Οι δεκαετίες ανομβρίας και ξηρασίας από τις οποίες πέρασε η Κύπρος συνέτειναν στο Τμήμα να δημιουργήσει το Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) υποδομές και να κάνει σχεδιασμούς, για αντιμετώπιση «με αυτοπεποίθηση» ενός παρόμοιου ενδεχομένου, είπε στο ΚΥΠΕ η Διευθύντρια του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) Παναγιώτα Χατζηγεωργίου.

Ερωτηθείσα αναφορικά με την παρούσα πληρότητα των φραγμάτων, η κ. Χατζηγεωργίου ανέφερε ότι από την αρχή του υδρολογικού έτους, την 1η Οκτωβρίου 2021, μέχρι τον Αύγουστο του 2022, η εισροή νερού στα φράγματα ανήλθε στα 153,74 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, κάτι που καθιστά το παρόν υδρολογικό έτος «το τρίτο καλύτερο της δεκαετίας».

Πρόσθεσε ότι η παρούσα ποσότητα νερού που είναι αποθηκευμένη στα φράγματα ανέρχεται στα 224,635  εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, που ισοδυναμεί σε πληρότητα φραγμάτων 77,2% σε σύγκριση με 59,4% που ήταν η πληρότητα το προηγούμενο έτος.

Απαντώντας σε άλλη ερώτηση ανέφερε πως βαίνοντας προς το τέλος του παρόντος υδρολογικού έτους δεν αναμένονται ιδιαίτερες βροχοπτώσεις, καθώς με βάση τις κλιματολογικές συνθήκες της Κύπρου, ο Αύγουστος και ο Σεπτέμβρης δεν είναι ιδιαίτερα βροχεροί μήνες.

Παρατήρησε ταυτόχρονα πως με τις κλιματικές αλλαγές που παρατηρούνται στην Ευρώπη, στην Κίνα και σε άλλα μέρη του κόσμου και τα ακραία καιρικά φαινόμενα ουδείς μπορεί να γνωρίζει πως θα εξελιχθεί η κατάσταση στην Κύπρο, σημειώνοντας ότι με την αποθηκευμένη ποσότητα νερού που υπάρχει στα φράγματα και τις εναλλακτικές πηγές νερού που έχει η Κύπρος, για πόσιμο (αφαλατώσεις) και για άρδευση (ανακυκλωμένο) η επάρκεια φτάνει τα δύο χρόνια.     

Σε ερώτηση αναφορικά με την εύρυθμη λειτουργία των αφαλατώσεων, η Διευθύντρια του ΤΑΥ, επεσήμανε ότι το Τμήμα λαμβάνει μέτρα, σε συνεργασία με τους ανάδοχους, ώστε οι μονάδες να είναι διαρκώς σε λειτουργήσιμη κατάσταση και να παρέχεται η απαιτούμενη ποσότητα νερού ώστε να επιτυγχάνεται η απρόσκοπτη παροχή νερού στους καταναλωτές.

Ταυτόχρονα σημείωσε πως η πολιτική της Κυβέρνησης και κατ’ επέκταση του ΤΑΥ είναι η κάλυψη στο 100% των αναγκών ύδρευσης (πόσιμο) και κατά το μέγιστο δυνατό βαθμό, ανάλογα με την πληρότητα των φραγμάτων, η παροχή νερού για άρδευση.

Ερωτηθείσα εάν το γεγονός ότι η Κύπρος αντιμετώπισε στο παρελθόν συνθήκες ξηρασίας συνέβαλε ώστε να είναι πιο έτοιμη να αντιμετωπίσει φαινόμενα ανομβρίας και ξηρασίας που παρατηρούνται σε άλλες χώρες, η Διευθύντρια του ΤΑΥ είπε ότι σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες που βιώνουν πρωτόγνωρες συνθήκες ξηρασίας – και οι οποίες δεν είναι έτοιμες, καθώς δεν διαθέτουν τα συστήματα που ανέπτυξε η Κύπρος, που βίωνε μια σχεδόν μόνιμη κατάσταση λειψυδρίας – νιώθει αυτοπεποίθηση ότι η χώρα μπορεί να αντιμετωπίσει τέτοια φαινόμενα.

Η έλλειψη γλυκού νερού κατά πρώτο λόγο οφείλεται στην κλιματική αλλαγή και την ανομβρία και ξηρασία που επιφέρει και την οποία αντιμετώπιζε για δεκαετίες η Κύπρος, ανέφερε. Σε αυτή, συνέχισε, προστίθενται ανθρωπογενή αίτια, όπως η συνεχώς αυξημένη ζήτηση νερού, η υπερκατανάλωση και σπατάλη του νερού και η υπεράντληση των υδροφόρων που καθιστά την Κύπρο σε κατάσταση λειψυδρίας. Αυτή προσπαθεί το ΤΑΥ  να αντιμετωπίσει με εναλλακτικές πηγές νερού, με μέτρα εξοικονόμησης που συστήνει στους καταναλωτές και άλλα μέτρα διαχείρισης νερού, όπως η μείωση των απωλειών από τα συστήματα ύδρευσης-άρδευσης, είπε.

Σημείωσε στη συνέχεια ότι το ΤΑΥ ετοίμασε το Στρατηγικό Σχέδιο Διαχείρισης των Υδάτων και Αντιμετώπισης της Ανομβρίας,  το οποίο εγκρίθηκε τον Μάρτιο του 2019 από το Υπουργικό Συμβούλιο και περιλαμβάνει άμεσα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα για αντιμετώπιση πιθανών ανομβριών μέχρι το 2030. Πρόσθεσε ότι βρίσκεται σε ισχύ το σχέδιο διαχείρισης ξηρασίας το οποίο εκτιμά ορισμένους δείκτες έγκαιρης πρόβλεψης της ξηρασίας, με σημαντικότερο τον δείκτη αποθεμάτων στα φράγματα. Συνιστά, είπε, ένα πολύ σημαντικό εργαλείο που βοηθά το Τμήμα να εκτιμά την ετήσια ξηρασία, τον βαθμό στον οποίο θα πρέπει να γίνουν περικοπές στην άρδευση και τον βαθμό στον οποίο θα πρέπει να λειτουργήσουν οι μονάδες αφαλάτωσης.

Επιπρόσθετα, όπως ανέφερε η κ. Χατζηγεωργίου υπάρχουν σε συνεχή βάση τα διαχειριστικά μέτρα, όπως ο έλεγχος των απωλειών, τα μέτρα εξοικονόμησης, η ογκομετρική και τιμολόγηση του νερού, οι εκστρατείες ευαισθητοποίησης του κόσμου για εξοικονόμηση και άλλα.

Αναφέρθηκε επίσης στην ενδοτμηματική επιτροπή της ανομβρίας που υπάρχει στο ΤΑΥ που συνεδριάζει έγκαιρα και πριν οξυνθούν οι συνέπειες της όποιας ετήσιας ξηρασίας αποφασίζει μέτρα που εφαρμόζονται σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η κατάσταση.

Ερωτηθείσα αν το Στρατηγικό Σχέδιο προβλέπει διακοπές στην παροχή νερού σε ενδεχόμενη ακραία ξηρασία, η Διευθύντρια του ΤΑΥ απάντησε πως δεν προβλέπεται κάτι τέτοιο, αλλά τόνισε την ανάγκη για ενίσχυση της υδατικής συνείδησης για εξοικονόμηση του νερού και περιορισμό της άσκοπης σπατάλης. Επαναλαμβάνοντας ότι η πολιτική της Κυβέρνησης μετά την κρίση του 2008, όταν μεταφέρθηκε νερό από την Ελλάδα, είναι να ικανοποιούνται 100% οι ανάγκες σε πόσιμο νερό.

Συνεχίζοντας, ανέφερε πως στο πλαίσιο αυτής της πολιτικής προωθούνται υδατικά έργα που θα ενισχύσουν τις εναλλακτικές πηγές ύδρευσης των αστικών κέντρων και των μεγάλων τουριστικών περιοχών. Παρέθεσε μεταξύ αυτών το υπό κατασκευή έργο του αγωγού Βασιλικού που θα μεταφέρει νερό από την αφαλάτωση του Βασιλικού στη Λεμεσό, στη Λευκωσία και στις κοινότητες της δυτικής επαρχίας Λευκωσίας, στον Αστρομερίτη και άλλες ημιορεινές κοινότητες, όπως η Κλήρου, παρέχοντας εναλλακτικές πηγές ύδρευσης.

Αναφέρθηκε επίσης στον υπό κατασκευή έργο του αγωγού Κοκκινόκρεμμου που θα μεταφέρει νερό από τη μονάδα αφαλάτωσης της Δεκέλειας μέχρι το ύψωμα Κοκκινόκρεμμου, όπου έχουν κατασκευαστεί δεξαμενές και θα κατασκευαστούν και άλλες τα επόμενα δύο-τρία χρόνια, για να αυξήσουν την αποθηκευτική ικανότητα της υδατοπρομήθειας των τοπικών αρχών και να ενισχύσουν την ύδρευση της ελεύθερης περιοχής Αμμοχώστου.

Η Διευθύντρια του ΤΑΥ είπε ακόμα ότι με βάση το Στρατηγικό Σχέδιο προβλέπεται κατασκευή και νέων μονάδων αφαλάτωσης στο μέλλον, ενδεχομένως στη Μονή και ενίσχυση των διυλιστηρίων νερού.

Πρόσθεσε ότι το ΤΑΥ έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για άλλα μεγάλα έργα που προωθεί, μεταξύ των οποίων και η αναβάθμιση των διυλιστηρίων για αντικατάσταση των φίλτρων άμμου με ενεργό άνθρακα που θα συμβάλει στην περαιτέρω βελτίωση της ποιότητας του νερού.

Ερωτηθείσα αναφορικά με την ποιότητα του παρεχόμενου πόσιμου νερού, είπε πως πληροί τα πρότυπα της ευρωπαϊκής νομοθεσίας η οποία  έχει ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο με τον περί του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης νόμο, ελέγχεται από τις υγειονομικές υπηρεσίες του κράτους και το Κρατικό Χημείο, καθώς και από τοπικά διαπιστευμένα εργαστήρια.

Διαβεβαίωσε ότι οι καταναλωτές μπορούν να καταναλώνουν άφοβα το πόσιμο νερό που παρέχεται, διευκρινίζοντας ότι οι όποιες αναβαθμίσεις αποσκοπούν στην περαιτέρω βελτίωση των υπηρεσιών που παρέχει το ΤΑΥ.