Υπόμνημα με εισηγήσεις για εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου πακέτου για στήριξη και ανακούφιση των εργαζομένων και των ευάλωτων ομάδων από το ψηλό κόστος διαβίωσης απέστειλαν την Τετάρτη στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, 13 συνδικαλιστικές και κοινωνικές οργανώσεις.

Οι οργανώσεις που υπογράφουν το υπόμνημα είναι η ΠΕΟ, ΣΕΚ, ΠΑΣΥΔΥ, ΔΕΟΚ, ΟΕΛΜΕΚ, ΕΛΤΕΚ, ΠΟΕΔ, ΠΟΠ, ΠΟΠΟ, Κυπριακός Σύνδεσμος Καταναλωτών, Παγκύπρια Ένωση Καταναλωτών και Ποιότητας Ζωής, ΕΚΥΣΥ και ΠΑΣΥΣ ΣΕΚ.

Οι ίδιες οργανώσεις είχαν στείλει κοινό υπόμνημα στον Πρόεδρο στις 2 Οκτωβρίου 2023 με μια σειρά εισηγήσεων με στόχο την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου πακέτου για στήριξη και ανακούφιση των εργαζομένων και των ευάλωτων ομάδων από το ψηλό κόστος διαβίωσης. “Παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός το 2024 σε σύγκριση με το 2023 είναι μειωμένος και χωρίς να παραβλέπουμε τα μέτρα, τα οποία κατά καιρούς έχετε εξαγγείλει, παραμένει γεγονός ότι η ακρίβεια, το αυξημένο κόστος διαβίωσης, τα ψηλά επιτόκια και το αυξημένο κόστος ενοικίου και απόκτησης κατοικίας έχουν δημιουργήσει ένα ιδιαίτερα πιεστικό περιβάλλον στα νοικοκυριά”, αναφέρουν στο υπόμνημα που δόθηκε στη δημοσιότητα την Παρασκευή.

Ενδεικτικά, σημειώνουν ότι με βάση τα στοιχεία τα τελευταία τρία χρόνια, το γενικό επίπεδο τιμών αυξήθηκε κατά 14,9%. Στην κατηγορία στέγαση, ύδρευση, ηλεκτρικό ρεύμα, υγραέριο, καύσιμα επήλθε αύξηση κατά 28,3% ενώ στο ηλεκτρικό ρεύμα κατά 48,9%. Ταυτόχρονα η Κύπρος παραμένει μια από τις χώρες με πολύ υψηλά δανειστικά επιτόκια, σημειώνουν, αναφέροντας ότι έχει παρατηρηθεί και το φαινόμενο της αύξησης των επιτοκίων την ώρα που η ΕΚΤ αποφάσιζε τη μείωση τους.

Την ίδια στιγμή τα έσοδα του κράτους ως αποτέλεσμα της ακρίβειας για το πρώτο εξάμηνο του 2024 έχουν αυξηθεί κατά 1 δισ. σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, αναφέρουν.

Παράλληλα, σύμφωνα με τις οργανώσεις που υπογράφουν το υπόμνημα, τα στοιχεία που έχει πρόσφατα ανακοινώσει η Στατιστική Υπηρεσία επιβεβαιώνουν πως η θετική πορεία της οικονομίας δεν αντικατοπτρίζεται στις απολαβές των εργαζομένων, οι οποίες παραμένουν χαμηλές, όπως και οι συντάξεις μεγάλου ποσοστού συνταξιούχων.

“Ως αποτέλεσμα της κατάστασης αυτής, οι τράπεζες κερδοσκοπούν συσσωρεύοντας υπερκέρδη σε βάρος των δανειοληπτών, των νοικοκυριών και των  επιχειρήσεων”, αναφέρεται.

Οι οργανώσεις υπογραμμίζουν την απαίτηση τους για ολοκληρωμένο πακέτο μέτρων. Οι προτάσεις τους περιλαμβάνουν την επαναφορά της κλιμακωτής επιδότησης του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας, τη συμπερίληψη των χαμηλοσυνταξιούχων στους δικαιούχους της ειδικής διατίμησης με κωδικό 0.8, τη μείωση της τιμής των καυσίμων είτε μέσα από επιδότηση της τιμής, είτε μέσα από τη μείωση της φορολογίας, λαμβάνοντας υπόψη πως τα 2/3 της τιμής είναι φόροι, αλλά και αποτελεσματική παρακολούθηση των τιμών των καυσίμων.

Επιπλέον, ζητούν επαναφορά της ρύθμισης για μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ σε ψωμί, γάλα, αυγά, καφέ, κρέας, ζάχαρη, λαχανικά, παιδικές πάνες και πάνες ενηλίκων (ΣΣ: το υπόμνημα είχε αποσταλεί πριν την ανακοίνωση των νέων μέτρων από τον Υπ. Οικονομικών), φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών των τραπεζών και δημιουργία ειδικού ταμείου για επιδότηση με κοινωνικοοικονομικά κριτήρια των οικιστικών και φοιτητικών δανείων, ειδική φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών στην παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά πάρκα.

Ακόμα, οι οργανώσεις προτείνουν τη λήψη μέτρων για αποτελεσματικό έλεγχο της αγοράς από φαινόμενα αισχροκέρδειας. Σημειώνουν ότι, παρά το ότι ψηφίστηκε η νομοθεσία για το ekalathi, η σχετική πλατφόρμα δεν έχει λειτουργήσει ακόμα, ενώ καθυστερεί και η ψήφιση της νομοθεσίας για την εισαγωγή ανώτατης τιμής πώλησης (πλαφόν) για συγκεκριμένα είδη σε κλειστές αγορές.

Ζητείται, ακόμη, αύξηση του Ε.Ε.Ε. και του επιδόματος ενοικίου με στόχο τουλάχιστον να καλυφθεί η διάβρωση της αγοραστικής τους αξίας λόγω πληθωρισμού, αύξηση του ορίου για σκοπούς σχεδίου ενίσχυσης χαμηλοσυνταξιούχων και αύξηση της οροφής των εισοδηματικών κριτηρίων για τα επιδόματα τέκνων, μονογονιών και για τη φοιτητική χορηγία τουλάχιστον με βάση τον πληθωρισμό. Σημειώνουν την ανάγκη ολιστικής αναθεώρησης της επιδοματικής πολιτικής με στόχο αυτή να συμβαδίζει με τις τρέχουσες πραγματικότητες και ανάγκες των εργαζομένων.

Ακόμα, οι οργανώσεις ζητούν την προστασία της αγοραστικής αξίας των μισθών από τον πληθωρισμό και σμίκρυνση των οικονομικών ανισοτήτων. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει, αναφέρουν, να παραχωρείται η Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ) στην πλήρη της μορφή, και να επεκταθεί ο θεσμός μέσω των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, ώστε να επωφελείται της ΑΤΑ και των βασικών όρων των συλλογικών συμβάσεων το σύνολο των εργαζομένων. Επίσης θα πρέπει να γίνεται αναπροσαρμογή του Εθνικού Κατώτατου Μισθού (ΕΚΜ) με βάση την ΑΤΑ, ο οποίος επίσης θα πρέπει να αποδίδεται στην ωριαία του μορφή.

Εξάλλου, προτείνουν να προχωρήσει η ολοκληρωμένη φορολογική μεταρρύθμιση, της οποίας βασικό συστατικό θα είναι η πιο δίκαιη κατανομή μεταξύ εργασίας και κερδών στην άντληση φορολογικών εσόδων. Σε ό,τι αφορά τη φορολόγηση του εισοδήματος των φυσικών προσώπων, πέραν από την αναθεώρηση των φορολογικών κλιμάκων με βάση τον πληθωρισμό, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η σύνθεση της οικογένειας και οι ηλικίες των μελών της, σημειώνουν οι οργανώσεις, ενώ επαναλαμβάνουν τη θέση τους ότι οι πράσινες φορολογίες δεν θα πρέπει να οδηγήσουν σε πρόσθετη επιβάρυνση των χαμηλών και μεσαία εισοδηματικών στρωμάτων και ως εκ τούτου, θα πρέπει να παραχωρηθούν αντισταθμιστικά μέτρα για ομαλή μετάβαση.

Καταληκτικά, οι 13 οργανώσεις αναφέρουν ότι στο περσινό υπόμνημα είχαν ζητήσει συνάντηση με τον Πρόεδρο για να συζητήσουν τα παραπάνω, ωστόσο αυτό δεν έγινε. Ως εκ τούτου, ζητούν εκ νέου συνάντηση με τον Πρόεδρο για να “μας δοθεί η δυνατότητα να συζητήσουμε μαζί σας τις εισηγήσεις μας οι οποίες στοχεύουν στην ολοκληρωμένη και αποτελεσματική στήριξη της κοινωνίας”.