Στήριξη 1,2 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη και ενεργειακή βιωσιμότητα του λιμανιού Λεμεσού, και 10,5 εκατ. ευρώ για την κατασκευή του περιμετρικού αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας, περιλαμβάνονται στα 134 έργα μεταφορών από όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση τα οποία προωθούνται από την Κομισιόν για χρηματοδότηση συνολικού ύψους 7 δις ευρώ, στο πλαίσιο της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting Europe Facility – CEF).

Πανευρωπαϊκά, το 80% των 7 δις ευρώ αφορά σιδηροδρομικά έργα, ενώ ευρύτερα το 83% της χρηματοδότησης αφορά έργα που συνδέονται με τους κλιματικούς στόχους της ΕΕ, μέσω του εκσυγχρονισμού των σιδηροδρόμων, των εσωτερικών πλωτών και των θαλάσσιων οδών κατά μήκος του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (ΔΕΔ-Μ, trans-European transport network, TEN-T). Όπως επίσης ανακοινώθηκε, ο αναθεωρημένος κανονισμός για την ανάπτυξη του δικτύου τίθεται σε ισχύ από την Πέμπτη 18 Ιουλίου.

Μετά τη έγκριση του καταλόγου των 134 έργων από τα κράτη μέλη, η Επιτροπή θα εκδώσει επίσημα την απόφαση χρηματοδότησης. Τα αποτελέσματα είναι προσωρινά και θα καταστούν οριστικά μόνο όταν η Επιτροπή εκδώσει την αντίστοιχη απόφαση ανάθεσης.

Το πρώτο έργο που εγκρίθηκε στην Κύπρο αφορά τη διενέργεια μελετών για την κατασκευή χερσαίας παροχής ηλεκτρικής ενέργειας για το λιμάνι της Λεμεσού, για το οποίο προτείνεται χρηματοδότηση 1.169.813 ευρώ με παραλήπτη την Αρχή Λιμένων Κύπρου.

Σύμφωνα με το σκεπτικό της χρηματοδότησης, το κύριο όφελος του έργου θα είναι η ενίσχυση της βιωσιμότητας του λιμανιού καθώς θα προσφέρεται περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια για τα πλοία, περιορίζοντας έτσι την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Το δεύτερο έργο αφορά την κατασκευή της φάσης Γ1 του περιμετρικού αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας, για την οποία προτείνεται χρηματοδότηση 10.463.609 ευρώ με παραλήπτη το Υπουργείο Συγκοινωνιών. Το σκεπτικό για το έργο αφορά την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας σε ένα κρίσιμο τμήμα του διευρωπαϊκού δικτύου.

Κυρίως σιδηροδρομικές συνδέσεις στην ΕΕ

Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, η χρηματοδότηση αφορά μεγάλα έργα για τη βελτίωση των διασυνοριακών σιδηροδρομικών συνδέσεων κατά μήκος του κεντρικού δικτύου ΔΕΔ-Μ στα κράτη μέλη της Βαλτικής (Rail Baltica), μεταξύ Γαλλίας και Ιταλίας (Λυών-Τουρίνου) και μεταξύ Δανίας και Γερμανίας (σήραγγα Fehmarnbelt).

Επίσης, τα κονδύλια θα κατευθυνθούν σε 20 θαλάσσια λιμάνια, εκτός από την Κύπρο και στην Ιρλανδία, την Ισπανία, τη Φινλανδία, τις Κάτω Χώρες, τη Γερμανία, τη Μάλτα, τη Λιθουανία, την Κροατία, την Ελλάδα και την Πολωνία. Η στήριξη αφορά αναβαθμίσεις υποδομών, ορισμένες από τις οποίες θα επιτρέψουν την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας από την ξηρά στα πλοία ή να μεταφέρουν ανανεώσιμη ενέργεια. Στα έργα που χρηματοδοτούνται περιλαμβάνονται και βελτιώσεις στις υποδομές εσωτερικής ναυσιπλοΐας, που αφορούν δηλαδή λιμάνια σε ποτάμια. 

Όσον αφορά τις οδικές μεταφορές, δρομολογείται η δημιουργία συνεργατικών συστημάτων και υπηρεσιών ευφυών μεταφορών (ITS) και η δημιουργία νέων, ασφαλών και προστατευμένων χώρων στάθμευσης για ιδιώτες και επαγγελματίες οδηγούς. Επίσης στα κονδύλια περιλαμβάνονται έργα διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας στο πλαίσιο της πολιτικής του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού.

Τέλος, διάφορα έργα θα επιτρέψουν την αύξηση των δυνατοτήτων κατά μήκος των λωρίδων αλληλεγγύης ΕΕ – Ουκρανίας, που δημιουργήθηκαν για τη διευκόλυνση των εισαγωγών και εξαγωγών μετά τη ρωσική εισβολή στη χώρα.

Τα 134 έργα επιλέχθηκαν από συνολικά 408 αιτήσεις, οι οποίες υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της πρόσκλησης υποβολής προτάσεων που έληξε στις 18 Ιανουαρίου 2024. Η χρηματοδότηση της ΕΕ θα λάβει τη μορφή επιχορηγήσεων, οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν για τη συγχρηματοδότηση του συνολικού κόστους του έργου.