Του Παναγιώτη Χατζηαποστόλου [email protected] 

Βιασμοί, πρόκληση βαριάς σωματικής βλάβης, γραπτές απειλές για φόνο, ληστείες, πλαστοπροσωπίες και σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων αποτελούν μερικά από τα σοβαρά περιστατικά τα οποία κλήθηκε να διαχειριστεί η αστυνομία και στα οποία εμπλέκονται μαθητές, γυμνασίων και λυκείων καθώς και ανήλικοι εξωσχολικοί.

Στο σύνολο, 231 σοβαρές υποθέσεις το 2021, με παραβάτες παιδιά. Αδικήματα τα οποία σε περιπτώσεις ποινικά υπεύθυνων ατόμων, με βάση το ποινικό δίκαιο της Κύπρου, θα επέφεραν βαριές ποινές. Τα προαναφερθέντα, μπορεί να ακούγονται τραβηγμένα ωστόσο πρόκειται για την ωμή πραγματικότητα αναφορικά με το μέγεθος της νεανικής παραβατικότητας.

Επιπρόσθετα, ανήλικοι κλείνουν ραντεβού σε ώρες εκτός σχολείου για να παίξουν ξύλο και το βιντεοσκοπούν για να ανεβάσουν τα βίντεο σε πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Και όλα αυτά, την ίδια ώρα που οι διευθύνσεις των σχολείων δεν καταγράφουν περιστατικά για να μην χαλάσει το όνομα του σχολείου ενώ υπάρχουν σαφείς οδηγίες από το Υπουργείο Παιδείας όπως τα σοβαρά περιστατικά να καταγράφονται και να αποστέλλονται στο Υπουργείο. Επιπλέον, σε 2.500 χιλιάδες μαθητές αναλογεί, ένας εκπαιδευτικός ψυχολόγος.

Το φαινόμενο επιθετικών, κακοποιητικών και εκφοβιστικών συμπεριφορών με θύτες και θύματα ανηλίκους, καθώς και τρόποι αντιμετώπισής τού συζητήθηκαν χθες ενώπιον της  Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής.  

Τρομάζουν οι αριθμοί

Σύμφωνα με το υπόμνημα που κατατέθηκε στην Επιτροπή, από την Παιδοψυχιατρική Εταιρεία Κύπρου για την παραβατικότητα ανάμεσα σε ανήλικους από 7 μέχρι 16 ετών, το 2019 βρέθηκαν να είχαν υποπέσει σε παραβάσεις (σοβαρές υποθέσεις και μικροπαραβάσεις) 241 ανήλικοι, το 2020 212 ανήλικοι, και το 2021 194 ανήλικοι. Η πλειοψηφία αυτών των παραβάσεων έγινε από εφήβους ηλικίας 14 μέχρι 16 ετών με την εταιρεία να υποστηρίζει πως κρίνεται αναγκαίο να βρεθούν λύσεις για μείωση του αριθμού των περιστατικών αυτών. Συνολικά, 650 παιδιά και έφηβοι έχουν την τελευταία τριετία προβεί σε συμπεριφορές οι οποίες διαταράσσουν την κοινωνική συνοχή, θέτοντας σε κίνδυνο την ασφάλεια των συμπολιτών μας, αλλά και την ασφάλεια και αναπτυξιακή διαδρομή των ιδίων.

Παραβατικές συμπεριφορές σε δημοτικά

Μέσα από τα όσα ακούστηκαν ενώπιον της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εξάγεται το εξής συμπέρασμα. Σήμερα, όταν μιλάμε για παραβατική συμπεριφορά μαθητών, δεν εννοούμε μόνο τους μαθητές των γυμνασίων και των λυκείων, που μπορείς να πεις ότι είναι έρμαια των εφηβικών ενστίκτων τους. Πλέον μαθητές δημοτικού παρουσιάζουν παρατακτική συμπεριφορά.

Ιδιαίτερα ανησυχητική και η τοποθέτηση από τον Πρόεδρο της Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων Σχολείων Δημοτικής Εκπαίδευσης, Φρίξο Ζεμπύλα, η οποία αφορούσε μαθητές δημοτικών σχολείων. Αφού  αναφέρθηκε στη μη-ενεργοποίηση της σχετικής νομοθεσίας, που αφήνει πολλά κενά μέσα στις σχολικές μονάδες,  αναφέρθηκε σε περιστατικά στα δημοτικά τα οποία, όπως είπε, θεωρούν «αρκετά σοβαρά» που αφορούν σε αιχμηρά αντικείμενα, και εκφοβισμό που διαρκούσε περισσότερο από δυο χρόνια. Έκανε αναφορά σε μαθητή της ειδικής εκπαίδευσης οποίος ήταν θύμα σωματικής βίας αλλά και μαθήτρια η οποία τυγχάνει εδώ και δυο χρόνια, εκφοβισμού από συμμαθητές της.

Έμφαση στις εξετάσεις τετραμήνων

Ο Πρόεδρος της ΟΕΛΜΕΚ, Κωνσταντίνος Κωνσταντινόπουλος, είπε σε δηλώσεις του ότι «προκαλούν μεγάλο προβληματισμό και ανησυχία» τα τελευταία φαινόμενα που έχουν λάβει μέρος στα σχολεία. Σύμφωνα με τον κ. Κωνσταντινόπουλο, στόχος είναι να αποδειχθεί ότι η απόφαση για τις εξετάσεις τετραμήνων, είναι ένας στόχος που επιτυγχάνεται, με αποτέλεσμα όλα αυτά τα οποία θα έπρεπε να γίνονται είτε σε θέματα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, είτε πρόληψης, καταστολής ενδοσχολικής βίας, να περιθωριοποιούνται γιατί οι εκπαιδευτικοί αναλώνουν τον χρόνο, κάτω από την πίεση να διδάξουν την ύλη, για να μπορέσουν τα παιδιά να ανταποκριθούν στην πίεση που αφορά στις εξετάσεις τετραμήνων.

Ο νόμος φάντασμα

Την ίδια στιγμή που εντός και εκτός σχολικών χώρων η κατάσταση με την παραβατικότητα είναι σε μη ελεγχόμενα επίπεδα, στην Κυπριακή νομοθεσία υπάρχει ένας νόμος φάντασμα, οποίος ενδεχόμενα να βοηθούσε σε κάποιο βαθμό στην πρόληψη και αντιμετώπιση των περιστατικών αυτών. Σύμφωνα με τα όσα ανέφεραν χθες όλες οι υπηρεσίες, ο νόμος για την πρόληψη της ενδοσχολικής βίας, ο οποίος έχει ψηφιστεί το 2020 από τη Βουλή, παραμένει ανενεργός, καθώς προϋπόθεση για την ενεργοποίηση του, ήταν με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.

Σε δηλώσεις της μετά τη συνεδρία η Πρόεδρος της Επιτροπής Ειρήνη Χαραλαμπίδου είπε ότι είναι με «μεγάλη λύπη» που καταγγέλλει ότι ο νόμος για την πρόληψη της ενδοσχολικής βίας, ο οποίος έχει ψηφιστεί το 2020 από τη Βουλή, παραμένει ανενεργός, καθώς προϋπόθεση για την ενεργοποίηση του, ήταν με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Είπε ότι αυτό καταγγέλθηκε από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Διερωτήθηκε πως θα υπάρξει αξιολόγηση των μέτρων που εφαρμόζονται και των μέτρων πρόληψης και καταστολής εφόσον δεν έχει εφαρμοστεί ο συγκεκριμένος νόμος.