματικός.

“Του λέει στα τούρκικα τι κάνεις εδώ. Ο αδελφότεκνος μου βγήκε από το αυτοκίνητο και ο Τούρκος τον χαιδεψε στο κεφάλι και του είπε μην φοβάσε ρε μωρό και είπε του πατέρα μου φύε.”

Ο Περικλής Χριστοφίδης, σταματά όποιον κατευθυνόταν προς το αεροδρόμιο, για να μην προχωρήσει και πιαστεί αιχμάλωτος. Ειδοποιεί τις αρχές στο αεροδρόμιο, στον αστυνομικό σταθμό του Αγίου Δομετίου και την Πύλη Πάφου. Οι πραξικοπηματίες τον βγάζουν τρελό. Η απάντηση τους:

“Σπέρνεις τον τρόμο με ψευδείς πληροφορίες και τον απειλήσαν μάλιστα ότι θα τον συλλάβουν.”

Οι ημέτέρες δυνάμεις τελούν σε πλήρη σύγχυση. Στο αεροδρόμιο Λευκωσίας, για να εξακριβωθεί η ταυτότητα των αρμάτων επινοείται ένα εμφάνταστο σχέδιο. Ντύνουν τον Ηράκλη, έναν νεαρό από το Γερόλακκό, με ρούχα των ΟΗΕδων.

“Εβαλε ένα σορτ και ένα τζόκει τον ΗΕ και έκανε ότι έκανε τζόκι μεταξύ των Τούρκων. Είδε τα διακριτικά τους και επέστρεψε και μας είπε ότι όντως είναι Τούρκοι.”

Στην γραμμή άμυνας για αποκρούση της επίθεσης που εξαπέλυσαν οι Τούρκοι και ο έφεδρος ανθυπολοχαγός, Σωκράτης Περικλέους.

“Ήρθαν με λεωφορεια και λοκατζηδες που ήρθαν δυο μέρες πρωτίτερα με ΝΟΡΑΤΛΑΣ και εκεί έγινε μεγάλο μακελείο.”

Τα Ηνωμένα Έθνή, ζητούν από τον Ελλαδίτη διοικητη τα κλειδιά του αεροδρομίου, για να μην πέσει στα χέρια των Τούρκων.

“Μπήκαν τα ΗΕ στην μέση για να σταματήσει η μάχη. Του λεει αν δεν δω σημαία των ΗΕ πάνω στο κτίριο του αεροδρομίου εγώ δεν φεύγω απ΄ εδώ.”

Στην περιοχή αιωρείται ακόμη το πνεύμα του Μανώλη Μπικάκη, του κρητικού λοκατζη, που έγινε θρύλος.

“Οταν ξεκινήσαν τα άρματα να περικυκλώσαν την Λευκωσία, ήρθαν απ΄ αυτόν τον δρόμο εδώ. Και τους χτύπησε ο Μπικάκης. Ηταν ο λόγος που σταμάτησε η προέλαση των αρμάτων.”

Η ταυτότητα του Τούρκου αξιωματικού που έσωσε την ζωή παππού και έγγονού έγινε αργότερα γνωστή. Οπως διαπιστώθηκε, ήταν Αρμένιος της Τουρκίας.

“Εμαθα ότι έσωσε πολύ κόσμος εκτός από τον πατέρα μου. Απένατι από την ΕΛΔΥΚ πήγε την πορηγούμενη νύκτα και είπε στον βοσκό και την γυναίκα του σηκωστείτε φύγετε, γιατί αύριο θα γίνει μεγάλο κακό.”