Η Κύπρος βρίσκεται σε καλό δρόμο, δήλωσε την Παρασκευή η Κορίνα Ούλριχ, Διευθύντρια Διεθνών και Οριζόντιων Θεμάτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σχετικά με την εθνική διαδικασία εφαρμογής του Συμφώνου της ΕΕ για τη Μετανάστευση και το Άσυλο.

Η κ. Ούλριχ συζήτησε στη Λευκωσία με εκπροσώπους των εμπλεκόμενων υπηρεσιών, την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι στιγμής στην εφαρμογή από πλευράς Κύπρου του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο.

Σε ό,τι αφορά τις υποδομές, είπε ότι η Κύπρος έχει ήδη κάνει «ένα μεγάλο κομμάτι δουλειάς» το οποίο πρέπει τώρα να ξεκινήσουν κάποια άλλα κράτη μέλη, ενώ σημείωσε και ορισμένους τομείς που απαιτούν πολλή δουλειά, όπως είπε.

Στη συνάντηση, ο Προϊστάμενος της Μονάδας Ευρωπαϊκών Ταμείων Κωνσταντίνος Κυπριανού, σημείωσε ότι η υπηρεσία τους ορίστηκε ως σημείο επαφής για την προετοιμασία του εθνικού σχεδίου υλοποίησης της Κύπρου.

«Γνωρίζαμε, έχοντας την εμπειρία παρόμοιων εργασιών, ότι αυτό θα ήταν ένα δύσκολο έργο, λαμβάνοντας υπόψη τα χρονοδιαγράμματα που τέθηκαν, τα οποία θα μπορούσαν να επιτευχθούν μόνο με σκληρή δουλειά και συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων», είπε.

Μέχρι στιγμής, πρόσθεσε, «ο στόχος έχει επιτευχθεί» και το πρώτο ορόσημο, να σταλεί η συμβολή της Κύπρου για την αξιολόγηση των αναγκών έως τις 10 Σεπτεμβρίου, έχει επιτευχθεί. Ο Κυπριανού έκανε μια επισκόπηση των ενεργειών που έχουν γίνει μέχρι στιγμής, σημειώνοντας ότι το επόμενο βήμα για τη Λευκωσία είναι να υποβάλει μέχρι τις 15 Οκτωβρίου το προσχέδιο εθνικού σχεδίου υλοποίησης στην Επιτροπή και έως τις 12 Δεκεμβρίου την τελική έκδοση του σχεδίου υλοποίησης.

Ο κ. Κυπριανού ευχαρίστησε την κ. Ούλριχ και την ομάδα της για τη βοήθειά τους.

Η κ. Ούλριχ, στις αρχικές της παρατηρήσεις σημείωσε ότι η εφαρμογή του Συμφώνου εντός δύο ετών, είναι «ένα πολύ δύσκολο έργο» για όλα τα κράτη μέλη. Αν και το σύμφωνο αποτελείται κυρίως από κανονισμούς, υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν και να προετοιμαστούν οι υποδομές και να υπάρχει προσωπικό, σημείωσε. Είπε επίσης ότι, παρόλο που αυτό είναι κάτι που συνήθως δεν κάνουν, επειδή η Επιτροπή είδε αυτές τις προκλήσεις ενώ διαπραγματευόταν το Σύμφωνο, δημιούργησαν ομάδες για να συνοδεύσουν κάθε κράτος μέλος στη διαδικασία εφαρμογής.

«Η ιδέα είναι να εντοπιστεί το συντομότερο τι πρέπει να γίνει», πού κάθε κράτος μέλος έχει το μεγαλύτερο κενό και πώς να καλυφθεί αυτό το κενό μέχρι τα μέσα του 2026, ώστε να ξεκινήσει η εφαρμογή του συμφώνου, σημείωσε.

Είπε ότι η Κύπρος ήταν μεταξύ των τριών πρώτων κρατών μελών που υπέβαλαν την εκτίμηση των αναγκών τους και ότι αυτό έδωσε τη δυνατότητα να προετοιμάσουν αυτή τη συνάντηση στη Λευκωσία.

Η κ. Ούλριχ είπε ότι σε αυτή την επίσκεψή της στην Κύπρο, πήγε σε τρεις εγκαταστάσεις υποδοχής μεταναστών, στο Πουρνάρα και στην Κοφίνου και είδε τι γίνεται στην περιοχή Λίμνες, για το οποίο είπε ότι ήταν «πολύ εντυπωσιακό» και την πρόοδο που έχει σημειωθεί. Είπε ότι η Κύπρος έχει ήδη κάνει «ένα μεγάλο κομμάτι δουλειάς το οποίο κάποια άλλα κράτη μέλη πρέπει τώρα να ξεκινήσουν». «Είστε ήδη στα μισά του δρόμου», πρόσθεσε.

Γενικά, είπε, η Κύπρος είναι σε καλό σημείο, γιατί ήδη στη χώρα βρίσκονται άτομα που συνεργάζονται με τις υπηρεσίες εδώ και αρκετό καιρό. «Γι’ αυτό έχουμε ήδη δημιουργήσει μηχανισμούς εργασίας, αλλά γνωρίζουμε ήδη αρκετά καλά την Κύπρο, οπότε νομίζω ότι έχουμε ήδη ένα καλό σημείο εκκίνησης για να ολοκληρώσουμε τα πράγματα μέχρι το 2026, κάτι που δεν ισχύει απαραίτητα για όλα τα κράτη μέλη», είπε η κ. Ούλριχ. «Είμαστε χαρούμενοι που έχουμε αυτές τις συνθήκες εδώ», πρόσθεσε.

Η κ. Ούλριχ σημείωσε επίσης ότι μετέτρεψαν τους 10 κανονισμούς σχετικά με το Σύμφωνο σε 10 σημεία και ότι στην Κύπρο, πολλά πράγματα «βρίσκονται σε πολύ καλό δρόμο», αλλά ότι τέσσερα σημεία εξακολουθούν να «απαιτούν μεγάλη δουλειά».

Είπε ότι αυτό αφορά το σημείο 2 σχετικά με τη διαδικασία ελέγχου και συνόρων. Είπε ότι ο έλεγχος ταυτότητας και ασφάλειας (screening) στην Κύπρο έχει ρυθμιστεί πολύ καλά, σημειώνοντας μεταξύ άλλων, ότι κάτι που είναι νέο είναι οι έλεγχοι ευπάθειας υγείας.

Αναφέρθηκε επίσης στο σημείο 3 που αφορά το σύστημα υποδοχής, σημειώνοντας ότι στην Κύπρο, γενικά η υποδοχή ήταν με πολύ καλό τρόπο σε ό,τι έχει γίνει, αλλά ότι βλέπουν «ένα μεγάλο θέμα» που σχετίζεται και με το σημείο 9 για τους ασυνόδευτους ανηλίκους και τα ευάλωτα άτομα. Η κ. Ούλριχ είπε ότι συζήτησαν με τις κυπριακές αρχές τις εγκαταστάσεις της Κοφίνου για πιθανό χώρο για ασυνόδευτους ανήλικους, αλλά σημείωσε ότι «δεν ήταν πραγματικά κατάλληλο από άποψη υποδομής».

Αναφέρθηκε επίσης στη συσσώρευση αιτήσεων ασύλου και είπε ότι πρέπει να τακτοποιηθεί αυτό, διότι υπάρχουν πάρα πολλές περιπτώσεις που υπερβαίνουν το απόλυτο μέγιστο των 21 μηνών. Αυτό έχει να κάνει με την εργοδότηση των κατάλληλων ανθρώπων, πρόσθεσε.

Η κ. Ούλριχ σημείωσε επίσης το θέμα των αιτήσεων από Σύρους. «Αντιλαμβανόμαστε ότι υπάρχει καθυστέρηση», είπε, σημειώνοντας ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι δεν θα δημιουργηθεί επιπλέον συσσώρευση αιτήσεων ασύλου, αντί να μειωθεί.

Αναφέρθηκε επίσης στον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο (EUAA) και στον Frontex στην Κύπρο. «Κατανοούμε ότι η συνεργασία επί εδάφους είναι πολύ καλή», αλλά είναι επίσης σαφές, είπε, ότι οι υπηρεσίες της ΕΕ προορίζονται να έρθουν και να βοηθήσουν μόνο όταν υπάρχει έκτακτη ανάγκη και δεν μπορούν να «μείνουν για πάντα» στο ίδιο μέρος κάνοντας δουλειά σε περίοδο κανονικών ροών. Θα πρέπει να σκεφτούμε τη σταδιακή αντικατάστασή τους, είπε.

Όσον αφορά τα κεφάλαια, η κ. Ούλριχ είπε ότι είναι σημαντικό να έχουν μια ιδέα για το τι χρειάζεται όσον αφορά τη χρηματοδότηση σε όλα τα κράτη μέλη. Σημείωσε ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να διαθέσει επιπλέον 2 δισεκατομμύρια ευρώ στη μετανάστευση στην ενδιάμεση αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού προγραμματισμού, «που ακούγονται πολλά» είπε, αλλά όπως είπε, γνωρίζετε τώρα που εργάζεστε σε αυτά τα κέντρα υποδοχής, πόσο γρήγορα τα χρήματα φεύγουν. Δεν θα είναι αρκετά να χρηματοδοτηθούν όλα όσα πρέπει να χρηματοδοτηθούν, είπε η κ. Ούλριχ, προσθέτοντας ότι θα πρέπει να λάβουν έξυπνες αποφάσεις για το πώς θα βρουν χρηματοδότηση και ότι πρέπει να το συνδυάσουν με εθνική χρηματοδότηση.

Μετά τις αρχικές δηλώσεις των κ. Κυπριανού και της κ. Ούλριχ ακολούθησε συζήτηση με στελέχη των υπηρεσιών που εμπλέκονται στις διαδικασίες μετανάστευσης και υποδοχής για τα θέματα που αντιμετωπίζουν ως προς την υλοποίηση των προϋποθέσεων.