Του Γιώργου Χρυσάνθου
Advertisement«Τώρα που έμεινα μόνη μου σκέφτομαι τι είχα και τι έμεινε. Είμαι από το Βαρώσι. Ο καθένας έχει το σπίτι του και το νοικοκυριό του. Τώρα πέφτω χαμέ και δεν μπορώ».
«Χιλιάδες άνθρωποι κάθε ηλικίας, βρέθηκαν στο πουθενά, μέσα σε μερικά λεπτά».
«Είμαι η Σταυρούλα, από την Κερύνεια. Δεν θα πάω πίσω, φοβάμαι».
Άλλοι βρήκαν ένα κρεβάτι και λίγο φαγητό σε σπίτια συγγενών και φίλων και άλλοι σε άγνωστες οικογένειες που τους άνοιξαν το σπίτι στις ελεύθερες περιοχές, δίνοντας τους ρούχα και φαγητό.
«Πήραν τα πράγματα μας, τις καρότσες μας, την τηλεόραση μας, τα πράγματα μας».
Υπήρχαν όμως και αυτοί που δεν είχαν που να μείνουν, φεύγοντας από το σπίτι με τα ρούχα που φορούσαν και ένα κομμάτι ψωμί στο χέρι.
«Φύγαμε από το σπίτι μας με τα ρούχα που φορούσαμε».
Αποτέλεσμα ήταν να καταλήξουν σε αντίσκηνα, άλλοι για μέρες, άλλοι για μήνες, άλλοι για δύο ολόκληρα χρόνια.
Advertisement«Είχα τα ρούχα μου και τώρα να είμαι εδώ. Αρώστησα παιδί μου. Να έχεις τις ευχές μου να έχεις».
Ο καθένας και μια ξεχωριστή ανθρώπινη ιστορία, μέσα στην προσφυγιά και τους καταυλισμούς.
«Έφυγα με όλη μου την οικογένεια. Έχασα τον αδελφό μου. Ήταν 18 χρονών».
48 χρόνια μετάΟ Χριστάκης Πασχάλη ήταν ένας εκ των 5 ιδρυτών της Παγκύπριας Επιτροπής Προσφύγων, η οποία δημιουργήθηκε για να βοηθήσει, εν μέσω του χάους που υπήρχε, με το κύμα προσφύγων.
Χριστάκης Πασχάλης, Ιδρυτικό Μέλος Παγκύπριας Επιτροπής Προσφύγων«Στη Λευκωσία ο μεγαλύτερος όγκος των αντίσκηνων ήταν στον Στρόβολο και στη Ψημολόφου και σε άλλες περιοχές σε μικρότερο αριθμό».
Η προσπάθεια δύσκολη, αφού χιλιάδες πρόσφυγες δεν είχαν που να μείνουν στις Ελεύθερες περιοχές.
Χριστάκης Πασχάλης, Ιδρυτικό Μέλος Παγκύπριας Επιτροπής Προσφύγων«Ακόμα και μέσα στους δρόμους, κάτω από τα δέντρα, για τις πρώτες μέρες, μέχρι να επιστρέψουμε στα χωριά μας».
Πρόσφυγας και ο ίδιος από το Δίκωμο, ξύπνησε εκείνο το μαύρο πρωινό αντικρίζοντας την κόλαση της εισβολής.
Χριστάκης Πασχάλης, Ιδρυτικό Μέλος Παγκύπριας Επιτροπής Προσφύγων«Κατάστασης χαώδης. Σκέπαζαν τον ουρανό του Δικώμου τα μεταγωγικά που έριχναν τους αλεξιπτωτιστές».
Ενώ ο αγώνας της Παγκύπριας Επιτροπής Προσφύγων κορυφώθηκε με την προσπάθεια να στεγαστούν σε προσφυγικούς συνοικισμούς που κτίστηκαν άρον άρον σε όλες τις Επαρχίες.
Χριστάκης Πασχάλης, Ιδρυτικό Μέλος Παγκύπριας Επιτροπής Προσφύγων«Σε διάρκεια περίπου 5-6 χρόνων κτίστηκαν 66 οικισμοί, περίπου 13600 οικιστικές Μονάδες».
Αυτή η μέρα είναι δύσκολη και οδυνηρή για χιλιάδες πρόσφυγες που έζησαν εκείνα τα μαύρα γεγονότα. Και όπως φαίνεται, μισός αιώνας δεν είναι αρκετός για να σβήσει από τη μνήμη όσα έζησε εκείνες τις μέρες ο κυπριακός λαός.