Την έγκριση της συμμετοχής της Κροατίας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στον χώρο ελεύθερης διακίνησης Σένγκεν εισηγείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως ανακοίνωσε σε συνέντευξη Τύπου την Τετάρτη η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων Ίλβα Γιόχανσον. Απαντώντας σε ερώτηση του ΚΥΠΕ για την Κύπρο η κ. Γιόχανσον ανέφερε ότι η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη.

Όπως τόνισε η κ. Γιόχανσον, οι τρεις χώρες έχουν αποδείξει πως μπορούν να αντεπεξέλθουν στα ζητούμενα σε σχέση με το κοινοτικό κεκτημένο για τον χώρο Σένγκεν, και τα οποία αφορούν μεταξύ άλλων τον αποτελεσματικό έλεγχο των εξωτερικών συνόρων του χώρου Σένγκεν, την εκπλήρωση συγκεκριμένων κριτηρίων όσον αφορά την έκδοση βίζας Σένγκεν, την αποτελεσματική συνεργασία με άλλα κράτη μέλη και τη χρήση του Συστήματος Πληροφοριών Σένγκεν, καθώς και την διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και κριτηρίων προστασίας των δεδομένων στα σύνορα.

Η Κομισιόν καλεί το Συμβούλιο της ΕΕ να δώσει το τελικό πράσινο φως στις τρεις χώρες κατά την επόμενη συνάντηση του Συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων στις 8 Δεκεμβρίου. Για την ένταξη χωρών στον χώρο Σένγκεν απαιτείται και η συναίνεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβούλίου, το οποίο ήδη ενέκρινε το προσχέδιο της απόφασης του Συμβουλίου που αφορά την Κροατία στις 10 Νοεμβρίου, ενώ με ψήφισμα στις 18 Οκτωβρίου κάλεσε το Συμβούλιο να δώσει το πράσινο φως και σε Ρουμανία και Βουλγαρία.

Θα αξιολογηθεί το 2023 η Κύπρος

Η Κύπρος είναι η μόνη χώρα η οποία παραμένει εκτός του χώρου Σένγκεν μαζί με την Ιρλανδία (για την οποία ισχύει εξαίρεση για λόγους που έχουν να κάνουν με την ελεύθερη διακίνηση με το Ηνωμένο Βασίλειο και ειδικότερα τη Βόρεια Ιρλανδία).

Όπως αναφέρεται στην επικοινωνία την οποία εξέδωσε η Κομισιόν, η αξιολόγηση της ετοιμότητας της Κύπρου να ενταχθεί στο Σένγκεν βρίσκεται σε εξέλιξη. «Το Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν στην Κύπρο θα τεθεί σε εφαρμογή σύντομα και η διαδικασία αυτή θα επικυρωθεί με ειδική αξιολόγηση Σένγκεν το 2023».

Όπως σημειώνεται, βάσει της Πράξης Προσχώρησης του 2003, συγκεκριμένες πρόνοιες του κεκτημένου Σένγκεν ισχύουν ήδη από την ένταξη της Κύπρου. Στις 28 Μαΐου 2019, προστίθεται, «η Κύπρος δήλωσε την θέληση και τη δέσμευσή της να εφαρμόσει όλα τα μέρη του κεκτημένου Σένγκεν και να υπόκειται σε αξιολογήσεις, στον βαθμό που είναι εφικτό δεδομένων των ειδικών συνθηκών της Κύπρου όπως αναγνωρίζονται στο Πρωτόκολλο 10 της Πράξης Προσχώρησης του 2003».

Κληθείσα από το ΚΥΠΕ να σχολιάσει πού βρίσκεται η διαδικασία σε σχέση με την Κύπρο, η κ. Γιόχανσον περιορίστηκε να σημειώσει πως πρόκειται για μια διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Σχολιάζοντας το κατά πόσο η χώρα πληρεί το κριτήριο της αποτελεσματικής προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων στα σύνορα, η κ. Γιόχανσον σημείωσε πως «πρόκειται για μια διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη, δεν είμαι σε θέση να απαντήσω αυτές τις ερωτήσεις σήμερα».

Σχολιάζοντας ευρύτερα την κατάσταση στην Κύπρο, και απαντώντας στην ίδια ερώτηση η Επίτροπος υπενθύμισε πως «η Κύπρος βρίσκεται πραγματικά υπό πίεση» και είναι «μια από τις χώρες με το  μεγαλύτερο αριθμό παράτυπων αφίξεων» και πως η Κομισιόν στηρίζει ενεργά τη χώρα.

«Για να σας δώσω ένα παράδειγμα, επέστρεψα χθες από το Πακιστάν, που αποτελεί μια από τις εθνικότητες που φτάνουν σε σημαντικούς αριθμούς μέσω της Πράσινης Γραμμής – σε αυτόν τον τομέα για παράδειγμα είμαστε έτοιμοι να στηρίξουμε την Κύπρο μέσω της συνεργασίας με το Πακιστάν για παράδειγμα» πρόσθεσε η Επίτροπος.

Αντιρρήσεις Κάτω Χωρών για Βουλγαρία και Ρουμανία

Κατά τη συνέντευξη Τύπου η κ. Γιόχανσον κλήθηκε από αρκετούς δημοσιογράφους να σχολιάσει τις αντιρρήσεις των Κάτω Χωρών και άλλων κρατών μελών για την ένταξη της Βουλγαρίας και Ρουμανίας για λόγους που σχετίζονται με το οργανωμένο έγκλημα.

Η Επίτροπος υπογράμμισε στις δηλώσεις της πως οι δύο χώρες ζήτησαν την αποστολή ειδικών από 16 κράτη μέλη και υπηρεσίες της ΕΕ για να αξιολογήσουν τις προετοιμασίες τους, ενώ πρόσθεσε πως και η Κροατία έχει δημιουργήσει μηχανισμούς για εγγύηση της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων στα σύνορά της.

Ειδικότερα για τις ανησυχίες των Κάτω Χωρών αλλά και της Σουηδίας, η Επίτροπος σημείωσε πως οι πληροφορίες που περιέχονται στην εν λόγω επικοινωνία στόχο έχουν να βοηθήσουν τα κράτη μέλη να αποφασίσουν, και επεσήμανε πως βρίσκεται σε εξέλιξη επιπρόσθετη διερευνητική αποστολή με ειδικούς και από τις Κάτω Χώρες, και πως μέσω αυτής ελπίζει πως θα απαντηθούν οι ανησυχίες.

Η κ. Γιόχανσον αρνήθηκε πως η Κομισιόν θέλει να ασκήσει πίεση στις Κάτω Χώρες μέσω της εισήγησής της, επαναλαμβάνοντας ότι στόχος της σημερινής επικοινωνίας είναι η διευκόλυνση της διαδικασίας.

Ο χώρος Σένγκεν, υπογράμμισε, είναι πολύ διαφορετικός από ότι όταν δημιουργήθηκε καθώς σήμερα υπάρχει το σύστημα πληροφόρησης για τις ταξιδιωτικές θεωρήσεις ενώ ενεργό ρόλο παίζουν και η Europol και η FRONTEX.

Σχολιάζοντας την κατάσταση στα Δυτικά Βαλκάνια και την αύξηση των αφίξεων αιτητών ασύλου και μεταναστών, κληθείσα παράλληλα να σχολιάσει δηλώσεις εκ μέρους της Σλοβενίας πως ετοιμάζεται να εφαρμόσει εκ νέου ελέγχους στα σύνορά της, η κ. Γιοχάνσον αναφέρθηκε στις συμφωνίες στήριξης χωρών όπως η Βόρειος Μακεδονία, η Βοσνία – Ερζεγοβίνη και η Σερβία.

Όσον αφορά τους ελέγχους στα σύνορα, υπενθύμισε πως πολλά ζητήματα αντιμετωπίζονται μέσω της πρότασης της Κομισιόν για αναθεώρηση του κώδικα λειτουργίας των συνόρων Σένγκεν η οποία βρίσκεται ενώπιον των κρατών μελών.

Ερωτηθείσα για το κατά πόσο τα θέματα που αφορούν τη λειτουργία της δικαιοσύνης στην Ρουμανία θα επηρεάσουν τη διαδικασία, υπενθύμισε πως το κράτος δικαίου πρόκειται για ένα ξεχωριστό ζήτημα που εντάσσεται στο πλαίσιο των προϋποθέσεων για την εκταμίευση κονδυλίων καθώς και της ετήσιας έκθεσης για το κράτος δικαίου.