Η Ολομέλεια της Βουλής ψήφισε τρεις νόμου σε μια προσπάθεια στήριξης των προσφύγων και διασφάλισης των ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα, ύστερα από μια μακρά και έντονη συζήτηση στην οποία τοποθετήθηκε η πλειοψηφία των βουλευτών.

Βουλευτές σημείωσαν μεταξύ άλλων την ανάγκη για περαιτέρω στήριξη του προσφυγικού κόσμου, διαμόρφωσης μιας συνολικής προσφυγικής πολιτικής, εξεύρεσης πόρων για στήριξη των προσφύγων και διασφάλισης των ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα για σκοπούς επίλυσης του Κυπριακού.

Συγκεκριμένα, ομόφωνα ψηφίστηκε πρόταση νόμου που τροποποιεί τον περί Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών νόμο, ώστε να παρέχεται η δυνατότητα στον ΚΦΙΚΒ να παραχωρεί οικονομική χορηγία ή άλλη οικονομική στήριξη σε κατά νόμον δικαιούχο πρόσωπο για σκοπούς απώλειας χρήσης και κάρπωσης της περιουσίας του συνεπεία της τουρκικής εισβολής.

Η σχετική πρόταση νόμου κατατέθηκε από τους βουλευτές Χρίστο Σενέκη από το ΔΗΚΟ, Κυριάκο Χατζηγιάννη, Γιώργο Κάρουλλα, Νίκο Γεωργίου και Ρίτα Θεοδώρου Σούπερμαν εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Συναγερμού, Νίκο Κέττηρο, Χρίστο Χριστοφίδη, Χρίστο Χριστόφια εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας ΑΚΕΛ- Αριστερά-Νέες Δυνάμεις, Μιχάλη Γιακουμή, βουλευτή της ΔΗΠΑ και Κωστή Ευσταθίου, βουλευτή της ΕΔΕΚ.

Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρίστος Σενέκκης είπε ότι «παραχωρούμε στον Κεντρικό Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών ένα επιπλέον εργαλείο για την εκπλήρωση της αποστολής του: Τη δυνατότητα ετήσιας αποζημίωσης των εκτοπισθέντων της τουρκικής εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής, για την απώλεια χρήσης και κάρπωσης των κατεχομένων περιουσιών τους». Πρόκειται, όπως ανέφερε για ένα ώριμο, δίκαιο μέτρο, αφού όποια αποζημίωση θα είναι αναλογική και θα υπολογίζεται στη βάση της αξίας της κατεχόμενης περιουσίας ενός εκάστου των εκτοπισθέντων.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Νίκος Κέττηρος είπε ότι η πρόταση νόμου είναι μια προσπάθεια της Βουλής να υποχρεώσει την Κυβέρνηση να φανεί συνεπή με τις δεσμεύσεις που ανέλαβε το 2018 ο τότε Υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Πετρίδης ότι θα λειτουργήσει συγκεκριμένο σχέδιο και θα αποζημιώνονται οι ιδιοκτήτες στα κατεχόμενα. Ωστόσο όπως είπε κάτι τέτοιο δεν υλοποιήθηκε. Ανέφερε επίσης ότι αν εισπράττονταν το 0,4% επί των πωλήσεων της ακίνητης περιουσίας στις ελεύθερες περιοχές, όπως ψηφίστηκε από τη Βουλή, τότε θα έπρεπε να είχαν εισπραχθεί για τις ανάγκες των προσφύγων 15,4 εκατομμύρια ευρώ.

Η δυσκολία του εγχειρήματος για  όλες τις Κυβερνήσεις ήταν πάντα οι πόροι, είπε ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Κυριάκος Χατζηγιάννης που είπε ακόμη ότι ο ΔΗΣΥ είναι απόλυτα αφοσιωμένος στο θέμα της απώλειας χρήσης. Πρότεινε μέσα από πολεοδομική αμνηστία να δημιουργηθούν οι πόροι  προς όφελος του προσφυγικού κόσμου.

Και ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ Αλέκος Τρυφωνίδης κάλεσε τα κόμματα να εξεύρουν συλλογικά τρόπους ώστε να μπορέσεις να ενισχυθεί ο προσφυγικός κόσμος.

Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου εξέφρασε την αγανάκτησή του που δεν υπάρχουν πόροι για τους Ελληνοκύπριους πρόσφυγες όταν υπάρχουν λεφτά για τους παράνομους μετανάστες και τους «ψευδοπρόσφυγες».

Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ Κωστής Ευσταθίου είπε ότι αποτελεί υποχρέωση η στήριξη των ανθρώπων που έχασαν την περιουσία τους και ότι είναι αναγκαία η χρηματοδότηση του ΦΙΚΒ. Εξέφρασε ικανοποίηση που μετά από έντονες παραστάσεις της Επιτροπής Προσφύγων το ΥΠΟΙΚ θα καταθέσει νομοσχέδια για είσπραξη των οφειλομένων από την πώληση περιουσιών στις ελεύθερες περιοχές.

Τ/κ περιουσίες για σκοπούς επαγγελματικής στέγης

Ομόφωνα ψηφίστηκε επίσης πρόταση νόμου, ώστε να μπορεί o Κηδεμόνας Τουρκοκυπριακών Περιουσιών να παραχωρεί το δικαίωμα επέκτασης της χρήσης του Τ/Κ ακινήτου, το οποίο είχε παραχωρηθεί για σκοπούς αυτοστέγασης και για σκοπούς επαγγελματικής στέγης. Τη συγκεκριμένη πρόταση νόμου κατέθεσε ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Πανίκος Λεωνίδου.

Ο κ. Λεωνίδου ανέφερε ότι με την πρόταση επιχειρούν να δώσουν την δυνατότητα σε εκτοπισμένους κατόχους τουρκοκυπριακών περιουσιών να αξιοποιούν μέρος του ακινήτου που τους δόθηκε για σκοπούς αυτοστέγασης, να δημιουργούν μικρές μονάδες επαγγελματικής στέγης νοουμένου ότι θα εξασφαλίσουν προηγουμένως όλες τις απαραίτητες πολεοδομικές άδειες.

Είναι γεγονός, πρόσθεσε, ότι αρκετοί πρόσφυγες κάτοχοι τουρκοκυπριακών ακινήτων, βρέθηκαν στην ανάγκη, για την επιβίωση τους, να προχωρήσουν στη δημιουργία μικρής επαγγελματικής μονάδας με αποτέλεσμα να παρατηρείται κενό στην ισχύουσα νομοθεσία. Αποτέλεσμα αυτού, όπως είπε, είναι σε πολλές περιπτώσεις, η διατήρηση της μονάδας, να γίνεται έρμαιο των αποφάσεων και της ανοχής των κρατικών λειτουργών.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Νίκος Κέττηρος είπε ότι κόσμος αδικείται γιατί άλλοι πρόσφυγες έχουν πιστοποιητικά μίσθωσης και άλλοι όχι, διότι το κράτος καθυστέρησε. Πρότεινε επίσης ως τρόπος διασφάλισης των προσφύγων που έκαναν μικρές πολεοδομικές αλλαγές και δεν μπορεί να τους εκδοθεί τίτλος ή πιστοποιητικό μίσθωσης,  να μπαίνει σημείωση σε παρεμβάσεις στη μίσθωση όπως μπαίνει στον τίτλο ιδιοκτησίας.

Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ Μιχάλης Γιακουμή είπε ότι η νομοθετική αυτή ρύθμιση τον χαροποιεί αφού από αυτή θα επωφεληθεί η 3η και 4η γενιά προσφύγων που μπορούν να χρησιμοποιήσουν προσφυγική περιουσία ως επαγγελματική στέγη.

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Γιώργος Γεωργίου είπε ότι η συγκεκριμένη πρόταση νόμου παραχωρεί δικαίωμα και εξορθολογίζει αδικίες και στρεβλώσεις. Το πλέον σημαντικό, είπε είναι ότι επιφέρει μια ισότητα και μεταξύ των προσφύγων που έλαβαν τίτλο ιδιοκτησία και μεταξύ των υπόλοιπων που δεν έλαβαν.

Νέα διαδικασία δήλωσης ακίνητης ιδιοκτησίας στα κατεχόμενα

Επιπλέον ψηφίστηκε νόμος ώστε να ρυθμιστεί η δυνατότητα για έναρξη νέας διαδικασίας υποβολής δηλώσεων για ακίνητη ιδιοκτησία στις κατεχόμενες περιοχές των επαρχιών Αμμοχώστου και Κυρηνείας, η οποία δεν έχει δηλωθεί μέχρι σήμερα, από τον ενδιαφερόμενο ιδιοκτήτη της, ενώπιον του διευθυντή του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας.

Η προτεινόμενη ρύθμιση αναμένεται να συμβάλει στη μείωση του αριθμού των αδήλωτων περιουσιών, αφού ένα ποσοστό γύρω στο 20% του συνόλου των ακίνητων περιουσιών στις κατεχόμενες περιοχές παραμένει μέχρι σήμερα αδήλωτο.

Με το νόμο αυτό όπως ανέφερε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Προσφύγων Νίκος Κέττηρος όσοι δεν πρόλαβαν να δηλώσουν τις περιουσίες τους στα κατεχόμενα όταν άνοιξε και έκλεισε ο σχετικός κατάλογος την δεκαετία του 80′, μπορούν να το πράξουν τώρα. Όσοι ήδη το έπραξαν δεν χρειάζεται να κάνουν τίποτα, όπως είπε. Η δήλωση αυτή αφορά τις επαρχίες Αμμοχώστου και Κερύνειας των οποίων τα αρχεία έχουν καταστραφεί.

Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Ζαχαρίας Κουλίας είπε ότι καθένας μπορεί να δηλώσει την περιουσία του χωρίς καταληκτική ημερομηνία ή περιορισμό.

Η Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών Αλεξάνδρα Ατταλίδου επεσήμανε τον  κίνδυνο απώλειας περιουσιών που ανήκουν σε εταιρείες που δε δραστηριοποιούνται μετά το 1974 και διαγράφονται.

Η συγκεκριμένη πρόταση νόμου είχε κατατεθεί από τους βουλευτές Νίκο Κέττηρο, Χρίστο Χριστοφίδη, Χρίστο Χριστόφια εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας ΑΚΕΛ, Ζαχαρία Κουλία, και Χρίστο Σενέκη του ΔΗΚΟ Κωστή Ευσταθίου της ΕΔΕΚ και Χαράλαμπο Θεοπέμπτου εκ μέρους του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών.