Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι εθνικές αρχές προστασίας των καταναλωτών δημοσίευσαν τα αποτελέσματα μιας πανευρωπαϊκής εξέτασης ιστοτόπων («σκούπισμα») σχετικά με κριτικές καταναλωτών στο διαδίκτυο.

Οι αρχές 26 κρατών μελών, της Ισλανδίας και της Νορβηγίας έλεγξαν 223 σημαντικούς ιστότοπους για παραπλανητικές κριτικές καταναλωτών.

Σχεδόν τα δύο τρίτα των ηλεκτρονικών καταστημάτων, αγορών, ιστοτόπων κρατήσεων, μηχανών αναζήτησης και ιστοτόπων υπηρεσιών σύγκρισης που αναλύθηκαν, προκάλεσαν αμφιβολίες σχετικά με την αξιοπιστία των κριτικών:

Σε 144 από τους 223 ιστότοπους που ελέγχθηκαν, οι αρχές δεν μπόρεσαν να επιβεβαιώσουν ότι αυτοί οι έμποροι έκαναν αρκετά για να επιβεβαιώσουν ότι οι κριτικές είναι αυθεντικές ή ότι δημοσιεύτηκαν από καταναλωτές που χρησιμοποίησαν πραγματικά το προϊόν ή την υπηρεσία που εξέτασαν.

Ο Επίτροπος Δικαιοσύνης, Ντιντιέ Ρέιντερς, δήλωσε: «Οι καταναλωτές πολύ συχνά βασίζονται σε διαδικτυακές κριτικές όταν ψωνίζουν ή κάνουν κράτηση μέσω Διαδικτύου. Δεν θέλω να εξαπατηθούν οι καταναλωτές. Θέλω να μπορούν να αλληλεπιδρούν σε ένα αξιόπιστο περιβάλλον. Επιμένω σε ένα συγκεκριμένο σημείο: οι διαδικτυακές επιχειρήσεις πρέπει να παρέχουν στους καταναλωτές σαφείς και ορατές πληροφορίες σχετικά με την αξιοπιστία τέτοιων αξιολογήσεων. Τα σημερινά αποτελέσματα αποτελούν σαφή έκκληση για δράση. Θα διασφαλίσουμε ότι τηρείται η νομοθεσία της ΕΕ».

Άλλα ευρήματα της εξέτασης ιστοσελίδων σε διαδικτυακές κριτικές

104 από τους 223 ιστότοπους που εξετάστηκαν δεν ενημερώνουν τους καταναλωτές για τον τρόπο συλλογής και επεξεργασίας των κριτικών. Μόνο 84 ιστότοποι καθιστούν αυτές τις πληροφορίες προσβάσιμες στους καταναλωτές στην ίδια τη σελίδα κριτικής, ενώ οι υπόλοιποι τις αναφέρουν με «μικρά γράμματα», για παράδειγμα στους νομικούς όρους και προϋποθέσεις.

118 ιστότοποι δεν περιείχαν πληροφορίες σχετικά με το πώς αποτρέπονται οι ψεύτικες κριτικές. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι καταναλωτές δεν έχουν τη δυνατότητα να επαληθεύσουν εάν οι κριτικές γράφτηκαν από καταναλωτές που χρησιμοποίησαν πραγματικά το προϊόν ή την υπηρεσία.

176 από τους ιστότοπους δεν αναφέρουν ότι οι κριτικές με κίνητρα (π.χ. που προκύπτουν από χρηματική ανταμοιβή) απαγορεύονται από τις εσωτερικές πολιτικές τους ή, αν όχι, πώς διασφαλίζουν ότι επισημαίνονται ως κίνητρα.

Οι αρχές προστασίας των καταναλωτών κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τουλάχιστον το 55% των ελεγχθέντων ιστοτόπων παραβιάζουν ενδεχομένως την Οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, η οποία απαιτεί την παρουσίαση αληθών πληροφοριών στους καταναλωτές ώστε να επιτρέπεται η τεκμηριωμένη επιλογή. Οι αρχές είχαν επίσης αμφιβολίες για το υπόλοιπο 18%.

Επόμενα βήματα

Οι εθνικές αρχές θα επικοινωνήσουν με τους εμπόρους για να διορθώσουν τους ιστοτόπους τους και, εάν είναι απαραίτητο, να κινήσουν μέτρα επιβολής σύμφωνα με τις εθνικές τους διαδικασίες. 

Ιστορικό

Η Συνεργασία για την Προστασία των Καταναλωτών (CPC) είναι ένα δίκτυο αρχών που είναι υπεύθυνες για την επιβολή της νομοθεσίας της ΕΕ για την προστασία των καταναλωτών. Για την αντιμετώπιση διασυνοριακών ζητημάτων, οι ενέργειές τους συντονίζονται σε επίπεδο ΕΕ. Οι σαρώσεις πραγματοποιούνται από το δίκτυο ετησίως χρησιμοποιώντας ένα σύνολο κοινών κριτηρίων που προετοιμάζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Όπως φαίνεται στην Έρευνα Παρακολούθησης Αγοράς 2020, οι καταναλωτές συχνά βασίζονται σε κριτικές όταν λαμβάνουν αποφάσεις αγοράς. Για παράδειγμα, το 71% των καταναλωτών θεωρεί τις κριτικές ως σημαντικές όταν επιλέγουν καταλύματα διακοπών. Οι αρχές αποφάσισαν το 2021 να πραγματοποιήσουν αυτό το σκούπισμα σε παραπλανητικές πρακτικές σε σχέση με διαδικτυακές κριτικές.