*Του Μάριου Κωνσταντίνου- Προέδρου Συνδέσμου Τυροκόμων

Για άλλη μια φορά φάνηκε η αδιαφιλονίκητη δυναμική του χαλλουμιού, καθώς πλέον αποτελεί το βασικό εξαγωγικό προϊόν της χώρας μας, ξεπερνώντας τα φαρμακευτικά προϊόντα που μέχρι πρότινος κατείχαν την πρώτη θέση. Αυτό όμως σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μας κάνει να επαναπαυόμαστε. Αντιθέτως, οφείλουμε να το προστατεύσουμε και να το διαφυλάξουμε.

Στην πρώτη θέση των εξαγωγών εγχώρια παραγόμενων προϊόντων την περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου 2024, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, παραμένουν τα ορυκτά καύσιμα και λάδια, τα οποία καταλαμβάνουν το 34,4% των συνολικών εξαγωγών, με την αξία τους να ανέρχεται στα €216,7 εκατομμύρια. Νοουμένου ωστόσο ότι πρόκειται για επανεξαγωγές, οι κυρίαρχοι των εξαγωγών εγχώρια παραγόμενων προϊόντων είναι το χαλλούμι και ακολούθως τα φαρμακευτικά προϊόντα. Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές του χαλλουμιού για το πρώτο τετράμηνο της τρέχουσας χρονιάς φτάνουν τα €118,2 εκατομμύρια, καταλαμβάνοντας το 18,7% των συνολικών εξαγωγών. Τα μέχρι πρότινος πρώτα στις εξαγωγές φαρμακευτικά προϊόντα βάσει των νέων στοιχείων καταλαμβάνουν το 17,6%, με την αξία των εξαγωγών τους να ανέρχεται στα €110,8 εκατομμύρια.

Αυτό σημαίνει ότι το χαλλούμι, ένα καθαρά κυπριακό προϊόν, φτιαγμένο με πρώτες ύλες από τον τόπο μας, που προάγει την κυπριακή παράδοση και ιστορία, είναι δικαίως το πρώτο εξαγώγιμο προϊόν της Κύπρου, αποδεικνύοντας έμπρακτα ότι η τυροκομία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της οικονομίας της χώρας μας. Ομολογουμένως, η κατοχύρωση του χαλλουμιού ΠΟΠ το 2020, προσέδωσε στο χαλλούμι προστιθέμενα αξία.  Αυτό όμως που δεν επισημαίνεται είναι πώς φτάσαμε μέχρι εδώ.

Η επιτυχία του χαλλουμιού οφείλεται κατά πρώτο λόγο σε όλα τα τυροκομεία που έχουν επενδύσει εκατομμύρια στον κλάδο της τυροκομίας. Αμιγώς κυπριακές επιχειρήσεις, που εργοδοτούν χιλιάδες εργαζόμενους, και με μεράκι, αγάπη, κόπο και θυσίες έθεσαν ως κύριο σκοπό τους τις εξαγωγές, συμμετέχοντας σε αμέτρητες εκθέσεις στο εξωτερικό, κάνοντας το χαλλούμι και κατά επέκταση την ίδια τη χώρα μας γνωστά σε όλο τον κόσμο. Τυροκομεία που διαρκώς αναπτύσσουν, εξελίσσουν, επενδύουν και εμπορεύονται το χαλλούμι ΠΟΠ σε δεκάδες χώρες σε όλο τον κόσμο, παραμένοντας στοχοπροσηλωμένα στην προσπάθειά τους τόσο για προστασία του εθνικού μας προϊόντος όσο και για τη διαφύλαξη και περαιτέρω ανάπτυξη των εξαγωγών.

Οι ενέργειες της Υπηρεσίας Εμπορίου του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας που σκοπό έχουν την περαιτέρω αύξηση των εξαγωγών τόσο του ίδιου του χαλλουμιού όσο και άλλων κυπριακών προϊόντων, είναι αξιοσημείωτες. Όπως επίσης και οι προσπάθειες που καταβάλλει το υπουργείο Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος για την αύξηση παραγωγής του αιγοπρόβειου γάλακτος, με στόχο τον σταδιακό τερματισμό της εποχικότητας.

Ωστόσο, αυτές οι προσπάθειες χρονολογούνται, χωρίς δυστυχώς τα επιθυμητά αποτελέσματα. Οπότε, δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι το νέο διάταγμα που καθορίζει το ποσοστό αιγοπρόβειου γάλακτος στο μεικτό χαλλούμι στο 25% μέχρι τις 31/8/2024, 15% μέχρι τις 31/1/2025 και 30% μέχρι 30/8/2025, ότι δεν θα δημιουργήσει προβλήματα στις εξαγωγές. Και αυτό γιατί δεν είναι βασισμένο σε πραγματικά στοιχεία, ενώ δεν λήφθηκε καθόλου υπόψη η παραγωγή του αιγοπρόβειου χαλλουμιού, στο οποίο βασίζεται κατά κύριο λόγο η επιβίωση των μικρών τυροκομείων στη χώρα μας.

Άρα, αντί να προχωρούμε σε πειραματισμούς, είναι καθήκον μας να βασιζόμαστε σε πραγματικά στοιχεία. Και αυτό θα επιτευχθεί μόνο με την καταγραφή του αιγοπρόβειου γάλακτος, έτσι ώστε να υπάρχουν ποσοτικά δεδομένα από το λογισμικό, τα οποία να καθορίζουν και τις ποσοστώσεις. Τα στοιχεία αυτά πρέπει να περιλαμβάνουν την καταμέτρηση του αιγοπρόβειου γάλακτος κατ’ αντίστοιχο τρόπο που γίνεται εδώ και χρόνια για το αγελαδινό γάλα. Ας ελπίσουμε λοιπόν ότι θα εφαρμοστεί η δέσμευση του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος για έναρξη της καταγραφής του αιγοπρόβειου γάλακτος από τον Οκτώβριο του 2024 και δεν θα υπάρξει περεταίρω καθυστέρηση. 

Το μήνυμα προς όλους τους εμπλεκόμενους φορείς στον τομέα του χαλλουμιού, ιδιαίτερα τώρα που αποδεικνύεται ακόμα πιο έμπρακτα η δυναμική του ντόπιου προϊόντος μας, είναι ότι είναι υποχρέωση μας να εργαστούμε από κοινού για να διαφυλάξουμε αυτό το κεκτημένο, αυτή την επιτυχία, η οποία αντανακλάται στον τόπο μας, στην οικονομία της χώρας μας και στους τόσους εργαζόμενους στον κλάδο. Σε καμία περίπτωση δεν έχει να κάνει με το ποια πλευρά θα «νικήσει». Ο στόχος μας πρέπει να είναι ως χώρα να μελετάμε τρόπους για περαιτέρω ανάπτυξη των εξαγωγών του χαλλουμιού και τη διείσδυσή μας σε νέες αγορές εφόσον υπάρχει πρόσφορο έδαφος. Δεν πρέπει λόγω της επιτυχίας του εθνικού μας προϊόντος να υποτιμούμε τον ανταγωνισμό γιατί ακριβώς αυτή η επιτυχία του χαλλουμιού οδήγησε αρκετά τυροκομεία στην Ευρώπη και διεθνώς να προχωρήσουν στην παραγωγή άλλων τυριών σχάρας, τα οποία διατίθενται σε χαμηλότερη τιμή ένεκα της διαφορετικής διαδικασίας παραγωγής και της ελεύθερης χρήσης διαφόρων πρώτων υλών.

Οπότε, έννοια, μέλημα και γνώμονάς μας σε κάθε ενέργεια μας και αυτό αφορά όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, είναι το χαλλούμι να είναι ο νικητής και να παραμείνει πρώτο στα εξαγώγιμα προϊόντας της χώρας μας, καθώς είναι άμεσα συνδεδεμένο με την οικονομία του τόπου μας. Δεν αποκαλείται άλλωστε τυχαία «λευκός χρυσός».