«Γινόμαστε μάρτυρες μιας μεγάλης απογοήτευσης του κόσμου» παραδέχεται ο Κοινωνιολόγος Νίκος Περιστιάνης στην αρχή της συζήτησής μας, αναφέροντας πως η αισιοδοξία που κυριαρχούσε το περασμένο έτος, έδωσε τη θέση της σε μια αντίθετη κοινωνική ατμόσφαιρα, με την ελπίδα για σημαντικές βελτιώσεις στον πολιτικό ή οικονομικό τομέα να απομακρύνεται.

Το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του ειδησεογραφικού δικτύου Al Jazeera και όσα ακολούθησαν τα επόμενα εικοσιτετράωρα, μονοπώλησαν το κοινωνικό και ειδησεογραφικό ενδιαφέρον τις τελευταίες μέρες δημιουργώντας πλήθος φωνών που ζητούν πολιτικές αλλαγές και τερματισμό της διαφθοράς. 

Μιλώντας στο AlphaNews.Live, o Κοινωνιολόγος Νίκος Περιστιάνης, αναφέρεται στην αντίδραση της κυπριακής κοινωνίας, στην επόμενη μέρα αλλά και στα στοιχεία εκείνα που θα εξασφαλίσουν ένα μόνιμο -σε βάθος χρόνου- αποτέλεσμα μετά τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας.

– Πώς αντιμετωπίζει ο κυπριακός λαός τα όσα βλέπουν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες μέρες;

Με αντιδράσεις αγανάκτησης και οργής που εκφράζονται μέσα από την υπόθεση των «χρυσών» διαβατηρίων. Ο κόσμος ένιωσε ξαφνικά ότι η ηγεσία μας σε ένα επίπεδο έχει ένα λόγο που αφορά το κοινό, είναι μια γλώσσα πατριωτική, μια γλώσσα που μιλάει για πολιτικούς στόχους, για αξίες, για την ανάγκη να συσπειρωθούμε στα εθνικά θέματα, την ανάγκη όλοι να κάνουμε θυσίες για το μακροπρόθεσμο καλό και ξαφνικά από την άλλη διαπιστώνει μέσα από το ντοκιμαντέρ του Al Jazeera, πέρα από αυτό το προσωπείο η στυγνή πραγματικότητα είναι ότι οι πολιτικοί μας την ίδια στιγμή παίζουν παιχνίδια προσωπικού πλουτισμού εκμεταλλευόμενοι τους νόμους που οι ίδιοι θεσπίζουν, που οι ίδιοι καλούνται να υπερασπίσουν, τους καταπατούν χωρίς μεγάλη σκέψη ή προβληματισμό με τον πιο εύκολο τρόπο για να βάλουν οι ίδιοι κάποια οφέλη. Αυτό απογοητεύει πολύ, αυτή η διγλωσσία.

– Είδαμε τις τελευτές ημέρες διαδηλώσεις κατά της διαφθοράς όπου απαιτήθηκε αλλαγή. Πότε είχαμε ξανά τέτοιες εκδηλώσεις στο παρελθόν και τί αποτέλεσμα επέφεραν;

Το πιο συγγενικό ξέσπασμα που θυμάται ήταν γύρω στο 2011 με την έκρηξη στο Μαρί, που ήρθε σε μια εποχή σημαδιακή. Άρχισαν ήδη να φαίνονται τότε τα προβλήματα της οικονομίας και σε λίγο καιρό είχαμε και το «κούρεμα». Εκείνη η εποχή έβγαλε τον κόσμο στους δρόμους. Νιώσαμε όλοι ότι έπρεπε επιτέλους να φωνάξουμε ως πολίτες, να διαμαρτυρηθούμε για εκείνα που βλέπαμε πως πήγαιναν λάθος, την ατολμία του κράτους, για το γεγονός ότι δεν έπαιρναν σωστά μέτρα όταν έπρεπε να τα πάρουν. Εκείνον τον καιρό είχαμε κάποιες αυθόρμητες εκδηλώσεις. 

Δυστυχώς αυτές κράτησαν για λίγα χρόνια ίσως και στη συνέχεια σιγά σιγά εξαφανίστηκαν. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει καμιά οργάνωση σε μια πιο σταθερή και μακρόχρονη βάση. 

Τι γίνεται στην πράξη, υπάρχουν καμιά πενηνταριά άτομα που νιώθουν έντονα για κάτι, μέσα σε μια νέα οργάνωση υπάρχουν κάποιοι πολίτες που έχουν ηγετικά προσόντα. Καταφέρνουν λοιπόν να κάνουν λίγο ντόρο δημόσιο και να μαζέψουν λίγο κόσμο για εκδηλώσεις, όμως στη συνέχεια σιγά σιγά η προσπάθεια αυτή φθίνει. Γιατί τα άτομα αυτά προσπαθούν απεγνωσμένα να σταθούν, δεν υπάρχει όμως μια βάση κοινωνική που να τους συνδέει με κάτι άλλο. 

– Θα θυμόμαστε σε ένα χρόνο από τώρα όσα μας κλόνισαν τις τελευταίες ημέρες; 

Αν δε διοχετευθεί αυτή η ενέργεια και η αγανάκτηση, αυτό το αυθόρμητο συναίσθημα σε κάτι πιο μόνιμο κι αν δε σχηματιστεί σε κάποια συγκεκριμένη πολιτική θα εξαφανιστεί, Γιατί να μείνει; Εάν οι διάφοροι πολίτες που αισθάνονται οργή και αγανάκτηση δεν καταφέρουν να οργανωθούν και οι χιλιάδες φωνές να μεταφραστούν σε μια ενιαία φιλοσοφία με συγκεκριμένα αιτήματα που να πιέσουν οργανωμένα σε κάποια κατεύθυνση, έχουμε απλώς συναισθηματικές αντιδράσεις. Αυτό συμβαίνει συνεχώς στην Κύπρο. Από τη μια έχουμε τα πολιτικά κόμματα να υποφέρουν, να χάνουν κάπως τη δύναμή τους αλλά από την άλλη να μην υπάρχει κάτι νέο που να καταφέρνει να μορφοποιεί μόνιμα τα νέα συναισθήματα που εμφανίζονται στο προσκήνιο. 

– Είναι αυτή η αρχή του τέλους για τη διαφθορά στην Κύπρο; Είναι εφικτή μια πραγματική αλλαγή;

Θα δούμε κάποιες πραγματικές αλλαγές αν περάσουμε από τις στιγμιαίες αντιδράσεις και την έξαρση αυτού του συναισθήματος αγανάκτησης, σε κάτι πιο συγκεκριμένο και σταθερό. Για παράδειγμα, αν τα ίδια τα κόμματα θεωρήσουν ότι δεν πάει άλλο, πρέπει τα ίδια να καταφέρουν να δώσουν έκφραση σε αυτά τα νέα συναισθήματα που φαίνονται μεταξύ των πολιτών, να αλλάξουν τα ίδια τα κόμματα. Να φέρουν μέσα νέο κόσμο και να τον εντάξουν στα παλαιότερα σχήματα. Ο άλλος ο τρόπος είναι να καταφέρουν οι πολίτες να οργανώσουν κάτι νέο σε μια πιο μόνιμη βάση.

Τι προβλέπω προσωπικά, από την κατάσταση αυτή θα ωφεληθούν, πρόσκαιρα τουλάχιστον, κάποια μικρά κόμματα αν καταφέρουν να δώσουν έκφραση σε αυτό που γίνεται τώρα. Για παράδειγμα, το κόμμα των Οικολόγων στην Κύπρο είναι κάπως αμέτοχο, πιο αποστασιοποιημένο από την διαχείριση της εξουσίας. Σε μια τέτοια φάση είναι πολύ πιθανό κάποιοι να νιώσουν ότι είναι ένας χώρος που μπορεί να μας εκφράσει γιατί υπάρχει εκεί μια πολιτική σταθερότητα, είναι εκεί για χρόνια, πλην όμως είναι πολύ μικρό.

Τα άλλα μικρά κόμματα, βλέπω πιο δύσκολο να επωφεληθούν με τον ίδιο τρόπο γιατί έχουν ταυτιστεί πολύ είτε με το Κυπριακό είτε έχουν πάρει μέρος στη διαχείρισης της κρατικής εξουσίας οπότε και αυτά έχουν «αμαυρωθεί». Θεωρώ ότι τα μεγάλα κόμματα και η μεγάλη πόλωση που υπάρχει στην κυπριακή κοινωνία θα συνεχίσουν. Αν μη τι άλλο αυτοί οι δύο χώροι θα καταλάβουν σύντομα κάποια από τα λάθη τους, θα τα παραδεχθούν και θα κάνουν διορθωτικές κινήσεις.

– Ποια είναι η εκτίμησή σας για την κατάληξη αυτού του σκανδάλου; Ποια θα είναι η επόμενη μέρα;

Το πιο σημαντικό από όλα είναι ότι τερματίζεται η ίδια η πολιτική των «χρυσών» διαβατηρίων. Το στρίμωγμα αυτό του κράτους, η προσβολή του πολιτικού συστήματος ως συνόλου, έχει οδηγήσει στον τερματισμό ενός συστήματος. Μπορεί να μη δώσαμε πολύ σημασία, αλλά τι σημαίνει αυτό; Πρέπει να ψάξουμε άλλες λύσεις. Κακά τα ψέματα, τα τελευταία χρόνια τα «χρυσά» διαβατήρια είναι που μας έδιναν το «ψωμί» μας.

Το μεγάλο δίλημμα που έχουμε μπροστά μας είναι «Τί κάνουμε τώρα; Τί νέες επιλογές έχουμε;». Κάναμε κάποιες επιλογές πρόσκαιρες που κατάφεραν να μας δώσουν μια ανάσα για να πάμε λίγο πιο κάτω όμως με μια κοντόφθαλμη πολιτική. Σε μια άλλη ευκαιρία τοποθετήθηκα για τα «πήλινα πόδια» της οικονομίας. Με την έννοια ότι τα πήλινα πόδια σπάνε και έτσι δεν έχεις πόδια πλέον. Να λοιπόν το τραγικό μας δίλημμα αυτή τη στιγμή, μείναμε χωρίς πόδια. Πώς καταφέρνουμε να κινηθούμε πλέον αφού δεν έχουμε πόδια; 

Πρέπει να ξαναεφεύρουμε τον εαυτό και το όραμά μας. Αυτό αφορά τόσο την οικονομία όσο και το Κυπριακό. Έχουν τελειώσει τα ψέματα, οι απατηλές ελπίδες και πρέπει επιτέλους να πάρουμε σημαντικές αποφάσεις για το μέλλον μας. Ποιοι είμαστε και πού πάμε.