Το Υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε πως δεν επανέφερε μέτρα, σχέδια και προγράμματα σε σχέση με την στέγαση που εφαρμόστηκαν στο παρελθόν, αλλά σχεδίασε και έθεσε σε εφαρμογή από τον Ιούλιο του 2019 ένα νέο πλαίσιο στεγαστικής πολιτικής, προσθέτοντας ότι «στην Κύπρο το πρόβλημα της στέγασης προέκυψε, κατά κύριο λόγο, ως επακόλουθο του υπερδανεισμού του παρελθόντος για απόκτηση στέγης, που δεν λάμβανε υπόψη την ικανότητα αποπληρωμής του χρέους που δημιουργείτο, αλλά και των μη βιώσιμων πολιτικών στέγασης που εφαρμόστηκαν στο παρελθόν». Σύμφωνα με το Υπουργείο Εσωτερικών, μέσω του νέου πλαισίου στεγαστικής πολιτικής αποσκοπεί αφενός στην αύξηση προσφοράς οικιστικών μονάδων για προσιτή στέγαση και αφετέρου σε στοχευμένη διάθεση κρατικών πόρων σε ομάδες πληθυσμού και περιοχές στόχου για απόκτηση στέγης, με αποτελεσματικότερο και αποδοτικότερο τρόπο, υιοθετώντας απλουστευμένες διαδικασίες.«Προσπάθειά μας είναι η δημιουργία συνθηκών παραγωγής προσιτής κατοικίας και δημιουργίας ικανοποιητικού αριθμού οικιστικών μονάδων», υπογραμμίζει. Επιπλέον, το Υπουργείο Εσωτερικών αναφέρει ότι, σε συνεργασία με διάφορους εμπλεκόμενους φορείς, όπως ο Κυπριακός Οργανισμός Ανάπτυξης Γης, το ΕΤΕΚ, οι Τοπικές Αρχές, ο Οργανισμός Χρηματοδοτήσεως Στέγης, η Παγκύπρια Επιτροπή Προσφύγων, έχει διαμορφώσει επτά πυλώνες πολιτικής, οι οποίοι εφαρμόζονται μέσα από μέτρα και δράσεις, από τον Ιούλιο. Σύμφωνα με το ΥΠΕΣ, οι επτά πυλώνες είναι η εισαγωγή Πολεοδομικών Κινήτρων και Εργαλείων για παραγωγή προσιτής κατοικίας και δημιουργία αγοράς προσιτού ενοικίου, η εισαγωγή Νέων Απλοποιημένων και Στοχευμένων Στεγαστικών Σχεδίων (σε ορεινές και ακριτικές περιοχές και Παγκύπρια, χωρίς γεωγραφική κάλυψη αναθεώρηση των κριτηρίων παραχώρησης στεγαστικής βοήθειας σε εκτοπισθέντες), το νέο Πρόγραμμα Δημιουργίας Οικιστικών Μονάδων από ΚΟΑΓ, η διαφοροποίηση Ρόλου του ΚΟΑΓ, η επιδότηση του ενοικίου σε εκτοπισθέντες (αυξήθηκε για να συνάδει με τις διακυμάνσεις της αγοράς ενοικίου), η συντήρηση/επιδιόρθωση προσφυγικών οικισμών & συνοικισμών αυτοστέγασης (καλύτερος προγραμματισμός από το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως) και η συνεργασία με Τοπικές Αρχές. Αναφορικά με τα νέα Κίνητρα για προσιτή κατοικία και δημιουργία αγοράς προσιτού ενοικίου, το ΥΠΕΣ αναφέρει ότι ατά τα πολεοδομικά εργαλεία που ουσιαστικά συνεπάγονται κρατική παρέμβαση μέσω του κανονιστικού ρόλου της Κυβέρνησης, λειτουργούν ως κίνητρο για την ίδια την αγορά με σκοπό να ανταποκριθεί στις κοινωνικές ανάγκες, και είναι αυτό που χρησιμοποιούμε για την ανάγκη δημιουργίας αγοράς προσιτής στέγης. Σε σχέση με την διαφοροποίηση του ρόλου του ΚΟΑΓ και το Νέο Πρόγραμμα Δημιουργίας Οικιστικών Μονάδων, το ΥΠΕΣ αναφέρει πως με βάση Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 23.1.2019, ο ΚΟΑΓ ανέλαβε ένα νέο ρόλο ως Φορέας Διαχείρισης για σκοπούς διαχείρισης των πολεοδομικών κινήτρων και εργαλείων που προαναφέρθηκαν. Προσθέτει ότι ο ΚΟΑΓ έχει δημιουργήσει μητρώο και μέχρι στιγμής έχουν ληφθεί πέραν των 200 αιτήσεων για ένταξη στο Μητρώο Δικαιούχων Προσιτής Κατοικίας, ενώ προχωρεί, επίσης, και με το Νέο Πρόγραμμα Δημιουργίας Οικιστικών Μονάδων και αναμένεται ότι θα διατεθούν στην αγορά 203 μονάδες, η ολοκλήρωση των οποίων θα γίνει σε στάδια μέχρι το 2023 – πέραν των μισών θα είναι έτοιμες μέχρι το τέλος του 2021. Ο ΚΟΑΓ έχει, επίσης, αποφασίσει και προχωρήσει με το έργο της παραγωγής μονάδων που θα προσφέρονται με τη μορφή του προσιτού ενοικίου. Έχει ήδη αξιολογήσει διάφορα προγράμματα που εφαρμόζονται σε Ευρωπαϊκές χώρες και είναι σε ανοιχτή συζήτηση με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων με σκοπό να λάβει χρηματοδότηση, η οποία σε συνδυασμό με το ποσό που θα προκύψει από τις πολιτογραφήσεις (€75.000/αίτηση, για το 2020 αναμένεται είσπραξη €22,5εκ), θα επιτρέψει την παραγωγή σημαντικού αριθμού μονάδων (πέραν των 500) – σε πρώτη φάση.
Αναφορικά με τα στεγαστικά Σχέδια, το ΥΠΕΣ αναφέρει ότι έχουν εισαχθεί νέα απλουστευμένα και στοχευμένα στεγαστικά σχέδια παροχής οικονομικής ενίσχυσης για απόκτηση ιδιόκτητης κατοικίας για μόνιμη ιδιοκατοίκηση, που αφορούν σε ορεινές περιοχές (110 κοινότητες με υψόμετρο άνω των 600 μ.), σε ακριτικές περιοχές (περιοχές κατά μήκος της Πράσινης Γραμμής στους Δήμους Λευκωσίας και Αγίου Δομετίου και σε 18 Κοινότητες και Δήμους που γειτνιάζουν με την Γραμμή Αντιπαράθεσης). Αναφέρει επίσης ότι προωθείται ενιαία στεγαστική πολιτική σε ό,τι αφορά στην οικονομική ενίσχυση από το Κράτος για απόκτηση κατοικίας και, ως εκ τούτου, αναθεωρήθηκαν και τα κριτήρια παροχής στεγαστικής βοήθειας στους πρόσφυγες και παραχωρείται αυξημένο ποσό ενίσχυση, όπως σημειώνει, με βάση νέα διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια, στο ύψος που ισχύει και για τα νέα στεγαστικά σχέδια. Προσθέτει ότι από την 1η Ιουλίου 2019 που προκηρύχθηκαν τα Νέα Στεγαστικά Σχέδια, έχουν ληφθεί για τις Ακριτικές και Ορεινές περιοχές 60 προτάσεις που αντιστοιχούν σε ποσό χορηγίας ύψους €1,9 εκ., από τις οποίες εγκρίθηκαν 25 για ποσό χορηγίας €784.000 περίπου. Αναφορικά με τα Σχέδια που εφαρμόζονται από την Υπηρεσία Μέριμνας και Αποκατάστασης Εκτοπισθέντων, το ΥΠΕΣ αναφέρει ότι σε τρεις μήνες εξετάστηκαν 1.270 υποθέσεις και εγκρίθηκαν €27,4εκ. και προσθέτει πως βασική διαφορά από τα κριτήρια που ίσχυαν στο παρελθόν είναι ότι αιτήσεις γίνονται δεκτές μόνο από πρόσωπα που αποδεδειγμένα διαθέτουν ικανοποιητικούς πόρους για απόκτηση κατοικίας και είναι σε θέση να αξιοποιήσουν την οικονομική βοήθεια που θα τους δοθεί για απόκτηση στέγης, για να αποφύγουμε τα φαινόμενα που δημιουργήθηκαν με μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Επικαλούμενο στοιχεία που συλλέγηκαν το 2018, το ΥΠΕΣ αναφέρει ότι 666 δάνεια με υπόλοιπο €22,7 εκ. που παραχωρήθηκαν από τον Οργανισμό Χρηματοδότησης Στέγης (ΟΧΣ) σε Δικαιούχους του Ενιαίου Στεγαστικού Σχεδίου που εφαρμοζόταν από το Υπουργείο Εσωτερικών παλαιότερα, έχουν καθυστερήσεις στις πληρωμές τους πέραν του ενός έτους. Αναφέρει επίσης ότι 571 δάνεια με υπόλοιπο €77,4 εκ. που παραχωρήθηκαν, επίσης, από τον ΟΧΣ σε δικαιούχους μέσω σχεδίων αυτοστέγασης σε κρατικά οικόπεδα, έχουν επίσης καθυστερήσεις πάνω από ένα χρόνο, ενώ άλλα 401 δάνεια με υπόλοιπο €34,6 εκ που παραχωρήθηκαν από τον ΚΟΑΓ μέσω του σχεδίου χαμηλά αμειβομένων, έχουν πάνω από ένα χρόνο καθυστέρηση. Συνολικά 1.638 δάνεια, σύμφωνα με το ΥΠΕΣ, με συνολικό υπόλοιπο €134,7 εκ έχουν πέραν του ενός χρόνου καθυστερήσεις στις αποπληρωμές τους. «Στόχος μας δεν είναι να συνεχίσουμε μια πολιτική παραχώρησης χορηγιών και δανείων που θα οδηγήσει σε παρόμοιες καταστάσεις πρόσθετων μη εξυπηρετούμενων δανείων», υπογραμμίζει. Τέλος, σε σχέση με τη συνεργασία με τις Τοπικές Αρχές, το ΥΠΕΣ αναφέρει ότι το μέτρο αυτό αποσκοπεί στην εφαρμογή νέων προγραμμάτων στέγασης για στοχευμένες ομάδες από τις Τοπικές Αρχές με την αξιοποίηση των πολεοδομικών κινήτρων και εργαλείων για παραγωγή προσιτής κατοικίας με προκαθορισμένες τεχνικές προδιαγραφές προσιτών οικιστικών μονάδων και δυνατότητα για μειωμένα εμβαδά, μέσω αξιοποίησης διαθέσιμης γης.
