Αυξητική τάση παρουσιάζουν οι περιπτώσεις εξαφανίσεων ανηλίκων από χώρους προσωρινής διαμονής και ιδρύματα παιδικής προστασίας, με τη Βουλή να εξετάζει μέτρα για περιορισμό του φαινομένου.

Ενδεικτικά κατά τη δεκαετία 2010-2020, καταγράφηκαν 376 εξαφανίσεις ανηλίκων από χώρους προσωρινής διαμονής, ενώ μόνο κατά το 2020, και παρά τους περιορισμούς κυκλοφορίας που επιβλήθηκαν τους πρώτους μήνες του έτους λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, σημειώθηκαν 54 εξαφανίσεις παιδιών από Στέγες. 

Ζητούν απαντήσεις από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας

Αρκετά ήταν τα ζητήματα που τέθηκαν κατά την σημερινή συνεδρίαση της Επιτροπής Εργασίας, τόσο σχετικά με την στελέχωση των ιδρυμάτων, όσο και με την εξειδίκευση του προσωπικού για τη διαχείριση τέτοιων καταστάσεων. 

Δριμεία κριτική άσκησε το ΑΚΕΛ, ζητώντας απαντήσεις. 

Σκεύη Κουκουμά Κούτρα – Βουλεύτρια ΑΚΕΛ«Απαιτούμε από τις Υπηρεσίες όχι απλά να μας δώσουν μια απάντηση, αλλά να μας πουν τι έκαναν ώστε να μην έχουμε άλλες τέτοιες καταστάσεις… Ξέρουμε περιστατικά που έχουν φτάσει στα ναρκωτικά, που ενδεχομένως να είναι θύματα σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης».

Με τους αριθμούς να είναι αμείλικτοι, ο Βουλευτής Μαρίνος Μουσιούττας, εξέφρασε την απορία κατά πόσο αυτά τα περιστατικά είναι αποτέλεσμα έλλειψης προσωπικού ή κενών στις αρμόδιες Υπηρεσίες. 

Μιχαηλίδου: Ομάδα υψηλού κινδύνου, παιδιά του κράτους

Ζητώντας την υιοθέτηση μιας ολιστικής προσέγγισης διαχείρισης του φαινομένου, η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, κ. Δέσπω Μιχαηλίδου, τόνισε ότι πρόκειται για παιδιά που αποτελούν «ομάδα υψηλού κινδύνου» των οποίων την ευθύνη πρέπει να αναλάβει το κράτος. 

Δέσπω Μιχαηλίδου – Επίτροπος Προστασίας Δικαιωμάτων Παιδιών«Σίγουρα αυτά τα παιδιά έχουν τάσεις φυγής. Ποια ανάγκη οδηγεί αυτά τα παιδιά να φεύγουν από τη Στέγη, τι είναι εκείνο που λείπει από τις Στέγες αυτές;»

Η ίδια υποστήριξε ότι είναι λάθος να γίνονται δέκτες κριτικής μόνο οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, καθώς μερίδιο ευθύνης έχουν και οι Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας, ο ρόλος των οποίων πολλές φορές αγνοείται. «Χρειάζεται δουλειά και ολιστική αντιμετώπιση» επεσήμανε η κ. Μιχαηλίδου, προσθέτοντας ότι χρειάζεται προσωπικό εξειδικευμένο και εκπαιδευμένο να αντιλαμβάνεται τις ευθύνες κάθε παιδιού. 

Έφυγε από την Στέγη 79 φορές σε ένα έτος

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Εργασίας που παρουσιάστηκαν κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής, οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας έχουν υπό την φροντίδα και κηδεμονία τους 517 ανήλικους, εκ των οποίων οι 214 φιλοξενούνται σε ιδρύματα παιδικής προστασίας, ενώ 272 περιπτώσεις αφορούν ασυνόδευτα παιδιά. Παράλληλα, σε λειτουργία βρίσκονται 14 δομές σε όλη την Κύπρο, πλην της επαρχίας ελεύθερης Αμμοχώστου.

Όπως επεσήμανε εκπρόσωπος του Υπουργείου, είναι κοινώς αποδεκτό ότι τα συγκεκριμένα παιδιά έχουν ιδιαίτερες δυσκολίες. Οι «εξαφανίσεις» τους διαρκούν τις περισσότερες φορές κάποιες ώρες, ενώ ο συντριπτικός αριθμός των στατιστικών αφορά ανηλίκους που επαναλαμβανόμενα φεύγουν από τις Στέγες ή δεν επιστρέφουν μετά την προγραμματισμένη τους έξοδο. 

Ενδεικτικά, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Αστυνομίας, εντός του 2018 ανήλικος έφυγε 79 φορές από τη δομή, ενώ σε άλλες περιπτώσεις παιδιά «εξαφανίστηκαν» 27 και 19 φορές μέσα στον χρόνο. Ωστόσο, από το 2006 19 παιδιά, αιτητές ασύλου, παραμένουν στη λίστα των ελλείποντων προσώπων.

Εντός του μήνα το πρωτόκολλο

Μέχρι το τέλος του μήνα αναμένεται να είναι έτοιμο σχετικό πρωτόκολλο για τον συντονισμό των τριών υπηρεσιών, Αστυνομίας, Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Ευημερίας. 

Σκοπός είναι η δημιουργία μιας γραπτής βάσης συνεργασίας όπου θα είναι καταγραμμένη όλη η διαδικασία και θα λειτουργήσει βοηθητικά στους λειτουργούς πρώτης γραμμής. 

Μεταξύ των υπολοίπων μέτρων που λαμβάνονται για αντιμετώπιση του φαινομένου, είναι η συνεχής επικοινωνία Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας και Αστυνομίας, αλλά και η δρομολόγηση συμβάσεων αγοράς υπηρεσιών συνοδών και ψυχολόγων. Παράλληλα, μελετάται η λειτουργία εξειδικευμένης δομής που θα λειτουργεί σε εικοσιτετράωρη βάση σε συνεργασία με την Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου.