Αποτελεί σταθμό στην ιστορία του τόπου η σύσταση και λειτουργία της Κυπριακής Ακαδημίας Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών, είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, το βράδυ της Τετάρτης στην τελετή εγκατάστασης του Προέδρου και της παρουσίασης της πρώτης Συγκλήτου της Ακαδημίας, στο Δημοτικό Θέατρο.

“Η σημερινή μέρα αποτελεί ορόσημο  για τα ακαδημαϊκά δρώμενα της πατρίδας μας και όχι μόνο. Η σύσταση και η λειτουργία της Ακαδημίας, του Ανώτατου Πνευματικού Ιδρύματος της Κύπρου, της εστίας των πλέον διακεκριμένων επιστημόνων, λογίων και καλλιτεχνών αποτελεί, αδιαμφισβήτητα, σταθμό στην ιστορία του τόπου μας”, είπε, προσθέτοντας ότι η λειτουργία της την τοποθετεί θεσμικά και δυναμικά στο διεθνές επιστημονικό, πολιτιστικό και ακαδημαϊκό γίγνεσθαι.

Ο Πρόεδρος ανέφερε ότι η Κυβέρνηση υπήρξε από την αρχή ένθερμος υποστηρικτής και αρωγός της Ακαδημίας. “Η προσφορά της στον τόπο, παρά το σύντομο της λειτουργίας της, είναι ανεκτίμητη και στόχος μας είναι η περαιτέρω συνεργασία και αξιοποίηση της εμπειρογνωμοσύνης και σοφίας όλων των μελών της Ακαδημίας, σε θέματα και ζητήματα που απασχολούν την Κοινωνία μας, με ιδιαίτερη έμφαση στους τέσσερις βασικούς τομείς προτεραιότητας: στην Υγεία, στην Παιδεία, στον Ψηφιακό Μετασχηματισμό και στην Πράσινη μετάβαση της χώρας μας”, είπε.

Πρόσθεσε ότι αυτοί οι τομείς αποτελούν προτεραιότητα για τη διακυβέρνηση, που στοχεύει στην όσον το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή και εμπλοκή εμπειρογνωμόνων και εμπλεκόμενων φορέων στην ευρύτερη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Ο ίδιος διαβεβαίωσε προσωπικά για την ταχύτερη διεκπεραίωση και διευθέτηση των θεμάτων που απασχολούν την Ακαδημία, ώστε να αποκτήσει το συντομότερο τη δική της στέγη, έναν χώρο που θα καταστεί εξελικτικά ακαδημαϊκό κέντρο διεθνούς ακτινοβολίας. 

Ο Πρόεδρος ευχαρίστησε την απελθούσα Μεταβατική Διοίκηση της Κυπριακής Ακαδημίας, με πρώτο Πρόεδρο τον Λουκά Χριστοφόρου και στη συνέχεια τον Ανδρέα Δημητρίου, αλλά και το νεοεκλεγέν Προεδρείο, με Πρόεδρο τον Καθηγητή Αχιλλέα Αιμιλιανίδη, και τα μέλη της πρώτης Συγκλήτου, που, όπως είπε, είναι όλοι διακεκριμένες προσωπικότητες με ακαδημαϊκές περγαμηνές και διεθνή αναγνωρισιμότητα στον χώρο των Επιστημών, των Γραμμάτων και των Τεχνών.  

Έκανε επίσης αναφορά, σε επιστολή που έλαβε από την Ακαδημία, από κοινού με τους Προέδρους των Ακαδημιών των άλλων 26 κρατών μελών της ΕΕ με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές για ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τη σημασία που από πλευράς της ΕΕ πρέπει να δοθεί στον τομέα της Παιδείας.

Πρόεδρος της πρώτης Συγκλήτου είναι ο Αχιλλέας Αιμιλιανίδης, Αντιπρόεδρος ο Γεώργιος Χατζηγεωργίου, Γενικός Γραμματέας ο Κυριάκος Δημητρίου. Πρόεδρος Τάξης Θετικών Επιστημών είναι ο Μάριος Πολυκάρπου, Πρόεδρος Τάξης Γραμμάτων και Τεχνών η Έλενα Μουζάλα, Πρόεδρος της Τάξης Ηθικών, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών ο Σταύρος Φωτίου. Επιπλέον, στη Σύγκλητο συμμετέχει ως Εκπρόσωπος της Τάξης Θετικών Επιστημών ο Στάθης Παπαροδίτης, ως Εκπρόσωπος της Τάξης Γραμμάτων και Τεχνών ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης, ενώ ο Λεωνίδας Λεωνίδου είναι ο Εκπρόσωπος της Τάξης Ηθικών, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών.

Στη δική του ομιλία, ο Πρόεδρος της Ακαδημίας, Αχιλλέας Αιμιλιανίδης, είπε ότι σε μια χώρα στην οποία συχνά κυριαρχεί ο σκεπτικισμός και η απογοήτευση και που οι πολίτες αναζητούν αγωνιωδώς πρότυπα, ο ρόλος της Ακαδημίας είναι και χρήσιμος και αναγκαίος. Πρόσθεσε ότι η επίτευξη της αποστολής της Ακαδημίας περιλαμβάνει στόχους, βραχυπρόθεσμους, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους, που χρειάζονται σημαντικό χρόνο, προσπάθεια και όραμα για να μπορέσουν να επιτευχθούν.

«Η λήξη της πενταετούς μεταβατικής περιόδου και η εκλογή του Προεδρείου και της πρώτης Συγκλήτου συνιστά ένα σημαντικό σταθμό στην ιστορική εξέλιξη της Ακαδημίας», ανέφερε, σημειώνοντας ότι οι εθνικές Ακαδημίες είναι τα ανώτατα επιστημονικά και πνευματικά ιδρύματα κάθε χώρας με σημαντική αποστολή.

Πρόσθεσε ότι στην Κύπρο δεν υπήρχε Ακαδημία, αφού ήταν μικρό κράτος και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990 δεν λειτουργούσαν στην Κύπρο πανεπιστήμια. Εντούτοις, είπε, υπήρχαν Κύπριοι που εκλέγονταν μέλη είτε στην Ακαδημία Αθηνών, είτε σε άλλες σημαντικές εθνικές Ακαδημίες όπως η Βρετανική ή η Αμερικανική.

Υπενθύμισε ότι με πρωτοβουλία του Κύπριου Καθηγητή Λουκά Χριστοφόρου, Μέλους της Ακαδημίας Αθηνών, προωθήθηκε η ιδέα για ίδρυση εθνικής Ακαδημίας στην Κύπρο. Εξήγησε ότι δυνάμει της νομοθεσίας που τη διέπει, η Ακαδημία είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, ανεξάρτητη και πλήρως αυτόνομη ως προς τους σκοπούς της. Αποτελεί το Ανώτατο Πνευματικό Ίδρυμα της Κύπρου στις επιστήμες, στα γράμματα και στις τέχνες και την εστία των πλέον διακεκριμένων επιστημόνων, λογίων και καλλιτεχνών.

«Οι σκοποί της είναι η προώθηση της αριστείας σε όλες τις εκδηλώσεις του πνεύματος και η καλλιέργεια και προαγωγή των επιστημών, των γραμμάτων και των τεχνών, η συμβολή στην ανάπτυξη της έρευνας και της καινοτομίας και η ανάδειξη του έργου των Κυπρίων επιστημόνων, η υποστήριξη της παιδείας και η αναβάθμιση του επιστημονικού, πνευματικού και πολιτιστικού επιπέδου της Δημοκρατίας, η ενδυνάμωση της συνεργασίας των Πανεπιστημίων, των Κέντρων Ερευνών και της Βιομηχανίας της Δημοκρατίας», είπε.

Ιδιαίτερα σημαντικό, όπως ανέφερε, είναι πως η Ακαδημία καλείται να παρέχει προς τη Δημοκρατία επιστημονικά έγκυρη πληροφόρηση και γνωμοδότηση επιστημονικών, τεχνολογικών, θεμάτων τέχνης, καθώς και άλλων θεμάτων και να διαφωτίζει κρατικά όργανα και αρχές. Εξαιρετικής σημασίας, συμπλήρωσε, είναι επίσης η συμμετοχή της σε Ευρωπαϊκές και Διεθνείς Ενώσεις Ακαδημιών και η προώθηση κοινών θεμάτων, συμφερόντων και διεθνών συνεργασιών.

«Πρόθεσή μας είναι όπως ενημερώνουμε τακτικά την πολιτεία, τη Βουλή, τα πανεπιστημιακά ιδρύματα και όλους τους σχετικούς φορείς, αλλά και τον Τύπο, για επιστημονικά πορίσματα, αποτελέσματα κοινών δράσεων και ευρήματα/κείμενα πολιτικής, που συμφωνούνται σε επίπεδο των ευρωπαϊκών και διεθνών ενώσεων Ακαδημιών που είμαστε μέλη», ανέφερε.

Είπε ακόμα ότι ετοιμάζουν νέα ερευνητικά προγράμματα, συνέδρια, αλλά και κοινές δράσεις με οργανισμούς στην Κύπρο ή στο εξωτερικό. Πρόσθεσε πως σε μερικούς μήνες θα διοργανωθεί από την Ακαδημία και το Ινστιτούτο Κύπρου ένα εξαιρετικά σημαντικό διεθνές συνέδριο σε θέματα κλιματικής αλλαγής.

«Η Ακαδημία δεν υπάρχει για να ασκεί πολιτική ή να εκδίδει ανακοινώσεις εφήμερου ενδιαφέροντος για θέματα της ειδησεογραφίας. Δεν ανήκει στην “πολιτική αρένα”. Σκοπός της Ακαδημίας είναι να παραμείνει ανεξάρτητη και αυτόνομη, να προσφέρει σε όλους αδιακρίτως, Κυβέρνηση, Βουλή, πανεπιστημιακά ιδρύματα, κοινωνία των πολιτών, την εμπειρογνωμοσύνη της, την τεχνογνωσία της και να ενεργεί ως συμβουλευτικό και συντονιστικό όργανο. Να παρεμβαίνει με επιστημοσύνη και ακαδημαϊκότητα», σημείωσε ο κ. Αιμιλιανίδης.