Αρνητές κορωνοϊού, διαφωνούντες με τους εμβολιασμούς κατά της πανδημίας και διασπορείς ψευδών, τραγικών ειδήσεων. Ποια είναι άραγε η κοινή συνισταμένη “πίσω” από τις νεοφανείς κατηγορίες χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που φέρονται να είναι επικίνδυνοι για τη δημόσια υγεία, με τις ανυπόστατες και παραπλανητικές αναρτήσεις τους; Ο κοινωνιολόγος Νίκος Περιστιάνης πιστεύει ότι τα κίνητρα “πίσω” από όσους δισπείρουν fake news στο διαδίκτυο κρύβεται η απέλπιδα προσπάθεια των ιδίων να πείσουν τους εαυτούς τους και τους ομοϊδεάτες τους ότι τα πιστεύω και οι απόψεις τους δεν είναι περιθωριακά, αλλά έγκυρα και βασισμένα σε επιστημονικά δεδομένα.
Advertisement“Δηλαδή προσπαθούν να πείσουν ότι δεν λένε ανοησίες, αλλά ότι οι απόψεις τους έχουν μια καλή βάση. Άρα προσπαθούν να βρουν τεκμηρίωση των απόψεων τους. Και επειδή αυτοί οι άνθρωποι αμφισβητούνται ευρέως από την πλειοψηφία, μπαίνει και στους ίδιους ένα ερωτηματικό. Αυτά που πιστεύω είναι δυνατό να είναι λάθος ή εγώ η μειοψηφία έχω δίκαιο και απλά η πλειοψηφία πρέπει να ανοίξει τα μάτια τους. Προσπαθούν να αυτοβεβαιωθούν ότι τα έχουν τετρακόσια και ότι έχουν σώας τα φρένας, ότι έχουν δίκαιο, είναι σωστοί και ότι η πλειοψηφία είναι λάθος.”
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ο κύριος Περιστιάνης έκανε λόγο για έναν συνεχή αγώνα συλλογής δήθεν στοιχείων και αποδείξεων από τους διασπορείς ψευδών ειδήσεων με στόχο να αποδείξουν στην πλειοψηφία ότι έχει λάθος, τα οποία συχνά προκαλούν πανικό και αναστάτωση.
Advertisement“Επειδή υπάρχει μια μεγάλη μειοψηφία που ασπάζεται τέτοιες ιδέες, μόλις βρουν μια ένδειξη ή μια πιθανή απόδειξη όπως το πρόσφατο παράδειγμα με τον δήθεν θάνατο νεαρού, αμέσως το χρησιμοποιούν σαν απόδειξη ότι παρά το ότι είμαστε μειοψηφία, έχουμε δίκαιο, έχουμε την αλήθεια με το μέρος μας. Και αυτή η μικρή κοινότητα προσπαθεί να ενισχυθεί, να αυτοβεβαιωθεί για τις απόψεις της και μετά να μπει σε λεπτομέρειες να εξηγήσει αυτό που συμβαίνει.”
Ο Κοινωνιολόγος έφερε ως παράδειγμα τη δράση αιρετικών και παραθρησκευτικών ομάδων που ανά τακτά χρονικά διαστήματα επικαλούνται το τέλος του κόσμου και χρησιμοποιούν ως επιβεβαιωτικά στοιχεία, κάποια καιρικά φαινόμενα.
“Αν γίνει σεισμός, λένε ότι έρχεται το τέλος του κόσμου. Αν βρέξει, λένε ότι αυτοί είχαν προειδοποιήσει. Αν σημειωθούν πλημμύρες, το ίδιο. Κάθε πράγμα που γίνεται το χρησιμοποιούν για να επιβεβαιώσουν αυτό που οι ίδιοι πιστεύουν.”
Ο κύριος Περιστιάνης τονίζει ότι κατά βάση, τα άτομα που δρουν με τον συγκεκριμένο τρόπο έχουν μια συνωμοσιολογική θεώρηση των πραγμάτων, ότι δηλαδή “οι δυνατοί και ισχυροί του κόσμου συνεννοούνται μεταξύ τους, έχουν κλίκες είτε είναι επιστήμονες, γιατροί, κυβερνήσεις, πλούσιοι.”
“Πιστεύουν ότι όλοι οι άλλοι προσπαθούν να αποκρύψουν την αλήθεια και ότι μόνο αυτοί την κατέχουν. Είναι το ίδιο όπως μικρές ομάδες αρχίζουν με μια άποψη, δόγμα, θρησκεία και ερμηνεύουν τα πάντα με τη δική τους θέση. Είναι κάτι αναμενόμενο στη δική τους την κοσμοθεωρεία.”
