Διαφωνίες εξέφρασαν οι ενδιαφερόμενοι σύνδεσμοι για την πρόταση της Kυβέρνησης για το πλαίσιο ελέγχου άμεσων ξένων επενδύσεων, στη συζήτηση που έγινε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών τη Δευτέρα.

Ο εκπρόσωπος του Υπουργείο Οικονομικών, Μιχάλης Ιακωβίδης, ανέφερε ότι μετά τη διαβούλευση υιοθετήθηκαν οι περισσότερες εισηγήσεις που προτάθηκαν, ενώ για όσες δεν υιοθετήθηκαν, αξιολογήθηκαν και υπάρχει τεκμηρίωση.

Σημείωσε ότι οι βασικές αλλαγές μετά τη διαβούλευση, περιλαμβάνουν τη σύσταση συμβουλευτικής επιτροπής, προκειμένου να μην παρατηρείται συγκέντρωση υπερεξουσίας στον Υπουργό, στην οποία θα συμμετέχουν εκπρόσωποι από άλλα Υπουργεία. Επιπλέον, είπε ότι έχουν διευκρινιστεί ορισμοί, ενώ έγιναν διαγραφές επιμέρους άρθρων που δημιουργούσαν σύγχυση και ενδεχομένως να έδιναν έδαφος για παρανόηση.

Η εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας, Ελένη Συμεωνίδου είπε ότι το νομοσχέδιο αφορά την εφαρμογή κανονισμού, ο οποίος έχει πρόνοιες με άμεση εφαρμογή, ενώ με την προτεινόμενη νομοθεσία μπαίνουν μόνο οι απαιτούμενες πρόνοιες για να μπορέσει να εφαρμοστεί ο κανονισμός.

Εκπρόσωπος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου είπε ότι δεν είναι πλήρως ικανοποιημένοι με το αποτέλεσμα, εκφράζοντας κάποιες έντονες επιφυλάξεις. Όπως είπε, εξακολουθεί η σοβαρή αδυναμία με το ότι παραμένει ως αρμόδια αρχή το Υπουργείο Οικονομικών, σημειώνοντας ότι δεν θα μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες, στερείται εμπειρογνωμοσύνης και επαρκούς προσωπικού, και αυτό θα ήταν “καταστροφικό” για τις επενδύσεις και την κυπριακή οικονομία.

Επιπλέον, ανέφερε ως προβληματική την ανυπαρξία δυνατότητας προσφυγής στη δικαιοσύνη σε περίπτωση απόρριψης κάποιου αιτήματος. Όπως σημείωσε, επιβάλλεται διαφάνεια και δυνατότητα ελέγχου των αποφάσεων. Τέλος, σημείωσε ότι με τις αλλαγές που έκανε το Υπουργείο Οικονομικών, το ελάχιστο ποσό επένδυσης που ελέγχεται ξεκινά από το πρώτο ευρώ επένδυσης, αντί του κατώτατου ποσού €2 εκ. που προβλεπόταν σε προηγούμενη φάση της διαβούλευσης, με αποτέλεσμα να επέλθει μεγάλος φόρτος εργασίας και προβλήματα που θα δημιουργηθούν στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων.

Ο εκπρόσωπος του Κυπριακού Συνδέσμου Εταιρειών Διεθνών Δραστηριοτήτων (CIBA) ανέφερε ότι πάνω από όλα πρέπει να μπαίνει το γόητρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σημείωσε, ωστόσο, ότι δεν έγινε εκτίμηση του αντικτύπου από το Υπουργείο Οικονομικών.

Ανέφερε ότι στο νομοσχέδιο δεν υπάρχει αναφορά ότι είναι διοικητικές πράξεις που μπορούν να δεχτούν προσφυγή. Πρόσθεσε ότι στη Μάλτα και στην Ιρλανδία υπάρχουν ξεχωριστά γραφεία ως αρμόδιες αρχές, ενώ στη Μάλτα υπάρχει ελάχιστο χρονικό πλαίσιο στο οποίο δίνονται απαντήσεις στους επενδυτές.

Όσον αφορά το ελάχιστο ποσό επένδυσης, που ήταν στα €2 εκ., και ενώ η πρόταση του συνδέσμου ήταν να ανέβει στα €3,5 εκ., αυτό έγινε €0 «χωρίς αιτιολόγηση».

Η εκπρόσωπος του Σύνδεσμος Τραπεζών, αναφέρθηκε στο ελάχιστο ποσοστό επένδυσης, το οποίο αυξήθηκε από 20 σε 25%, σημειώνοντας ότι είναι προτιμητέο να μείνει στο 20%, όπως είναι σε άλλες χώρες της ΕΕ. Επιπλέον, ανέφερε ότι πρέπει να υπάρχει και έλεγχος προληπτικής δέουσας επιμέλειας κατά την έγκριση της επένδυσης από τον Υπουργό. Αυτό, είπε, θα βοηθήσει στην αξιοπιστία της οικονομίας και θα δώσει περαιτέρω βαρύτητα στην έγκριση.

Εκπρόσωπος του Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστών είπε ότι είναι απαραίτητη η ρύθμιση, και είναι συνυφασμένη με τη φήμη της χώρας, γι’ αυτό πρέπει να περάσει. Σημείωσε, ωστόσο, ότι πρέπει να γίνεται διασύνδεση με άλλους νόμους της Δημοκρατίας, όπως τον νόμο για το ξέπλυμα χρήματος και τον νόμο για την προστασία ανταγωνισμού, στον οποίο τίθεται ως ελάχιστο όριο επένδυσης για έλεγχο τα €3,5 εκ.

Σημείωσε ότι είναι καλό να γίνονταν διευκρινίσεις ανά κλαδικούς τομείς, γιατί ο κάθε κλάδος έχει δικές του ιδιαιτερότητες, λέγοντας ότι έχει διευρυνθεί το παράρτημα με προσθήκη ακόμα δύο τομέων, ωστόσο θα μπορούσαν να μπουν κι άλλες εισηγήσεις για να μεγαλώσει το πεδίο.

Πρόσθεσε, επιπλέον, ότι λείπει το στοιχείο εξέτασης της αίτησης στο επίπεδο δέουσας επιμέλειας, και αυτό ελλοχεύει κινδύνους, όπως παρουσιάστηκαν και στο ΚΕΠ, σημειώνοντας ότι θα ήταν καλό αυτό να γίνεται στο αρχικό στάδιο εξέτασης της αίτησης. Αναφέρθηκε επίσης στο τι γίνεται σε περίπτωση που ανατρέπεται η επένδυση και ο επενδυτής θέλει να διεκδικήσει το δίκαιο του, σημειώνοντας ότι το επίπεδο δικαιοσύνης χαρακτηρίζει την αξιοπιστία της χώρας. Όσον αφορά τη σύσταση της συμβουλευτικής επιτροπής, πρότεινε να συμμετέχουν σε αυτή και η ΕΠΑ και η ΚΥΠ.

Το Κυπριακό Ναυτιλιακό Επιμελητήριο τόνισε τη σημασία το μέτρο να προσελκύσει περισσότερες επενδύσεις και να μη λειτουργήσει ως αντικίνητρο. Σημείωσε ότι πρέπει το κατώτατο ποσοστό επένδυσης να ανέρχεται στο 25%+1, για να συνάδει με τη νομοθεσία για το ξέπλυμα χρήματος. Όσον αφορά την εξέταση επενδύσεων αρχίζοντας από €0, είπαν ότι τη θεωρούν λανθασμένη και θα έπρεπε να υπάρχει διαφοροποίηση ανά τομεακή επένδυση, που να εξασφαλίζει στοχευμένο και εξειδικευμένο έλεγχο. Επιπλέον, είπαν ότι θα πρέπει να υπάρχει διάκριση ανάμεσα στις υποδομές, όπως τα λιμάνια, και τις υπόλοιπες επενδύσεις, όπως είναι μια ναυτιλιακή εταιρεία, ενώ διερωτήθηκε πώς μια ναυτιλιακή εταιρεία αποτελεί υποδομή ζωτικής σημασίας και πώς επηρεάζει τη δημόσια τάξη. Τέλος, ζήτησε για τα ζητήματα που αφορούν τη ναυτιλία να συμμετέχει και το Υφυπουργείο Ναυτιλίας στη Συμβουλευτική Επιτροπή.

Εκπρόσωπος της TechIsland, του συνδέσμου για εταιρείες ΙΤ, είπε ότι το προτεινόμενο νομοσχέδιο θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα. Σημείωσε ότι η Κύπρος είναι τυχερή καθώς είναι από τους τελευταίους που εφαρμόζει τη σχετική νομοθεσία και έχει την ευκαιρία να δει τι έκαναν άλλες χώρες που είναι σε ανταγωνισμό με την Κύπρο για επενδύσεις, και να πάρει τα καλύτερα στοιχεία.

Απαντώντας στα παραπάνω, ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών ανέφερε ότι έγινε πολλή μελέτη όλων των αντίστοιχων νομοθεσιών. Σημείωσε ότι το Υπουργείο απευθύνθηκε στην ΕΠΑ και τη ΜΟΚΑΣ, οι οποίες ανέφεραν ότι το θέμα δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητές τους. Διευκρίνισε ότι η πρόθεση δεν είναι να περνάνε από έλεγχο όλες οι επενδύσεις και αναφέρεται ρητά στη νομοθεσία ότι πρόκειται «για απόκτηση ειδικής συμμετοχής σε επιχείρηση στρατηγικής σημασίας», λέγοντας ότι αναφέρεται στο παράρτημα ποιοι είναι αυτοί και σε ποιους τομείς.

Πρόσθεσε, ακόμα, ότι υπάρχει μηχανισμός ώστε σε 5 εργάσιμες μέρες να κριθεί ότι δεν υπάρχει θέμα δημόσιας ασφάλειας και να τελειώνει ο έλεγχος, γι’ αυτό και δεν τίθεται θέμα ορίου στο ποσό επένδυσης. Σημείωσε ότι σε όλες τις χώρες αρμόδια αρχή είναι ή ο Υπουργός Επιχειρήσεων ή ο Υπουργός Οικονομικών. Για το ποσοστό 25% είπε ότι στις πιο πολλές νομοθεσίες διαφοροποιείται το ποσοστό ανά περίπτωση, σημειώνοντας ότι το 25% δίνει μεγαλύτερη χαλαρότητα από άλλες νομοθεσίες.

Τοποθετήσεις Βουλευτών

Ο Προεδρεύων της Επιτροπής, Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρύσης Παντελίδης, αρχικά ζήτησε να συνεχιστεί η διαβούλευση, αφού παρατηρούνται τόσες διαφωνίες. Μετά τη δευτερολογία του εκπροσώπου του Υπουργείου Οικονομικών, ζήτησε από το Υπουργείο να στείλει ό,τι έχει συγκεντρώσει από τις άλλες νομοθεσίες και τις απαντήσεις του στις εισηγήσεις των συμμετεχόντων στη διαβούλευση για να αποφασίσει η Επιτροπή πώς θα συνεχίσει.

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Χάρης Γεωργιάδης, είπε ότι εξακολουθεί να διατηρεί πολύ σοβαρές επιφυλάξεις. Είπε ότι ο ευρωπαϊκός κανονισμός δίνει «ένα υπερόπλο» στα κράτη, το οποίο πρέπει να χρησιμοποιείται σε πάρα πολύ «χτυπητές εξαιρέσεις» που σχετίζονται με την εθνική ασφάλεια με διευρυμένη έννοια και όχι να είναι μία νομοθεσία που θα επιχειρεί να ρυθμίσει ζητήματα συγκέντρωσης στην αγορά.

«Δεν θα πρέπει να δίνουμε την εντύπωση ότι ζητήματα τραπεζικού τομέα θα μπορούν να τύχουν χειρισμού με αυτό τον νόμο. Πριν 1,5 χρόνο όταν υπήρχε επενδυτικό ενδιαφέρον για μια τράπεζα από το εξωτερικό υπήρχε πίεση να ψηφιστεί για να κόψουμε το ενδιαφέρον ενός επενδυτή. Αυτό είναι απαράδεκτο να το συζητούμε», είπε, καθώς η τράπεζα έχει μετόχους, και αν θέλει μπορεί να αποτρέψει η ίδια την επένδυση.

Επιπλέον, είπε ότι δεν πρέπει «άθελα μας» να βάλουμε όλες τις ξένες επενδύσεις να περνούν μέσα από μια γραφειοκρατική διαδικασία, σημειώνοντας ότι πρέπει να αποτελεί έσχατο μέτρο για να διαφυλάξει τα εθνικά συμφέροντα, πρέπει να γίνεται υπό εξαιρετικές περιστάσεις, ενώ διατύπωσε και την άποψη ότι «δεν νιώθει άνετα» αυτό να είναι απόφαση ενός.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Καυκαλιάς, είπε ότι για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα που έχει να κάνει με ασφάλεια και επενδύσεις, «δεν επιδεικνύεται η σπουδή που θα έπρεπε από την εκτελεστική εξουσία, για να πάμε με μεγαλύτερη ασφάλεια να λάβουμε αποφάσεις». Σημείωσε ότι φαίνεται ότι δεν έγινε η διαβούλευση στον βαθμό «που να νιώσουμε κι εμείς ότι έχουμε μια στιβαρή πρόταση ενώπιον μας ως Επιτροπή και να λάβουμε σοβαρά υπόψη το νομοσχέδιο» και κάλεσε το Υπουργείο να κάνει ουσιαστική και εξαντλητική διαβούλευση, αφού, όπως σημείωσε, κάποιες απόψεις ακούγονται οριζόντια.

Ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων, Σταύρος Παπαδούρης είπε με τη σειρά του ότι πρέπει να γίνει ξανά μία διαβούλευση. Σημείωσε ότι ως κράτος επιβιώνουμε επειδή υπάρχουν οι επενδύσεις. «Θέλουμε ασφαλιστικές δικλείδες, να κρατήσουμε το όνομα της χώρας καθαρό, ψάχνουμε τη χρυσή τομή, να επιτρέπει τον έλεγχο αλλά να μην αποτρέπει τους επενδυτές», είπε, ζητώντας το σύστημα να είναι γρήγορο και ευέλικτο.