Του Κωνσταντίνου Κωνσταντή*

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός αποτελεί κορυφαία πρόκληση τόσο για τον δημόσιο όσο και για τον ιδιωτικό τομέα και επηρεάζει άμεσα το σύνολο των πολιτών. Είναι ταυτόχρονα το κλειδί για τη μετάβαση σε μια ψηφιακή, βιώσιμη και ανταγωνιστική οικονομία.

Είναι εξαιρετικής σημασίας ο ψηφιακός μετασχηματισμός του δημόσιου τομέα να γίνει με έναν ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό τρόπο, που πρωτίστως θα διασφαλίζει τη μέγιστη ποιότητα και εξυπηρέτηση του πολίτη. Προς την κατεύθυνση αυτή ως ΕΤΕΚ έχουμε ετοιμάσει σειρά προτάσεων και εισηγήσεων, ενώ την ίδια στιγμή είμαστε έτοιμοι να συμβάλουμε και πρακτικά, με την εμπειρία και την επιστημονική γνώση των μελών μας, σε αυτό το μεγάλο και σύνθετο εγχείρημα. Αυτό βεβαίως προϋποθέτει την αναβάθμιση του ρόλου των μηχανικών και τη διασφάλιση της συμμετοχής τους στη διαμόρφωση της ψηφιακής πολιτικής και στρατηγικής.

Για να μπορέσουμε όμως να αντιληφθούμε πόσο κοντά ή μακριά βρισκόμαστε από τον ψηφιακό μετασχηματισμό του, είναι χρήσιμο να εξετάσουμε κάποια δεδομένα που υπάρχουν σχετικά με το θέμα. Η έκθεση για την κατάσταση της ψηφιακής δεκαετίας της ΕΕ (Σεπτέμβριος 2023) αποτελεί μια πρώτη ακτινογραφία της κατάστασης που επικρατεί στη χώρα μας. Για παράδειγμα, στην παροχή ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών η αξιολόγηση της Κύπρου είναι στο 64%, ενώ ο μέσος όρος της ΕΕ ανέρχεται στο 77%. Καλύτερες όμως είναι οι επιδόσεις μας στον τομέα των επιχειρήσεων με βαθμό 70% σε ό,τι αφορά το βασικό επίπεδο ενσωμάτωσης, ελαφρώς πιο ψηλό από τον μέσο όρο της ΕΕ (69%). Φαίνεται, λοιπόν, ξεκάθαρα ότι, σε ό,τι αφορά τον κρατικό ψηφιακό μετασχηματισμό θα πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειες μας για να καταφέρουμε να επιτύχουμε το στόχο που απορρέει από το πλαίσιο «Πυξίδα 2030: Η ψηφιακή δεκαετία της Ευρώπης» σύμφωνα με τον οποίο μέχρι το 2030 όλες οι κομβικές δημόσιες υπηρεσίες θα πρέπει να είναι στο διαδίκτυο ενώ το 80% των πολιτών θα πρέπει να χρησιμοποιούν μια λύση ηλεκτρονικής ταυτοποίησης!

Ως Επιμελητήριο έχουμε την άποψη ότι η ολοκλήρωση σημαντικών έργων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης όπως η ολοκλήρωση του συστήματος Ιππόδαμος για την αδειοδότηση της ανάπτυξης, της ενιαίας ψηφιακής πύλης  (gov.cy) με το σύστημα GIS και της ηλεκτρονικής ταυτότητας των κτιρίων θα πρέπει να βρίσκονται στην κορυφή των προτεραιοτήτων μας. Ειδικότερα η υιοθέτηση ενός κοινού πολιτικού πλαισίου για απαιτήσεις Κυβερνοασφάλειας είναι ζωτικής σημασίας βήμα για την προστασία του ψηφιακού δημόσιου τομέα και ως εκ τούτου θα πρέπει να το προωθήσουμε άμεσα. Οι δε απαιτήσεις Κυβερνοασφάλειας θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται σε όλες τις προδιαγραφές για διαγωνισμούς νέων έργων από όλα τα τμήματα του δημοσίου. Είναι βεβαίως σημαντικό να σημειωθεί ότι εντός του 2024 αναμένεται η νέα νομοθεσία από την Αρχή Ψηφιακής Ασφάλειας (ΑΨΑ) που θα υιοθετεί τη νέα Ευρωπαϊκή οδηγία NIS 2 (Network and Information Security) για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο σε επίπεδο ΕΕ, με την οποία θα αυξηθούν στις 700 οι κρίσιμες και σημαντικές υποδομές στην Κύπρο.

Έμφαση θα πρέπει να δοθεί και στην τεχνολογία Blockchain η οποία θα συμβάλει μεταξύ άλλων, στον εκδημοκρατισμό του οικονομικού μοντέλου, στην αυξημένη διαφάνεια και λογοδοσία, στην προστασία της ιδιωτικής ζωής, σε καλύτερη πρόσβαση στις δημόσιες πληροφορίες κ.α. Για την επαναστατική τεχνολογία της Τεχνητής Νοημοσύνης, ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο, είναι μείζονος σημασίας να καταρτιστεί κώδικας ηθικής για να διασφαλιστεί ότι αναπτύσσεται και χρησιμοποιείται υπεύθυνα και με διαφάνεια προς όφελος της κοινωνίας.

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι αναγκαία προϋπόθεση για την ανάπτυξη της οικονομίας καθώς με την ολοκλήρωσή του θα συμβάλει στην αύξηση της παραγωγικότητας, θα εκσυγχρονίσει και θα βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα των δημόσιων υπηρεσιών, θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής των πολιτών. Το νέο ΓΣ ΕΤΕΚ έχει ιεραρχήσει ως προτεραιότητα το θέμα του ψηφιακού μετασχηματισμού. Οι προτάσεις μας για αυτό το μείζονος σημασίας ζήτημα θα παρουσιαστούν σε όλους τους αρμόδιους φορείς με την ελπίδα να εισακουστούν και να οδηγηθούμε σε ένα νέο ψηφιακό περιβάλλον, που πρωτίστως θα διευκολύνει τους συμπολίτες μας.

*Πρόεδρος ΕΤΕΚ, Αρχιτέκτονα