Μεταξύ 2.000 και 2.500 παράπονα λαμβάνει ετησίως η Επίτροπος Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Μαρία Στυλιανού-Λοττίδη, όπως ανέφερε κατά τη διάρκεια συνεδρίας της Επιτροπής Θεσμών της Βουλής, σημειώνοντας παράλληλα ότι στα παράπονα δεν πρωταγωνιστούν υπαλληλικά θέματα πλέον, αλλά θέματα επιδομάτων, με τα πιο πολλά παράπονα να αφορούν κοινωνικές παροχές, ενώ ακολουθούν τα θέματα της Υπηρεσίας Ασύλου. 

Όπως ανέφερε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Δημήτρης Δημητρίου κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, το Υφυπουργείο Πρόνοιας, το Υπουργείο Υγείας, το Υφυπουργείο Μετανάστευσης και το Υφυπουργείο Καινοτομίας είχαν την τιμητική τους στην ετήσια έκθεση της Επιτρόπου Διοικήσεως για το 2022, καθώς και στο συνοπτικό σημείωμα της Επιτρόπου για τις εκθέσεις που υποβλήθηκαν μεταξύ Ιανουαρίου-Ιουνίου 2024.

Μερικά από τα σοβαρότερα ζητήματα που καταγράφηκαν είναι οι καθυστερήσεις στην προώθηση αιτημάτων, στην καταβολή επιδομάτων και στην ανταπόκριση προς τους πολίτες, κάτι που επιβεβαίωσαν και μέλη της Επιτροπής, αναφέροντας ότι αναλώνουν μεγάλο κομμάτι της ημέρας τους ως διαμεσολαβητές μεταξύ πολιτών και υπηρεσιών, από τις οποίες αναμένονται απαντήσεις.

Κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών, η Επίτροπος Διοικήσεως, Μαρία Στυλιανού-Λοττίδη, ανέφερε ότι τα παράπονα στο Γραφείο της είναι περίπου 2.000-2.500 ετησίως. Όσον αφορά τις εκθέσεις που δημοσιεύει το Γραφείο της, είπε, το ποσοστό συμμόρφωσης με τις υποδείξεις που δίνονται ανέρχεται στο 53%, στο 23% των περιπτώσεων προχωρά η τροχοδρόμηση συμμόρφωσης, ενώ για το 22% δεν υπάρχει συμμόρφωση. Πολύ μεγαλύτερο είναι το ποσοστό συμμόρφωσης για ατομικά παράπονα προς υπηρεσίες, φτάνοντας το 85%, ενώ το ποσοστό μη συμμόρφωσης είναι στο 14%.

Σε γενικές γραμμές, η Επίτροπος ανέφερε ότι η ετήσια έκθεση του 2022 είναι περίπου στα ίδια επίπεδα με 2020 και 2021, ως προς τον αριθμό εκθέσεων, σημειώνοντας ότι στα παράπονα δεν πρωταγωνιστούν υπαλληλικά θέματα πλέον, αλλά θέματα επιδομάτων, με τα πιο πολλά παράπονα να αφορούν κοινωνικές παροχές, ενώ ακολουθούν τα θέματα της Υπηρεσίας Ασύλου.

Κατά τη συζήτηση διαπιστώθηκε αδυναμία στον συντονισμό και την επικοινωνία των υπηρεσιών μεταξύ τους, κάτι που επεσήμανε και ο Πρόεδρος της Επιτροπής σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση, με αποτέλεσμα να καθυστερούν διαδικασίες και η ικανοποίηση αιτημάτων, χωρίς να φέρουν γι’ αυτό ευθύνη οι πολίτες.

Με 21 κενές θέσεις λειτουργεί η Υπηρεσία Επιδομάτων Πρόνοιας

Ως σοβαρό πρόβλημα ανέδειξε με τοποθέτησή της ενώπιον της Επιτροπής η λειτουργός της Υπηρεσίας Επιδομάτων Πρόνοιας, Γεωργία Γερολέμου, την υποστελέχωση της Υπηρεσίας, αναφέροντας ότι στην παρούσα φάση λειτουργεί με 21 κενές μόνιμες θέσεις κενές, καθώς επίσης και δύο κενές θέσεις ωρομίσθιου προσωπικού, ενώ η Υπηρεσία έχει ζητήσει να ανοίξουν ακόμα 16 θέσεις, καθώς το επόμενο διάστημα θα κληθεί να αναλάβει και το Σχέδιο Φροντίδας.

Η κ. Γερολέμου εξήγησε ότι λαμβάνονται μέτρα για να εξετάζονται οι αιτήσεις ταχύτερα και γίνονται προσπάθειες για δημιουργία ψηφιακών εφαρμογών που θα διευκολύνουν τη διαδικασία αυτή, υπογράμμισε όμως ότι χωρίς ανθρώπινο δυναμικό τα πράγματα δεν μπορούν να γίνουν όπως θα έπρεπε.

Είναι μεγάλος ο όγκος δουλειάς, είπε, αναφέροντας ενδεικτικά ότι τα Κέντρα Εξυπηρέτησης, που λειτουργούν επικουρικά προς την Υπηρεσία, εξυπηρετούν περίπου 2.000 άτομα κάθε μήνα παγκύπρια, ενώ τα τηλεφωνικά κέντρα απαντούν καθημερινά 700 κλήσεις.

Υπηρεσία Ασύλου: 14.090 αιτήσεις ασύλου από Σύρους υπό εξέταση

Καθυστερήσεις στην εξέταση αιτήσεων ασύλου αφορούν τα παράπονα που έχουν υποβληθεί στην Επίτροπο Διοικήσεως για την Υπηρεσία Ασύλου, όπως ανέφερε ενώπιον της Επιτροπής η λειτουργός της Υπηρεσίας, Ανδριανή Παναγή, σημειώνοντας ότι επιδίωξη είναι να απαντώνται αυθημερόν οι ερωτήσεις για τους λόγους καθυστέρησης, όταν αυτές γίνονται διά ζώσης, ή αλλιώς όσο πιο άμεσα μέσω τηλεφώνου και email.

Η κ. Παναγή εξήγησε ότι τα παράπονα παρουσιάζονται στο συνοπτικό σημείωμα της Επιτρόπου Διοικήσεως για το 2024, μετά τη λήψη της απόφασης για αναστολή εξέτασης αιτήσεων ασύλου από Σύρους, και οι παραπονούμενοι ενημερώνονται ότι λόγω της απόφασης αυτή υπάρχει και η σχετική καθυστέρηση.

Απαντώντας σε ερώτηση του Προέδρου της Επιτροπής, η κ. Παναγή ανέφερε ότι υπάρχουν 14.090 αιτήσεις ασύλου από Σύρους, οι οποίες υποβλήθηκαν πριν την απόφαση για αναστολή εξέτασής τους τον περασμένο Απρίλιο, επομένως αυτές είναι υπό εξέταση. Η κ. Παναγή πρόσθεσε, απαντώντας σε διευκρινιστική ερώτηση του κ. Δημητρίου, ότι όλες οι αιτήσεις ασύλου που υποβλήθηκαν εντός του 2024, εξαιρουμένων των αιτήσεων από Σύρους, εξετάζονται άμεσα, σε διάστημα 2-4 μηνών.

Ακόμα, η κ. Παναγή είπε ότι μέχρι να αρθεί η αναστολή εξέτασης αιτήσεων ασύλου από Σύρους, θα πρέπει να υπάρξει ξεκάθαρη γραμμή στο πως τυγχάνουν χειρισμού τέτοιες υποθέσεις, καθώς μπορεί να υπάρχουν προβλήματα σε ζωτικές υποδομές για εξασφάλιση τροφής και νερού, ακόμα κι αν τα προβλήματα αδιάκριτης βίας δεν είναι έντονα. Στην κατεύθυνση αυτή, όπως είπε, εργάζονται οι προϊστάμενοι της Υπηρεσίας και ο Υφυπουργός, ώστε να μπορέσει η Υπηρεσία. Ανέφερε, εξάλλου, ότι τέτοιες συζητήσεις γίνονται και σε ευρωπαϊκό επίπεδο και από το 2026 θα πρέπει όλες οι υπηρεσίες να ακολουθούν υποχρεωτικά τις γραμμές της Υπηρεσίας Ασύλου της ΕΕ για τις περιοχές οι οποίες αιτιολογούν την παραχώρηση ασύλου.

Κάμερα στο κουτί παραπόνων προς την Επίτροπο Διοικήσεως στις Κεντρικές φυλακές

Η Επίτροπος Διοικήσεως ανέφερε ότι γίνονται τακτικές, εβδομαδιαίες επισκέψεις στις Κεντρικές Φυλακές, καθώς και έκτακτες επισκέψεις, όταν προκύπτει ανάγκη κατόπιν κάποιου παραπόνου. Σημείωσε ότι παράπονα υποβάλλονται και από κρατούμενους και από συγγενείς και από φίλους τους, αν και, όπως είπε, παρατηρήθηκε μείωση στον αριθμό των παραπόνων που αφορούν κρατούμενους στις Φυλακές.

Η κ. Λοττίδη πρόσθεσε ότι η μείωση του αριθμού των παραπόνων ενδεχομένως να είναι ένδειξη για φαινόμενα εκφοβισμού. Ανέφερε, εξάλλου, ότι είχε τοποθετηθεί κάμερα πάνω στο κουτί παραπόνων που απευθύνονται προς την Επίτροπο Διοικήσεως και ότι ζητήθηκε η αφαίρεσή της, κάτι που υποσχέθηκε να κάνει η Διεύθυνση των Φυλακών, όπως είπε η ίδια.

Η Επίτροπος είπε ότι εξετάζονται διάφορα ζητήματα που αφορούν τις φυλακές και αναφέρθηκε ενδεικτικά στη διερεύνηση του κατά πόσο μέλη της Αστυνομίας, όχι δεσμοφύλακες, έχουν το δικαίωμα να εισέρχονται στα κελιά των κρατουμένων χωρίς ένταλμα έρευνας, σημειώνοντας ότι σε έρευνες που γίνονται από αστυνομικούς σε κελιά, έχουν εντοπιστεί διάφορες ηλεκτρονικές συσκευές, όπως τηλεοράσεις και κινητά τηλέφωνα.

Επισημάνσεις Επιτρόπου για υπόθεση γονικής επιμέλειας που έφτασε στο ΕΔΑΔ

Επίσης, η Επίτροπος Διοικήσεως έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην έκθεση που είχε ετοιμάσει το  Γραφείο της σχετικά με υπόθεση γονικής επιμέλειας, για την οποία το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) αποφάσισε την καταβολή 12.000 ευρώ από την Κυπριακή Δημοκρατία προς την ενάγουσα, σχετικά με την παράλειψη των εθνικών αρχών να διασφαλίσουν τα δικαιώματα γονικής επιμέλειας και να εφαρμόσουν τις σχετικές εγχώριες αποφάσεις.

Η κ. Λοττίδη σημείωσε ότι στην έκθεσή της για την υπόθεση αυτή, είχαν γίνει υποδείξεις σχετικά με την καθυστέρηση που παρατηρήθηκε (από το 2018 μέχρι το 2022) στην υλοποίηση δικαστικών διαταγμάτων από τα όργανα της τάξης, ώστε να παραδοθούν τα παιδιά από τον πατέρα στη μητέρα, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την αποξένωση των παιδιών και συνέπειες στην ψυχολογία τους.

Επιπτώσεις από κενά στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση, λέει ο Πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών

Τις επιπτώσεις από κενά και αδυναμίες στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση ανέδειξε ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Δημήτρης Δημητρίου, σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση, καθώς ο ρόλος του Υφυπουργείου Καινοτομίας και η προώθηση των εργαλείων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, βρέθηκαν επίσης στο επίκεντρο της συζήτησης.

«Όταν η Υπηρεσία Επιδομάτων Πρόνοιας σταματά την εξέταση αίτησης για ΕΕΕ, όταν η ίδια η υπηρεσία έχει βάλει στον λογαριασμό του αιτητή συσσωρευμένα αναδρομικά επίδομα μονογονιού, τότε πού είναι ηλεκτρονική διακυβέρνηση; Όταν στην ίδια υπηρεσία δεν μπορούν να επικοινωνήσουν δύο επιδόματα, για ποια ψηφιακή διακυβέρνηση μιλάμε;», επεσήμανε στις δηλώσεις του ο κ. Δημητρίου.

Αναφέρθηκε, ακόμα, στην ηλεκτρονική υπογραφή, λέγοντας ότι αυτή ψηφίστηκε από την Βουλή το 2017, όμως δεν εφαρμόζεται σε καμία υπηρεσία του κράτους. «Ακόμα και στο Υφυπουργείο Καινοτομίας, που θα έπρεπε να ήταν πρότυπο ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, δεν έχει εφαρμοστεί, ούτως ώστε η διευθύντρια ή ο διευθυντής μίας υπηρεσίας του Υφυπουργείου να στείλει με ηλεκτρονική υπογραφή έγγραφα στο γραφείο του Γενικού Διευθυντή ή του Υφυπουργού», πρόσθεσε.

Ο κ. Δημητρίου σημείωσε ότι θα σταλεί ερώτημα στον αρμόδιο Υφυπουργείο για να λάβει ενημέρωση για το πότε θα εφαρμοστεί η ηλεκτρονική υπογραφή, έστω και στο Υφυπουργείο.

Σε ερώτηση αν είναι ικανοποιητική η συμμόρφωση με τις συστάσεις της Επιτρόπου Διοικήσεως, είπε ότι φαίνεται πως στις γενικές συστάσεις το ποσοστό συμμόρφωσης στο 53% είναι χαμηλό, επισημαίνοντας ότι αυτό έχει να κάνει με την ανάγκη για δομικές αλλαγές σε διάφορες υπηρεσίες. «Αν το Υφυπουργείο Πρόνοιας, που είναι πρωταθλητής των παραπόνων, δεν λύσει τα δομικά του ζητήματα, δεν μπορεί να αυξήσει το ποσοστό συμμόρφωσης», εξήγησε ο κ. Δημητρίου.