Δυσοίωνες είναι οι εκτιμήσεις για τις τιμές των ακινήτων τα επόμενα -τουλάχιστον- δύο χρόνια, με τους επαγγελματίες του κλάδου να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου απευθύνοντας έκκληση προς την Κυβέρνηση για άμεση δημιουργία και εφαρμογή αποτελεσματικής κοινωνικής και στεγαστικής πολιτικής. 

Μιλώντας στο AlphaNews.Live ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Επιστημόνων Εκτιμητών, Πόλυς Κουρουσίδης, χαρτογραφεί την αγορά ακινήτων, ορίζοντας τις γενεσιουργές αιτίες της στεγαστικής κρίσης και προτείνοντας τρόπους εξορθολογισμού της αγοράς, ώστε να επιτευχθεί ισορροπημένη αναλογία προσφοράς και ζήτησης. 

Στη Λευκωσία ο μεγάλος όγκος πωλήσεων

Σχετική μικρή αύξηση της τάξης του 2%-3% καταγράφουν οι αξίες το τρέχον έτος συγκριτικά με το 2023. Στα ίδια ακριβώς επίπεδα παραμένει, την ίδια ώρα ο όγκος πωλήσεων. «Υπάρχει μια σταθεροποίηση του κλάδου μετά από συνεχόμενες ετήσιες αυξήσεις τόσο στον αριθμό των πωλήσεων όσο και στις αξίες», εξηγεί ο κύριος Κουρουσίδης.

Τα πρωτεία στις πωλήσεις διατηρεί η Λεμεσός, με τη Λευκωσία, ωστόσο, να καταγράφει τη μεγαλύτερη αύξηση του 20% συγκριτικά με το 2023. Ακολουθεί η Λάρνακα και η Λεμεσός, με την ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου να έχει διαχρονικά μονοψήφιο αριθμό πωλήσεων. 

Όσον αφορά το εύρος των τιμών, η Λεμεσός εξακολουθεί να βρίσκεται στην πρώτη θέση, τόσο στην αγορά ακινήτων όσο και σε ενοικιάσεις, με αξίες σχεδόν διπλάσιες από αυτές της επαρχίας Λάρνακας. 

«Δηλαδή βλέπουμε ένα διαμέρισμα των δύο υπνοδωματίων κοντά στη θάλασσα στη Λάρνακα να πωλείται κοντά στις €200.000 και το αντίστοιχο διαμέρισμα στη Λεμεσό, σε καλή περιοχή, δίπλα στη θάλασσα, μπορεί να πωλείται €400.000.»

Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Πάφος, με τη ζήτηση να είναι ιδιαίτερα υψηλή για παραλιακά τεμάχια, ειδικά από ξένους υπηκόους. Ωστόσο, τη μεγαλύτερη αύξηση στις τιμές ακινήτων, συγκριτικά με προηγούμενα χρόνια την καταγράφει η Λάρνακα. 

Χιλιάδες καθυστερημένες αιτήσεις στους ΕΟΑ

«Αναμένεται ότι θα υπάρξει μια αύξηση των τιμών και αυτό θα δυσκολέψει τους Κύπριους που δυσκολεύονται ήδη στην εξεύρεση στέγης» εκτιμά ο Πόλυς Κουρουσίδης, ερωτηθείς για το πώς αναμένεται να κινηθεί η αγορά των ακινήτων τα αμέσως επόμενα χρόνια. 

Οι παράγοντες, κατά τον ίδιο, είναι τόσο εξωγενείς όσο και εσωτερικοί, καθώς οι γεωπολιτικές εξελίξεις, αλλά και η δυσανάλογη καθυστέρηση στην έκδοση αδειών, έχουν ως αποτέλεσμα να ελαχιστοποιούνται τα διαθέσιμα ακίνητα την ώρα που η ζήτηση αυξάνεται κατακόρυφα. 

Όπως αναφέρει ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Επιστημόνων Εκτιμητών, οι Επαρχιακοί Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης, αρμόδιοι πλέον για την έκδοση αδειών, έχουν «βραχυκυκλώσει» λόγω των χιλιάδων καθυστερημένων αιτήσεων που κληρονόμησαν από τις πολεοδομικές υπηρεσίες. «Δεν έχουν εκδοθεί οι αναμενόμενες άδειες που έπρεπε να εκδοθούν σε αυτό το διάστημα των 4 μηνών από τη μετάβαση. Διαμαρτύρονται τόσο οι επιχειρηματίες ανάπτυξης γης όσο και ιδιώτες που θέλουν να χτίσουν μια μεμονωμένη κατοικία ή ένα εξοχικό».

Ως λύση ο Σύνδεσμος προκρίνει την αναθεώρηση των τοπικών σχεδίων, αλλά και την έκδοση αδειών μέσω αυτοελέγχου από τους ίδιους τους αρχιτέκτονες, έως κάποια τετραγωνικά μέτρα, με τους ίδιους να φέρουν και την τελική ευθύνη. Πρόκειται, εξάλλου, για μια πρόβλεψη που ήδη υπάρχει, αλλά θα πρέπει να διευρυνθεί. Παράλληλα, η διεκπεραίωση των εκκρεμών αιτήσεων θα μπορούσε να διευθετηθεί με αγορά υπηρεσιών από πολιτικούς μηχανικού και αρχιτέκτονες που θα επιταχύνουν την υλοποίηση των διαδικαστικών θεμάτων. 

Αναγκαία η αναθεώρηση της στεγαστικής πολιτικής

Μη ικανοποιητική είναι, επί του παρόντος, η ανταπόκριση στα Σχέδια που ανακοίνωσε τον Οκτώβριο του 2023 το Υπουργείο Εσωτερικών για αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης. Με τον Σύνδεσμο να έχει εκφράσει εξ αρχής αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα των Σχεδίων, πλέον διαφαίνεται ότι η καθυστέρηση εισαγωγής, στην αγορά, νέων οικιστικών μονάδων, αυξάνει τη ζήτηση σε μεγαλύτερο βαθμό από την προσφορά, με αποτέλεσμα το πρόβλημα να επιδεινώνεται. 

Όπως εξηγεί ο κύριος Κουρουσίδης, το Σχέδιο «Χτίσιμο για Ενοικίαση» (built to rent) δεν παρείχε αρκετά ελκυστικά κίνητρα στους επαγγελματίες αναπτύξεως γης (developers), ενώ το «Ανακαινίζω-Ενοικιάζω» δεν είναι αρκετά συμφέρον, με την εφαρμογή του να είναι ακόμη σε αναμονή. 

«Να υπάρχει μια στρατηγική και όχι μεμονωμένα Σχέδια που ίσως να αυξήσουν λίγο την προσφορά των ακινήτων. Πρέπει το κράτος να ξεχωρίσει την κοινωνική πολιτική από τη στεγαστική.»

Με μια συνδυαστική πολιτική θα υποστηριχθούν οι πολίτες που έχουν πραγματική ανάγκη, ενώ παράλληλα, θα παρακινηθούν οι επαγγελματίες του κλάδου, έχοντας επαρκή ώθηση και κίνητρα. 

Ήδη ο Σύνδεσμος έχει δρομολογήσει σειρά συναντήσεων με Προέδρους των ΕΟΑ, με σκοπό την παρουσίαση προτάσεων και λύσεων που θα μπορούσαν να προωθηθούν στην κυβέρνηση.