Με τις καταθέσεις των Νίκο Ρολάνδη και Παύλο Ιωάννου να ξεχωρίζουν συνεχίζει τις εργασίες της η Ερευνητική Επιτροπή για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.
Συγκεκριμένα, στις 09.00, θα καταθέσει στην Ερευνητική Επιτροπή ο Ανδρέας Σωκράτους, Διευθυντής Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, για να ακολουθήσει στις 10.00 η κατάθεση του πρώην Υπουργού Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού Νίκου Ρολάνδη. Στην 11.30 ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής θα βρεθεί ο Κώστας Μελάς, Πρόεδρος του Συνδέσμου Προστασίας Δανειοληπτών. Tέλος, στις 12.30 θα καταθέσει, για δεύτερη φορά, στην Ερευνητική Επιτροπή ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος Παύλος Ιωάννου.
Υπενθυμίζεται πως Πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής είναι ο Γεώργιος Αρέστης, πρώην Δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Κύπρου, τέως Δικαστής στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Λουξεμβούργο, και νυν Δικαστής στο Διεθνές Δικαστήριο του Κατάρ και μέλη ο Γεώργιος Χαραλάμπους, οικονομολόγος πρώην Υποδιευθυντής του Τμήματος Οικονομικών Μελετών της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, πρώην Ανώτερος Γενικός Διευθυντής της Τράπεζας Κύπρου, πρώην Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας Αναπτύξεως και πρώην Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου και ο Γιώργος Γεωργίου, πρώην Διευθύνων Σύμβουλος και εκτελεστικό μέλος στο Διοικητικό Συμβούλιο της Alpha Bank Κύπρου, πρώην Πρόεδρος του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου και του Εργοδοτικού Συνδέσμου Τραπεζών.
Το AlphaNewsLIve παρακολουθεί όλες τις εξελίξεις λεπτό προς λεπτό
Γεωργίου: Έχει αναφερθεί ότι έγινε προσπάθεια από τη Συνεργατική να καθυστερήσει τη διαδικασία.
Ιωάννου: Είναι το 2016 αυτό. Στις 22 Μαρτίου 2016 κατατέθηκε νομοσχέδιο για τροποποίηση του περί Ελευθεροποίησης Επιτοκίων νόμου ώστε να παρέχεται στην ΣΚΤ μετάξη. Αυτό το ν/σ όταν κατατέθηκε, προκάλεσε την αντίδραση. Είχα κάποιες επάφές. Τότε δεν είχα ιδέα για το λάθος. Τελικά η ΣΚΤ αποδέχθηκε να αποσύρει το ν/σ αυτό.
Αρέστη: Ποιοι θα έπρεπε να ξέρουν;
Ιωάννου: Τα λογιστήρια της ΣΚΤ θα έπρεπε να είχαν υπόψη για το πρόβλημα. Τα ΣΠΙ είχαν ήδη μεγάλα ποσά.
Α: Μιλήσατε για κάποια αλληλογραφία, για την οποία ο κεντρικός φορέας είχε γνώση. Την έχετε;
Ι: Ναι σας τα έχω παραδώσει.
Αρέστη: Μας είπατε ότι το πρόβλημα ήταν γνωστό. Πιστεύεται ότι ήταν γνωστό σε όλα τα 18 ΣΠΙ ή σε αρκετά.
Ιωάννου: Δεν είμαι σε θέση να απαντήσω αλλά σε αρκετά. Σε μια περίπτωση για τους λογαριασμούς του '15 υπήρχε μια αλληλογραφία μεταξύ της ΣΠΕ Στροβόλου με την ΣΚΤ σχετικά με το να μπει μια πρόνοια για το λάθος αυτό.
Ιωάννου: Ένας μεγάλος αριθμός λογαριασμών με τη ρήτρα δεν είχαν τύχει διορθωτικού χειρισμού. Μια ενδιαφέρουσα και θαρραλέα έκθεση. Σε ότι με αφορά και μετά από τη μελέτη αυτού του κειμένου, πρέπει να πω ότι προθύμως τα άτομα από την ΚΕΔΥΠΕΣ συνεργάστηκαν μαζί μου.
Μελάς: O Συνεργατισμός κατέρρευσε λόγω αυτών που διαχειρίζονταν τα δάνεια και τεράστια ευθύνη είναι της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου που δεν επέβαλε κυρώσεις.
Μελάς: Μια προτεραιότητα των Τροικανών ήταν να δημιουργήσουν θεσμικό πλαίσιο για να προστατεύσουν τους δανειολήπτες. Μάλιστα το 2ο μνημόνιο έλεγε στη Κεντρική Τράπεζα μέχρι το Μάιο του '14 'να ολοκληρώσει δεύτερο γύρο ελέγχου και αν χρειαστεί να επιβάλλει κυρώσεις'.
Μελάς: Ο Έφορος μπορούσε με απλή υποψία ότι πιθανώς ένας δανειολήπτης μπορούσε να αποφύγει να αποπληρώσει μπορούσε να δεσμεύσει την περιουσία του όπου κι αν βρίσκεται. Έστελνε, ας μου επιτραπεί, αυτό το φιρμάνι στο Κτηματολόγιο.
Αρέστη: Από πότε άρχισε αυτό;
Μ: Από τότε που δημιουργήθηκε μέχρι πρόσφατα, πέρσι.
Ρολάνδης: Περάσαμε την σοβαρή κρίση με το Χρηματιστήριο. Πουλούσαν αίγες και αγόραζαν μετοχές. Οι αγρότες επένδυαν τα λεφτά τους στο Χρηματιστήριο.
Ρολάνδης: Προσπαθήσαμε πολλοί υπουργοί να αλλάξουμε την κατάσταση. Θεώρησα ότι θα φτάναμε στο τέλος ενός κακού δρόμου μέσω της εναρμόνισης με την ΕΕ. Δυστυχώς απεδείχθη ότι μετά την ένταξη στην ΕΕ, τα πράγματα δεν πήγαν καλύτερα. Συνέχισε μία πορεία λανθασμένη, καταλήξαμε εκεί που καταλήξαμε.
Αρέστη: Δειγματοληπτικά πήραμε τις εκθέσεις των ΣΠΕ Στρουμπίου, Δερύνειας, Στροβόλου, Παραλιμνίου, Μακράσυκας, Καϊμακλίου, Αγίας Νάπας, Αθηαίνου, Κυπερούντας. Σε όλες αυτές τις εκθέσεις εντοπίζονται περίπου τα ίδια προβλήματα. Τα εντοπίζατε αυτά τα προβλήματα;
Ρολάνδης: Ο λειτουργός του Υπουργείου δεν μπορούσε να ελέγξει αυτές τις καταστάσεις. Εκείνο που έβλεπα εγώ σαν σωτηρία ήταν η ένταξη στην Ευρώπη. Κάναμε πολύ ταχαίως για να προχωρήσουμε στην εναρμόνιση. Πρέπει να πω ότι στις Επιτροπείες υπήρχαν κομματικές παρεμβάσεις. Πχ. το Συνεργατικό Ταμιευτήριο Λεμεσού ήταν γνωστό ποιος το έλεγχε.
Ρολάνδης: Αυτό το δημιούργημα του κυπριακού λαού άρχισε να καταρρέει. Μέσα από κακές νοοτροπίες. Ανέλαβα το Υπουργείο γνωρίζοντας αυτές τις ανησυχίες και παρακάλεσα να ελέγχουμε παραπάνω. Επειδή είχαμε την πορεία της εναρμόνισης ήμουν ήσυχος.
Ρολάνδης: Ένα πρόβλημα που δημιουργήθηκε και με ανησυχούσε ήταν η πληροφορία ότι ορισμένα από αυτά τα ιδρύματα ήταν υγιή μήλα και άλλα σάπια. Ήταν το χωριό και όλοι φίλοι και συγγενείς μεταξύ τους. Δεν μπορούσαμε να τα ελέγξουμε.
Ρολάνδης: Είχαμε 44 θέματα στο υπουργείο. Περιλάμβαναν θέματα αγροτικά. Για το Συνεργατισμό είχαμε αρμόδιο λειτουργό. Νομίζω ήταν ο Χαράλαμπος Παντελίδης. Είχε υπό την επίβλεψη του 362 πιστωτικά ιδρύματα και 100 εταιρείες. Οι Επιτροπείες αποφάσιζαν για τα δάνεια. Μέσω του λειτουργού τα μελετούσαμε.
Αρέστη: Πως περιγράφετε το πρόβλημα της μη εκποίησης της περίφημης πρώτης κατοικίας;
Σωκράτους: Δεν είναι δικιά μου δουλειά να καθορίσω τι είναι ή όχι η πρώτη κατοικία. Πρέπει να είμαστε 10 φορές προσεκτικοί να το καθορίζουμε. Είναι δύο διαστάσεις. Το ένα αν τη χρησιμοποιώ. Πρέπει να μπουν πάρα πολύ σοβαρά κριτήρια τι είναι πρώτη κατοικία.
Α: Ποια είναι η κατάσταση όσων αφορά την εκποίηση της πρώτης κατοικίας;
Σ: Πάλι είναι οι τράπεζες που αποφασίζουν.
Αρέστη: Οι επόπτες έλεγαν ότι οι εκποιήσεις ήταν χρονοβόρες και "άχρηστες"
Σωκράτους: Στατιστικά δεδομένα δεν μπορώ να καταθέσω. Εμπειρικά, ήταν ελάχιστες οι περιπτώσεις που τελεσφορούσε η διαδικασία.
Α: Μας ενδιαφέρει όπου το ίδιο το ίδρυμα έλεγε δεν θέλω να προχωρήσω σε εκποιήσεις.
Σ: Δεν μπορώ να απαντήσω. Προτιμώ να έχω δεδομένα. Υπήρχαν περιπτώσεις. Ευχαρίστως να επανέλθουμε άλλη μέρα.
Αρέστη: Οι επόπτες έλεγαν ότι οι εκποιήσεις ήταν χρονοβόρες και "άχρηστες"
Σωκράτους: Στατιστικά δεδομένα δεν μπορώ να καταθέσω. Εμπειρικά, ήταν ελάχιστες οι περιπτώσεις που τελεσφορούσε η διαδικασία.
Α: Μας ενδιαφέρει όπου το ίδιο το ίδρυμα έλεγε δεν θέλω να προχωρήσω σε εκποιήσεις.
Σ: Δεν μπορώ να απαντήσω. Προτιμώ να έχω δεδομένα. Υπήρχαν περιπτώσεις. Ευχαρίστως να επανέλθουμε άλλη μέρα.
Σωκράτους: Αυτός ο μοχλός πίεσης, όταν πλέον της μαζικοποίησης των δανείων και των ΜΕΔ, αν υπήρχε η βούληση και από πλευράς δανειστών και πολιτείας να τον κάνουν πιο αποτελεσματικό, τα εργαλεία ήταν εκεί. Έπρεπε η διαδικασία να ήταν μη αναστρέψιμη. Αν θέλαμε να ήταν όχι σαν μοχλός πίεσης αλλά σαν εργαλείο εξασφάλισης των δανείων.
Αρέστη: Σε ποιο ποσοστό υποθέσεων είχατε διακοπή της διαδικασίας εκποίησης;
Σωκράτους: Μπορώ να διαβεβαιώσω την επιτροπή, αν και δεν έχω στοιχεία, ότι σε ελάχιστες περιπτώσεις γίνονταν εκποιήσεις.
Σωκράτους: Θα προσπαθήσω να περιγράψω σύντομα και τις δύο διαδικασίες. Να μείνουμε μέχρι το '14. Αναγκαστικές πωλήσεις: Για να γίνει θα μπορούσε να γίνει μετά από αίτηση του δανειστή, χωρίς την ανάμειξη του δικαστηρίου. Υπήρχε η περίπτωση η ανάμειξη δικαστηρίου και να εκδοθεί απόφαση. Υπήρχαν περιπτώσεις που δεν υπήρχε κατατεθειμένο κάτι στο Κτηματολόγιο, αλλά ο δικαστής αναγνώριζε ότι υπήρχε ωφηλή και έδινε οδηγίες. Υπάρχει και μια τελευταία κατηγορία που έχει σχέση με τον τρόπο κυριότητας της ιδιοκτησίας. Το μέρος 6 του περι μεταβιβάσεως και υποθηκεύσεως νόμου αναφέρεται σε αυτά.
Αρέστη: Θέλουμε να μας πείτε ποια είναι η διαδικασία πώλησης ενός ακινήτου
Σωκράτους: Μέχρι την κατάρρευση της οικονομίας το '13 και την υπαγωγή της ΚΔ στο μνημόνιο, η μόνη υπηρεσία που μπορούσε να κάνει πλειστηριασμό ήταν το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας. Μέχρι το '14 άλλαξαν. Τον κύριο όγκο των εκποιήσεων τον κάνουν οι πιστωτές, κινείται από μόνη της η τράπεζα.
