Σε ευρωπαϊκή εκστρατεία για ένα περιβάλλον χωρίς καπνό συμμετέχει η Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου (ΑΑΕΚ). Ο Πρόεδρος της Αρχής, Δρ Χρήστος Μηνά, αναφέρθηκε το πρωί της Δευτέρας, κατά τη διάρκεια διάσκεψης Τύπου, στη συμμετοχή της Κύπρου στην ευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών για ένα περιβάλλον χωρίς καπνό και την πρώτη ευρωπαϊκή γενιά χωρίς καπνό μέχρι το 2030.

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που παρέθεσε για τον τελευταίο μήνα, το ποσοστό των μαθητών ηλικίας 15-16 ετών που κάπνιζαν ανέρχεται σε 14%. Είναι χαμηλότερο από τον μέσο όρο της Ευρώπης, συνεχίζοντας την πτωτική τάση, ωστόσο το 4,5% των μαθητών κάνει καθημερινή χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου. Η Κύπρος κατέχει ψηλή θέση πανευρωπαϊκά στο ηλεκτρονικό τσιγάρο και τον ναργιλέ, αναφέρθηκε στη διάσκεψη.

Μιλώντας στα γραφεία της ΑΑΕΚ, στη Λευκωσία, ο δρ Μηνά ανέφερε ότι το κάπνισμα αποτελεί το υπ’ αριθμόν 1 πρόβλημα δημόσιας υγείας διεθνώς, κάνοντας λόγο για περίπου 700.000 θανάτους ετησίως στην Ευρώπη λόγω του καπνίσματος. Είπε ακόμη ότι η ΑΑΕΚ συμμετέχει ως μέλος στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την Πρόληψη του Καπνού, στο οποίο συμμετέχουν 38 ευρωπαϊκές χώρες με 77 μέλη.

Εξήγησε ότι η πρωτοβουλία του ευρωπαϊκού δικτύου, η οποία ξεκίνησε από τις 26 Ιανουαρίου 2023 και θα διαρκέσει ένα χρόνο, είναι η συλλογή 1.000.000 ηλεκτρονικών υπογραφών πανευρωπαϊκά. Η πρωτοβουλία, τόνισε, είναι κάλεσμα προς τον Ευρωπαίο πολίτη να ασκήσει το συνταγματικό του δικαίωμα -το οποίο απορρέει από το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα- και να απαιτήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει και να εφαρμόσει νομοθεσία για την εξάρτηση από το κάπνισμα, ώστε να έχουμε περιβάλλον απαλλαγμένο από τον καπνό. 

Ο Πρόεδρος της ΑΑΕΚ σημείωσε ότι στην Κύπρο αναλογούν 4.230 υπογραφές, οι οποίες μπορούν να καταχωριστούν είτε μέσω της ιστοσελίδας στην οποία οι ενδιαφερόμενοι (οι οποίοι πρέπει να είναι 18 ετών και άνω) θα υποβάλουν τα στοιχεία τους είτε μέσω ενός QR code που υπάρχει στην ιστοσελίδα της ΑΑΕΚ. 

Επιπλέον, ο Δρ Μηνά αναφέρθηκε στις δράσεις που προτείνει το Ευρωπαϊκό Δίκτυο ενάντια στον καπνό και στη νικοτίνη, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν τον τερματισμό της πώλησης προϊόντων καπνού σε ανηλίκους, τη δημιουργία δικτύου ποταμών και παραλιών χωρίς καπνό και αποτσίγαρα, καθώς και τη δημιουργία ευρωπαϊκού δικτύου εθνικών πάρκων χωρίς καπνό και αποτσίγαρα. 

Εκτός αυτών, προτείνεται η επέκταση των υπαίθριων χώρων χωρίς καπνό και τσιγάρα, για να συμπεριληφθούν οι χώροι όπου συχνάζουν ανήλικοι και οι εξωτερικοί χώροι εστιατορίων, η εξάλειψη των διαφημίσεων που προβάλλουν έμμεσα ή άμεσα τον καπνό και τα καπνικά προϊόντα, καθώς και η χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων για τη βελτίωση της πρόγνωσης των ασθενειών που προκαλούνται από το κάπνισμα.

Ο Πρόεδρος της ΑΑΕΚ παρέθεσε στατιστικά στοιχεία που αφορούν το κάπνισμα στην Κύπρο. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι περίπου 4 στους 10 ενήλικες έχουν καπνίσει τον τελευταίο μήνα σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του Γενικού Πληθυσμού, προσθέτοντας ότι ένας στους 10 καπνίζει πέραν των 20 τσιγάρων ημερησίως. Τον τελευταίο μήνα, συνέχισε ο Δρ Μηνά, το 14% των μαθητών ηλικίας 15-16 ετών κάπνιζαν, ποσοστό που είναι χαμηλότερο από τον μέσο όρο της Ευρώπης και με πτωτική τάση από το 2003. 

Η Κύπρος έχει ψηλή θέση πανευρωπαϊκά στο ηλεκτρονικό τσιγάρο και τον ναργιλέ, ξεπερνώντας σημαντικά τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, τόνισε ο Πρόεδρος της ΑΑΕΚ. Απαντώντας σε δημοσιογραφική ερώτηση, είπε ότι το 4,5% των μαθητών κάνει καθημερινή χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου, διευκρινίζοντας ότι αυτό το εύρημα προέρχεται από την έρευνα του 2019 και αναμένεται το αποτέλεσμα της φετινής έρευνας. 

Ανέφερε ακόμη ότι ένας στους 5 μαθητές έκανε χρήση ναργιλέ τον τελευταίο μήνα, που αποτελεί υψηλό ποσοστό. Ο Δρ Μηνά σημείωσε ότι «υπάρχει η πολύ εσφαλμένη αντίληψη ότι ο ναργιλές δεν είναι βλαπτικός». Το νερό που περιέχει ο ναργιλές δεν φιλτράρει καθόλου τα τοξικά προϊόντα, ενώ περιέχει σωρεία καρκινογόνων χημικών, βαρέων μετάλλων και μονοξειδίου του άνθρακα, του οποίου η δράση είναι περισσότερο ή εξίσου βλαπτική με αυτήν του συμβατικού τσιγάρου, υπέδειξε.

Ο Πρόεδρος της ΑΑΕΚ είπε ότι η Αρχή καλεί τους ενήλικες να υπογράψουν την πρωτοβουλία για απαλλαγή από τον καπνό. «Υπογράφοντας αυτήν την πρωτοβουλία μπορούμε όλοι μας να συμβάλουμε ενεργά σε έναν υγιή πληθυσμό, σε ένα υγιές περιβάλλον και σε μια υγιή Ευρώπη», τόνισε.

Απαντώντας σε ερώτηση για την εφαρμογή της νομοθεσίας για το κάπνισμα στην Κύπρο, ο Δρ Μηνά επεσήμανε ότι αυτή δεν εφαρμόζεται αποτελεσματικά, προσθέτοντας ότι «είναι σημαντικό να καταλήξουμε στην οριστική εφαρμογή της νομοθεσίας». Επιπλέον, υπέδειξε ότι η εφαρμογή της νομοθεσία δεν είναι μόνο δουλειά της αστυνομίας και των κοινοτικών-δημοτικών αρχών, υπογραμμίζοντας ότι χρειάζεται και η εμπλοκή των οργανωμένων συνόλων και επαφίεται στη συνείδηση της κοινωνίας των πολιτών. «Μόνο η εφαρμογή της νομοθεσίας για το κάπνισμα και το αλκοόλ θα αποτελούσε το κυριότερο προληπτικό μέτρο», ανέφερε.

Ερωτηθείς για τις εναλλακτικές επιλογές ηλεκτρονικού τσιγάρου με θέρμανση του καπνού, ο Πρόεδρος της ΑΑΕΚ είπε ότι η Αρχή συμμετέχει σε κάποιες συζητήσεις γι’ αυτά τα προϊόντα. «Ρητά και ξεκάθαρα η ΑΑΕΚ είναι ενάντια σε κάθε μορφή χρήσης της νικοτίνης από όλες τις ηλικίες, όχι μόνο για την ισχυρή σωματική και ψυχική εξάρτηση που προκαλεί, αλλά και επειδή μειώνει το προσδόκιμο επιβίωσης κατά 14,5 έτη στη γυναίκα καπνίστρια και κατά 13,5 έτη στον άνδρα καπνιστή», τόνισε. 

«Με τα προϊόντα καύσης και θέρμανσης της νικοτίνης μπορεί να αποφεύγονται οι βλαπτικές επιδράσεις της πίσσας, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ ότι η νικοτίνη προκαλεί την εξάρτηση. Εξάλλου, δεν υπάρχουν ακόμα μελέτες για το τι παράγεται από την καύση και το άτμισμα», επεσήμανε.

«Η ΑΑΕΚ προεδρεύει μιας επιτροπής που θα μελετήσει αν κάποια από αυτά τα προϊόντα μπορούν να συμβάλουν στη μείωση της βλάβης. Υπάρχει διεθνής βιβλιογραφία που δεν είναι επαρκής, η οποία χρησιμοποιείται από τις καπνοβιομηχανίες για να στηρίξουν τη διαφήμισή τους», πρόσθεσε ο Δρ Μηνά.