Στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου βρίσκεται πλέον το μπαλάκι για το επόμενο βήμα του Great Sea Interconnector. Μετά την παράδοση της μελέτης κόστους – οφέλους από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΑΔΜΗΕ στο Υπουργείο Ενέργειας την περασμένη εβδομάδα, η ΡΑΕΚ καλείται να καταλήξει στο κατά πόσο θα εμμείνει στην αρχική της θέση σχετικά με τον χρόνο έναρξης ανάκτησης των εξόδων μέσω των Κύπριων καταναλωτών.

Η μελέτη θα βρεθεί στο «μικροσκόπιο» ανεξάρτητων οίκων που θα αξιολογήσουν τις συνισταμένες, με στόχο να αναδειχθεί το ωφέλιμο – ή όχι – μιας επένδυσης εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας στο μετοχικό κεφάλαιο του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ. 

Μιλώντας στο AlphaNews.live ο Καθηγητής Εκτίμησης Κινδύνου, Γιώργος Μπούστρας, εξηγεί τα ρίσκα που παρουσιάζει ένα έργο τέτοιου βεληνεκούς. Παράλληλα, αναφέρεται στο ενδεχόμενο παρεμβολής εξωτερικών παραγόντων, αλλά και στο ποιος επωμίζεται το κόστος αποκατάστασης πιθανής βλάβης. 

Ποια είναι τα ρίσκα;

Αιτιολογημένη κρίνει τη μη συμπερίληψη της εκτίμησης ρίσκου στη μελέτη ο κ. Μπούστρας, σημειώνοντας ότι αυτής, προηγείται η τοπιοθέτηση του καλωδίου, «δηλαδή δε ξέρουμε ακριβώς από πού θα περάσει το καλώδιο. Θα πρέπει να αναγνωρίζουμε την ακριβή τοποθεσία που θα περνάει το καλώδιο, ώστε να μην τέμνει κάποιον άλλον υπάρχοντα αγωγό». Σημειώνοντας ότι η συζήτηση δεν αφορά μόνο τα όποια γεωπολιτικά ρίσκα, αλλά και τις ιδιομορφίες που χαρακτηρίζουν τον βυθό της θάλασσας.

Ειδικότερα, ο Καθηγητής εξηγεί ότι έως τις αρχές της δεκαετίας του 1990 μεγάλες ποσότητες πυρομαχικών ρίχθηκαν στη θάλασσα λόγω της επικείμενης αχρησίας τους. Το 95% εξ αυτών έχουν χαρτογραφηθεί, ωστόσο πρέπει να διενεργούνται σε κάθε περίπτωση οι απαραίτητοι έλεγχοι. «Αυτά είναι ρίσκα που όσο περνάνε τα χρόνια, ολοένα και περισσότερο γίνεται αλλοίωση αυτών των πυρομαχικών. Τις περισσότερες φορές δεν είναι και τόσο μεγάλες ποσότητες, οπότε έχουν εκλείψει οι πιθανότητες κινδύνου από κάτι τέτοιο», σημειώνει ο κ. Μπούστρας. 

Όσον αφορά τα γεωπολιτικά ρίσκα, αναφέρει ότι έργα τέτοιου μεγέθους υλοποιούνται σε αρκετά μεγάλα βάθη. Κάτι που, σύμφωνα με τον ίδιο, συνεπάγεται ανάλογη δυσκολία στο να προκληθεί δολιοφθορά. «Δεν είναι εύκολο σε κάποιον, ο οποίος δεν έχει τον κατάλληλο εξοπλισμό. Συνήθως οι εξοπλισμοί για κάτι τέτοιο, είναι εξοπλισμοί οι οποίοι υπάρχουν σε κρατικές υπηρεσίες», εξηγεί ο Καθηγητής. 

Τι περιλαμβάνει η εκτίμηση κινδύνου; 

Σύμφωνα με τον κ. Μπούστρα η εκτίμηση κινδύνου, που θα ακολουθεί την απόφαση χάραξης του έργου, περιλαμβάνει δύο μεγάλες κατηγορίες:

• Το «safety» και 
• το «security»

«Στο κομμάτι του safety θα εξεταστούν όλα τα τεχνικά χαρακτηριστικά, το ανάγλυφο του βυθού, το βάθος το οποίο θα υπάρχει» σημειώνει, εξηγώντας ότι σε όσο μεγαλύτερο βάθος τοποθετηθεί το καλώδιο, τόσο μεγαλύτερη πίεση θα υφίσταται, «άρα θα πρέπει να έχει οπλιστεί με την κατάλληλη προστασία ώστε να μην διαλυθεί».

Η κατηγορία του «security» αφορά την προστασία από πιθανές δολιοφθορές, εντάσσοντας μέσα και το μέρος των γεωοπολιτικών ρίσκων. 

Ποιος επωμίζεται το κόστος; 

Ερωτηθείς για τον επιμερισμό του κόστους αποκατάστασης πιθανών βλαβών, τόσο σε κατασκευαστικό στάδιο, όσο και κατά τη λειτουργία του έργου, ο κ. Μπούστρας απαντά ότι είθισται, σε ό,τι έχει να κάνει με τα χωρικά ύδατα, η ευθύνη να βαραίνει την κάθε χώρα. Οι υπόλοιπες περιοχές, βρίσκονται από τη διαχείριση του οργανισμού που αναλαμβάνει την εκμετάλλευση του καλωδίου. 

«Οι πιθανότητες να υπάχει ένα ατύχημα, ή μια δολιοφθορά ή να υπάρξει μια τεχνική αστοχία κατά τη διάρκεια του ποντισμού του καλωδίου ή κατά τη διάρκεια της ζωής του καλωδίου έιναι πολύ μικρές», εκτιμά ο ίδιος. 

Καταλήγοντας, ο Καθηγητής τονίζει ότι η εστίαση θα πρέπει να αφορά το οικονομικό σκέλος, καθώς οι όποιοι κίνδυνοι αφορούν το κατασκευαστικό μέρος, συνήθως διαχειρίζονται μέσω αυτοματοποιημένων διαδικασιών.