Η Τράπεζα Κύπρου, τέσσερα και πλέον χρόνια μετά την κρίση του 2013 άρχισε να χάνει την υπομονή της με όσους στρατηγικά δεν αποπληρώνουν τα δάνειά τους, τόνισε ο Διευθύνοντας Σύμβουλος της Τράπεζας Κύπρου Τζον Πάτρικ Χούρικαν σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ.

Καθώς η τράπεζα έχει ήδη αξιοποιήσει τέσσερα εργαλεία για τη μείωση δανείων (αναδιαρθρώσεις, προβλέψεις, διαγραφές και ανταλλαγές ακινήτων έναντι χρέους), ο κ. Χούρικαν αναγνώρισε πως η πώληση δανείων είναι ένα εργαλείο προς την κατεύθυνση της ταχύτερης μείωσης των «κόκκινων δανείων», υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι πρόκειται για μια λεπτή γραμμή μεταξύ γρήγορης μείωσης των ΜΕΔ και της προστασίας του κεφαλαίου της τράπεζας. Ανέδειξε εξάλλου και την κοινωνική διάσταση μιας τέτοιας πράξης. «Αυτό που θα ήταν καλό για την τράπεζα μπορεί να μην είναι καλό για τη χώρα και την κοινωνία», υπέδειξε.

Ζήτησε από τη Βουλή να θεσπίσει το νόμο για την τιτλοποίηση δανείων, που εκκρεμεί ενώπιον του νομοθετικού σώματος, καθώς αυτό θα δώσει στις τράπεζες μια περαιτέρω βοήθεια στη διαχείριση των ΜΕΔ.

Ο Ιρλανδός τραπεζίτης κάλεσε τους δανειολήπτες να προσέλθουν στην τράπεζα η οποία θα τους αντιμετωπίσει δίκαια, αλλά υπογραμμίζει ότι η τράπεζα θα εξετάσει την κάθε περίπτωση έχοντας υπόψη τι συνέβη στους καταθέτες της τράπεζας, οι οποίοι έχασαν γύρω στα €9 δις από το κούρεμα καταθέσεων.

Η μη αποπληρωμή των δανείων αποτελεί κηλίδα για τη χώρα, είπε.

Για την κυπριακή οικονομία, ο κ. Χούρικαν είπε πως το μέλλον είναι ευοίωνο, με σημαντική ανάκαμψη στην πλειοψηφία των παραγωγικών τομέων, οι οποίοι ζητούν νέα δάνεια. «Παραχωρήσαμε στην Κύπρο και στην ανακάμπτουσα οικονομία της δάνεια πέραν του ενός δισεκατομμυρίου πέρσι και δανείσαμε το πρώτο εξάμηνο φέτος €845 εκατομμύρια. Συνεπώς έχουμε διπλασιάσει το επίπεδο των δανείων στην οικονομία σε σύγκριση με πέρσι και αναμένω την τάση να συνεχιστεί και τον ισολογισμό μας να σταματήσει να μικραίνει καθώς προχωρούμε στο 2018».

Τα ΜΕΔ και η πώληση δανείων

Ο κ. Χούρικαν σημείωσε πως χρησιμοποιώντας την οργανική ή εσωτερική διαδικασία, η τράπεζα κατέγραψε 10 συνεχόμενα τρίμηνα μείωσης των ΜΕΔ, με την μείωση να φτάνει τα €600 εκατομμύρια το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, για να προσθέσει πως η οργανική μείωση θα χρειαστεί χρόνια.

Ερωτηθείς αν συμφωνεί με τη θέση του οίκου Moody’s ότι η τράπεζα δεν θα πετύχει τον μεσοπρόθεσμο στόχο μείωσης των ΜΕΔ κάτω του 20% χωρίς να προβεί σε πωλήσεις δανείων, ο κ. Χούρικαν είπε πως η τράπεζα προχώρησε στην αύξηση των προβλέψεων κατά €500 εκατ. προκειμένου να διατηρεί αυτή την προοπτική ανοικτή. Ωστόσο, είπε, μια πώληση ενδεχομένως να στοιχίζει περισσότερο από την οργανική διαδικασία μείωσης των ΜΕΔ.

Σε παρατήρηση ότι η πώληση δανείων είναι το εργαλείο που δεν χρησιμοποιήθηκε μέχρι στιγμής και θα οδηγούσε σε ταχύτερη μείωση των ΜΕΔ, ο κ. Χούρικαν υπογράμμισε αυτό μπορεί να ισχύει για τον ισολογισμό της τράπεζας αλλά μπορεί να μην είναι το ορθό για την χώρα.

«Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι χρέος εξυπηρετείται, ότι είναι βιώσιμο, ότι η τράπεζα θα επιβιώσει και ότι υπάρχει αγοραστής (στη σωστή τιμή) στην άλλη πλευρά».

Η Τράπεζα, είπε, μπορεί να κάλυψε με προβλέψεις των 50% των δανείων της, αλλά επιθυμεί να πάρει κάτι πίσω από αυτές τις προβλέψεις.

«Αυτή είναι η δουλειά μου, να προστατέψω την αξία της τράπεζας και να διασφαλίσουμε ότι η τράπεζα θα είναι βιώσιμη μετά την μείωση των ΜΕΔ. Ναι, η πώληση δανείων είναι ένα εργαλείο αλλά η πώληση δανείων είναι μια λέξη που λέγεται εύκολα και δύσκολα επιτυγχάνεται», τόνισε.

Εν τω μεταξύ, ο Ιρλανδός τραπεζίτης είπε πως η τράπεζα θα στραφεί στο χαρτοφυλάκιο των τερματισμένων δανείων, που περιλαμβάνει πιο δύσκολες υποθέσεις, καθώς και στο χαρτοφυλάκιο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των νοικοκυριών.

Όπως είπε, εκεί υπάρχουν περισσότερα προβλήματα με ένα ποσοστό 40% αναδιαρθρωμένων δανείων να επιστρέφουν στα ΜΕΔ. «Το πρόβλημα στο χαρτοφυλάκιο των νοικοκυριών είναι πραγματικό και παραμένει στο σύστημα», συμπλήρωσε.

Οι πολιτικά εύκολες ταμπέλες

Ερωτηθείς αν θα δούμε στην Κύπρο τα «ταμεία – γύπες» που αγοράζουν προβληματικά δάνεια και ακολουθούν στην συνέχεια μια επιθετική πολιτική, ο κ. Χούρικαν επεσήμανε πως και η τράπεζα κατά καιρούς ήταν επιθετική με δανειολήπτες, λαμβάνοντας υπόψη  την κοινωνική της ευθύνη, το κλίμα που επικρατεί στην κοινωνία τη δεδομένη στιγμή, αλλά και το τι συνέβη στους καταθέτες της τράπεζας.

«Πιστεύω ότι λέξεις όπως ταμεία – γύπες και τα λοιπά είναι πολιτικά βολικές ταμπέλες που χρησιμοποιούνται από πρόσωπα που δεν θέλουν να υπάρξουν αλλαγές και κατ’ ακρίβεια πρέπει να ωριμάσουμε περισσότερο», σχολίασε.

Χαρακτηρίζοντας την μη αποπληρωμή δανείων ως «κηλίδα στη φήμη της χώρας», ο κ. Χούρικαν υπέδειξε πως όταν κάποιος δεν αποπληρώνει τα δάνειά του επηρεάζει αρνητικά έναν καταθέτη που αποταμιεύει που ενδεχομένως να είναι γείτονας του.

Λέγοντας ότι η όποια κίνηση όσον αφορά ενδεχόμενη πώληση δανείων θα γίνει με προσοχή στην κοινωνική ευθύνη της τράπεζας, ο Ιρλανδός τραπεζίτης είπε πως «δεν θα φέρουμε στην κυπριακή κοινωνία χαζούς αγοραστές δανείων, αλλά σίγουρα θα αυξήσουμε την επιθετικότητά μας στην προσπάθειά μας να ανακτήσουμε αυτά τα δάνεια».

«Είμαστε τώρα τέσσερα χρόνια μετά την κρίση… είναι πλέον καιρός για τους δανειολήπτες και ειδικά αυτούς που μπορούν να πληρώσουν να σταματήσουν να χρονοτριβούν και να αρχίσουν να αποπληρώνουν τα δάνειά τους».

Εξάλλου, ο ισχυρός άνδρας της Τράπεζας Κύπρου εξέφρασε απογοήτευση από τις αντιδράσεις στην δημοπρασία μιας πολυτελούς κατοικίας, στην οποία προέβη πρόσφατα η Ελληνική Τράπεζα. «Ξέρετε, οι άνθρωποι μπορεί να ζήσουν σε μικρότερα σπίτια, αν αντιμετωπίζουν δυσκολίες, πρέπει να αναγνωρίσουν ότι το βάρος που αντιμετωπίζουν δημιουργήθηκε κυρίως με δική τους υπαιτιότητα. Υπάρχουν ίσως συνθήκες που αντιμετωπίζουν, αλλά ξέρετε, η οικογένειά τους θα μπορούσε να ήταν ευτυχισμένη και εύκολα να ζούσε σε μικρότερο σπίτι και δεν είναι λογικό για αυτούς να λένε πρέπει να κρατήσουμε την πισίνα μας και τα δύο μας αυτοκίνητα και τα έξι δωμάτια και δεν ξέρω τι άλλο».

Διαγραφές δανείων «αν πονέσει και ο δανειολήπτης»

Σε ερώτηση αν η αύξηση των προβλέψεων αυξάνει την πιθανότητα διαγραφών δανείων, ο κ. Χούρικαν παρατήρησε ότι υπάρχει ο ηθικός κίνδυνος, σημειώνοντας ότι πρέπει να υπάρξει επιμερισμός του βάρους σε μεγάλο βαθμό.

«Η τράπεζα αναγνωρίζει τη θέση της σε κάθε ξεχωριστή περίπτωση. Αλλά εάν πρόκειται να διαγράψω κάτι, εκτός από επιβαρύνσεις, για παράδειγμα, τόκους που νόμιμα θα έπρεπε να είχαν καταβληθεί, ή κεφάλαιο που έπρεπε να καταβληθεί πρέπει να υπάρξει και πόνος από πλευράς του δανειολήπτη που να είναι πραγματικός. Διαφορετικά η τράπεζα είναι κορόιδο», είπε χαρακτηριστικά.

Λιγοστεύει η υπομονή με τους στρατηγικούς κακοπληρωτές

Ερωτηθείς αν μια ενδεχόμενη πώληση δανείων σημαίνει ότι η τράπεζα έχει χάσει την υπομονή της με τους λεγόμενους στρατηγικούς κακοπληρωτές, ο κ. Χούρικαν είπε ότι υπάρχει ένα μέρος στρατηγικών κακοπληρωτών αλλά δεν αποτελούν την πλειοψηφία. Όπως είπε, πολλοί βλέπουν την άνοδο των ακινήτων και προσπαθούν και να κερδίσουν χρόνο.

«Και αυτό με κάνει πιο ανυπόμονο και με ενοχλεί γιατί πέρασαν τέσσερα χρόνια και έπρεπε να προσέλθουν στο τραπέζι και να προσπαθήσουν να συμφωνήσουν μαζί μας και όχι να προσπαθούν να αγοράσουν περισσότερο χρόνο, όχι να προσπαθούν να μας καθυστερούν κατά τρόπο που το επιτρέπει η νομοθεσία και τα δικαστήρια», συμπλήρωσε, για να σημειώσει ότι η κοινωνία πρέπει να σταματήσει να τους ανέχεται.

Ο ΕΕΜ και οι πιέσεις για αύξηση προβλέψεων

Σε ερώτηση αν ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός ζητά αύξηση προβλέψεων κάθε φορά που οι τράπεζες παρουσιάζουν κερδοφορία και αν η εποπτεία αυτή είναι βοηθητική, ο κ. Χούρικαν είπε πως αν και το βάρος της εποπτείας έχει αυξηθεί σημαντικά και θα μπορούσε να μειωθεί, είναι κάτι καλό γιατί βασίζεται σε ενιαίους κανόνες για όλη την ΕΕ.

«Κρατήσαμε πρόσθετες προβλέψεις €500 εκατ. προκειμένου να δημιουργήσουμε περαιτέρω επιλογές για να εξετάσουμε δυνητικές συναλλαγές γιατί θα είναι πιο ακριβές από την φυσιολογική, οργανική μείωση των ΜΕΔ και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάποια από αυτή την πίεση προέρχεται από την ΕΚΤ, αλλά σε τελική ανάλυση είναι μια απόφαση την οποία πήρα εγώ και το Διοικητικό Συμβούλιο, γιατί θεωρήσαμε ότι ήταν το σωστό πράγμα, δεδομένης της προόδου που κάναμε μέχρι σήμερα», συνέχισε.

Ακίνητα: Υπάρχουν έξυπνες λύσεις

Για την ανταλλαγή ακινήτων με χρέος, που μέχρι το τέλος του εξαμήνου έφτασε στα €1,5 δις., ο κ. Χούρικαν σημείωσε πως η τράπεζα έχει αυξήσει δραματικά την πώληση ακινήτων, οι οποίες ανήλθαν στα €300 εκατ φέτος. Σημείωσε πως θα συνεχιστούν και οι πωλήσεις αλλά και η απόκτηση νέων ακινήτων, με αποτέλεσμα να υπάρχει αυξομείωση στο απόθεμα.

«Πιστεύουμε ότι υπάρχουν κάποιες πραγματικά έξυπνες λύσεις που μπορούμε να φέρουμε. Δεν είμαι έτοιμος να τις ανακοινώσω, αλλά εξετάζουμε το ενδεχόμενο περαιτέρω επιτάχυνσης της μείωσης της έκθεσής μας σε ακίνητα. Η δουλειά μας δεν είναι τα ακίνητα. Αποκτήσαμε ακίνητα λόγω της κακής συμπεριφοράς των δανειοληπτών μας», κατέληξε.